اغتسال رأس السنة | قصيدة | ماي فان فان | ترجمة: رائد الجشي |ترجمة: رائد الجشي | ترجمة: رائد الجشي | Tắm đầu năm, Đá trong lòng suối, Vẫn trấn tĩnh tiễn khách ra ngõ | Thơ | Mai Văn Phấn | Raed Anis Al-Jishi dịch sang tiếng Ả Rập
ماي فان فان - Mai Văn Phấn
ترجمة: رائد الجشي
Raed Anis Al-Jishi dịch sang tiếng Ả Rập

Nhà thơ Raed Anis Al-Jishi
maivanphan.com: Nhà thơ Raed Anis Al-Jishi (Ả-rập Xê-út) vừa gửi tôi chùm thơ do ông chọn từ tập thơ “The Selected Poems of Mai Văn Phấn” (Nxb Hội Nhà văn, 2015) của tôi qua bản tiếng Anh của các Nhà thơ - Dịch giả Trần Nghi Hoàng, Nguyễn Tiến Văn, Frederick Turner, Susan Blanshard để dịch sang tiếng Ả rập cùng lời giới thiệu của ông. Xin trân trọng cảm ơn Nhà thơ Raed Anis Al-Jishi đã dành thời gian và tâm huyết cho chùm thơ của tôi!
maivanphan.com: Poet Raed Anis Al-Jishi (Saudi Arabia) has just sent me a bunch of poems selected by himself from my poetry book “The Selected Poems of Mai Văn Phấn” (Publishing House of The Vietnam Writer’s Association, 2015) in English version by Poets - Translators Trần Nghi Hoàng, Nguyễn Tiến Văn, Frederick Turner, Susan Blanshard to be translated into Arabic with an introduction of him. I would like to give my respectful thanks to Poet Raed Anis Al-Jishi for having spent time and devotion on the translation for my bunch of poems!
"الشعر روحي وروحي متصلة بكل شيء." هكذا يصف الشاعر الفيتنامي ماي فان فان شعره في مقابلة أجراها معه رايموند كين عن طبيعة نصوصه الشعرية. وهذا ما نلاحظه في ضمير الأنا أو الـ "هم" لدى هذا الشاعر ،فالأنا قد تعني أي شخص آخر والآخر قد يعنيه تماما وهي قد تقارب الشعر الصوفي من ناحية التوحد بين الذات والآخر إلا أن الآخر هنا ليس المحبوب الخالق بل هو الخلق بأكمله. وهكذا فكر موجود في أحاديث بوذا الذي يظهر أثره في نصوصه ايضا، يقدم ماي الواقع ككلٍ متكامل يقول مثلا في نصه "صباح العام الجديد" "وجدت جورب طفل/ ناعم/ كثمرة " وختام المقطع أو الهايكو يجعلنا نعيد التفكير فيما قبله، نرى الصورة الواقعية اليومية الجورب وكيف تلبسته الحياة لا لأنه يذكر بالطفل فقط بل وبجمال نضج الطفل ونموه كثمرة لقطة شعرية تربط بين الذات والطفل والطبيعة بحالة تأملية متفائلة. وحالة الصدمة أو المفارقة واضحة في الكثير من مقاطع نصوصه وتتقاطع مع تقنيات القصة القصيرة رغم نحوها المنحى الشعري حيث يقول مثلاً "ينزل من أعلى الجبل ليحمل الماء إلى النباتات/ وحين يعود من جديد إلى ساحة المعبد/ تمطر" هو بصري بامتياز إلى أنه يمزج الواقعي بالواقعي أحيانا بشكل خيالي فيقول "لم يأتِ الربيع بعد/تتساقط أزهار الخوخ/ ورقة ورقة" في نصه "آخر يناير" ولا يكتب فان النصوص القصيرة فقط بل له مطولات شعرية أيضا تحمل ذات الخصائص التي تبعث على الأمل وتمزج الواقعي بالفلسفي بالديني دون انزياح للدين والفلسفة بل عبر توظيفهما لدعم الحالة الشعرية والإنسانية. يتحدث ماي فان عن الشعر في بعض مقالاته فيقول "إنه يعيد الجمال إلى فطرته إنه الضوء الذي يبعد الظلمة، الماء البارد الذي يجعل الأرض خضراء، والعلاج الفعال للروح من الفساد".
اغتسال رأس السنة
دون الحصول على النقاء الخالص
بعد التطهر المتكرر
عدت لأغتسل مع المصباح
حركت كتفي تلقاء الضوء
ثم يدي
قدميّ، ذقني، ركبتي وحتى مقلتي
وسعالي الجاف.
أدلق الضوء في كل التجاويف الخفية
التي تنمو منها البراعم
ككير الحداد لتلطيف الحديد الساخن بالماء
كحاضنة بيض
كجدع مطعم يلصق غصنين جانبيين
يغتسل ليستقبل الربيع الجديد
يغمر ذاته بالضوء
وهو يستحضر صامتا الآباء والأجداد
والجسد يتصاعد جهة المصباح
الضوء يندلق بغزارة وأنا أهتف باسمك
كان يحلق بالجنين
حاولت أن أنادي أحدهم في الأقاليم البعيدة
والمصباح الثابت أصبح مشرقا
وأشرق أكثر
وأكثر
***
الحصاة في قاع النهر
أصمت فالماء يتدفق
بخفة، عميقا، لا نهائي وشديد البرودة على الصخرة
أهناك الربيع؟
قلادة زهر تتسلق الأثر
أصوات طيور تعيد ترديد القرقرة في الأسفل
ظلال الأشجار ترتعش على الشجرة
ظل أم شمس—
كيف يمكن لألوان الزهور البرية أن تخلد إلى الأبد؟
تغمض الحصاء عينيها بهدوء لتسمح للماء بالتنظف من خلالها
قرود لانجور بأفخاذها الرمادية
جعلت ظلال الأشجار تتمايل وتصعد من جديد
المطر الخفيف الناعم
يفسد تنظيم الذباب
وهو يزحف إلى أعماق الصدوع
تتوقف الغيوم حيث توجد الغيوم
عبق أريجِ نُضجِ الجوافة ينتثر عبر الغابة
والشيهم* المضطرب على لحافه
يهدأ
فوق كل ذلك
وفي هذه اللحظة
دعنا نواصل جلوسنا
في ذات الموقع
الذي تتواجد به
...
نوع من أنواع القوارض
***
مرافقا الضيف خارج الحي
بعد سكب الشاي
عندما عدت
كان الضيف قد غادر
متحدثا بالتلفون
تقول عائلته
انه توفي منذ سبع سنوات
سوء فهم
في البيت
كلهم مضطربون
لا ذاكرة
لوقت التقاط الصورة الشخصية
أو أين كانت الساعة الميكانيكية؟
أو لمن أهدي ابريق الشاي العتيق
المزيف؟
أتجول في الحي
لأتفحص بعض أنواع الأطعمة
بعضها ارتفع سعره
والبعض ظل كما هو
في البيت
ما زال الشاي ساخنا
أقدّم الكوب جهة مكان الضيف
الفارغ
بعد ستة أمتار في الأعالي
ثمة بخار مميت
يسجد أمامنا
بين فينة وأخرى
***
شاعر فيتنامي معاصر ولد عام 1955م في ننينا بينا دلتا النهر الأحمر في شمال فيتنام
ويقطن حاليا مدينة هاي فونج. حصل على عدة جوائز أدبية فيتنامية ومؤلف لأكثر من 22 مجموعة شعرية ترجمت منها 10 مجموعات للغات مختلفة كم ترجمت مختارات من نصوصه إلى أكثر من 20 لغة مختلفة. تحتوي نصوصه على تراث البيت الفيتنامي المضياف وثقافته التأملية في اكتساب الطاقة الإيجابية سعياً نحو التكامل حد الإشراق مع مسحة من الاختلاجات النفسية بحس شعري يتكئ على الإحالة الدينية والفلسفية ولا ينحاز لهما.
*****
خاص بأوكسجين

Tranh đương đại Ả-rập Xê-út (chưa rõ tác giả)
Translated by Nguyễn Tiến Văn
Edited by Susan Blanshard
New Year Bath
without attaining purity after continuous purifications
I returned to take a bath with the lamp
I moved my shoulders towards the light
then both hands
my feet, my chin, my knees
even both eyes and my dry coughing
pouring light into all hidden recesses
each of them working as a germinator of sprouts
as a forge to temper hot iron with water
as an incubator for eggs
as a grafted trunk sticking out lateral branches
taking a bath to welcome the new Spring
immersing oneself in light
while silently evoking grandparents and parents
the body rises towards the lamp
light pours profusely while I called your name
it was hovering in pregnancy
I tried to call somebody in the faraway region
the still lamp became all the more brighter
and brighter.
Tắm đầu năm
thanh tẩy mãi vẫn không thấy sạch
quay về tắm bằng ngọn đèn
thử đưa bờ vai về phía ánh sáng
rồi cả hai tay
bàn chân, cằm, đầu gối
cả đôi tròng mắt và tiếng ho khan
xối ánh sáng vào từng góc khuất
góc khuất như lò thúc mầm
như thép nóng đem tôi vào nước
như quả trứng trong ổ đang ấp
rễ thân cành đã chiết đâm ngang
tắm gội cho mùa xuân về
vừa lặn vào ánh sáng
vừa gọi thầm ông bà, cha mẹ
cơ thể bốc cao về phía ngọn đèn
vừa xối mạnh vừa gọi tên em
ánh sáng bồng bềnh bụng mang dạ chửa
thử gọi một ai xa lắc xa lơ
ngọn đèn lặng phắc càng tỏ
càng tỏ
M.V.P

Bìa tập thơ “Con mòng chảy máu: Hãy nhìn, cảm nhận, bay” của Raed Anis Al-JISHI
Translated from Vietnamese by Trần Nghi Hoàng
Edited by Frederick Turner
The Rock Inside Stream Bed
Be quiet for water flowing
Swift, deep, unending, icy cold over the rock.
Is there the Spring?
Festoon climbing the trail
Voice of birds resounding down gurgling
Shadows of trees tremble on the rock, shade or sun--
How can the colors of wildflowers could unscathed forever?
The stone closes its eyes in calm to let the water sweep across it.
Langurs with ashen thighs*
Cause the tree-shadows again to bob and rise;
Gentle drizzling rain disordered flies
Creeping into the deepest crevices.
Clouds stop where the clouds...
The fragrant odor of ripe guava creeps through the forest
A porcupine ruffles up its quills, goes still.
Above all in this moment
Let’s stay put at the spot where you are at
____________
(*) A kind of gibbon (vọoc chà vá chân xám or ‘vọoc Java (?) chân xám’) Scientific name: Pygathrix cinerea.
Đá trong lòng suối
Lặng yên cho nước chảy
Xối xả lâu lạnh toát mình đá
Mùa Xuân đấy sao?
Dây hoa leo đường mòn
Tiếng chim dội xuống róc rách
Bóng cây xao động tảng đá lúc râm lúc nắng
Sắc hoa dại kia sao bình yên mãi được
Đá nhắm mắt an nhiên nước cuốn
Mấy con voọc chà vá chân xám
Lại làm bóng cây dâng cao dập dềnh
Mưa bụi bay lung tung
Thấm ướt nơi sâu kín nhất
Mây dừng nơi mây
Mùi ổi chín thơm len lỏi trong rừng
Một con nhím xù lông bất động
Hơn hết lúc này
Ai hãy ở yên chỗ đó.
M.V.P

Bìa tập thơ tiếng Pháp "Dư chấn mùa xuân Ả rập" của Raed Anis Al-JISHI
Translated by Nguyễn Tiến Văn
Edited by Susan Blanshard
Accompanying the Guest Out of the Alley
After brewing tea
When I returned
The guest was gone
Speaking on the phone
His family said he had been dead seven years
A misunderstanding
At home
All in turmoil
No memory of when the portrait was taken down
Where was the winding clock?
To whom was the fake ancient teapot given?
Dropping in on the neighbour
To check several food items
Some with higher prices
Some remained unchanged
In the house
The tea still hot
Pushing a cup towards the guest's vacant place
A deadly vapour six meters high suddenly rose up
Bowing down in front once in a while.
Vẫn trấn tĩnh tiễn khách ra ngõ
Pha xong ấm trà
Quay ra
Ông khách không còn ở đó
Gọi điện thoại
Người nhà bảo ông mất đã bảy năm
Nhầm lẫn
Nhà mình
Mọi sự đảo lộn
Không nhớ bức chân dung hạ xuống bao giờ
Đâu rồi chiếc đồng hồ chạy bằng dây cót?
Bộ ấm chén giả cổ ai cho?
Ghé sang hàng xóm
Thử hỏi mấy loại thực phẩm
Loại tăng giá
Loại còn giữ giá
Trong nhà
Trà vẫn nóng
Đẩy chén nước về phía ông khách đã ngồi
Luồng tử khí cao chừng một mét sáu dựng đứng trước mặt
Chốc lại cúi gập.
M.V.P

Nhà thơ - dịch giả Raed Anis Al-Jishi (bên trái)