Ресей күзі – Ngày thu ở nước Nga (дастан – thơ) - Mai Văn Phấn. Өлеңді қазақ тіліне аударған Қайрат Дүйсенов - Kairat Duissenov dịch sang tiếng Kazakh
Мэй Ван
Фән – Mai Văn Phấn
Өлеңді қазақ тіліне аударған Қайрат
Дүйсенов
Kairat Duissenov dịch sang tiếng Kazakh

Nhà thơ – Dịch giả Kairat Duissenov
Maivanphan.com:
Nhà thơ - Dịch giả Kairat Duissenov (Cộng hoà Ca-dắc-xtan) vừa gửi tôi bài thơ
thứ 9 "Ресей күзі –
Ngày thu ở nước Nga” do ông chọn từ tập thơ “Два
крыла - Đôi cánh” (Nxb. "Нонпарелъ", Maxcơva, 2016) của tôi qua bản
tiếng Nga của Nhà thơ Elizaveta Kozdoba để dịch sang tiếng Kazakh. Xin
trân trọng cảm ơn Nhà thơ- Dịch giả Kairat Duissenov đã dành thời gian và tâm
huyết cho bài thơ của tôi!
Maivanphan.com:
Poet – Translator Kairat Duissenov (The Republic of Kazakhstan) has just sent
me a 9nd poem "Ресей күзі – Autumn Day in
Russia” selected by
himself from my poetry book “Два крыла - Đôi cánh - Two Wings” (Publishing
House "Нонпарелъ", Moscow, 2016) in Russian version by Poet Elizaveta
Kozdoba to be translated into Kazakh language. I would like to give my
respectful thanks to Poet – Translator Kairat Duissenov for having spent time
and devotion on the translation for my poem!
Ресей күзі
І.
Бір топ
торғай көкте отыр,
Үнсіз көлге
жақын-ақ.
Ескен самал
ағаштардың басынан жай қасылап,
Жерге қарай
шиіруде алтын алқа жапырақ.
Күн
сәулесі, балауыз шам секілді,
Мұнараға
нұрын шашты не түрлі,
Сарайларға,
бұрқаққа,
Третьяковский
галереясынан қайтқан жастарға,
Қызғылт-көк
аспанға.
Алау-жалау
үйеңкінің
Тоқтай
салып қасына,
Естелікке
жапырақ жыйдым асыға.
ІІ.
Оқытушы
Татьяна Ивановнаның пәтерінде қонақта,
Винодан ап,
нан жедік те, борщ іштік тамаққа.
Татьяна
Ивановна күнделігін парақтап,
Анасының
туған күнгі әкесіне жазған хатын сабақтап:
«Ваняжан,
жақсымын, бірақ әлсізбін, қарап бақ...»
Арнаулы
органда қызмет еткен, әкесінің суретін,
Көрсетті де
бүгінде жоқ ғалым болған күйеуінің сүлдесін;
Сездірді
бар құрметін.
Қайың
жапырақ жұпар исін сездірді жел бұрынғы,
Кітап
сөресіне қойылған иконға ұстаз сиынды.
Суретке
түстік, естелікке сақтауға.
Көрініп жол
қылтимадан жатты анда,
Қызыл,
жасыл алмалары,
Төгіліп
қапты ақшамда.
ІІІ.
Анау, биік
аспанда
Пушкин
дейтін ұлы ақын
Наталидің*
қолын қысып тұр асыл.
Көз салады
Ресей мен
Мына
әлдемге есейген.
Әрбір өлең
жолы оның
Ашар кілті
Күзгі
көркем даланың.
Атар болсам
қайсыбір
Өлеңінің
атауын:
Көпірде қос
тірегім,
Жарма есік
кірерім,
Тастан екі
үйінді,
Екі гүлім
жаңа берген іреңін...
Бақылап
тұрмын жиі ақ тиінді –
Үйеңкіге
жармасқан тас түйінді.
Пушкин мен
Натали
Жақындап,
төмен түсуде,
Қазан
шіркеуіне баяу
Патша ағзам
Селосына** таяу.
Аққулар
сезімге мастанып,
Көл іші
жүзуде бас салып.
Кептерлер,
қарғалар, қарғалар,
Аяғын
төменге ап барып,
Кеткісі жоқ
Жерден аттанып.
Mәскеу,
23.9.2014 жыл
_______
(*) Наталья
Николаевна Гончарова (1812 - 1863) ақын Александр Сергеевич Пушкиннің әйелі
(1799 - 1837).
(**) Патша ағзам Селосы, қазіргі кезде Пушкин
қаласы деп аталады, Санкт-Петербург маңында орналасқан. А.С.Пушкин 1815 жылы
«Патша ағзам Селосын еске алу» (Қ.Д.) деген өлең жазған.
(Орыс
тілінен аударылды)
Дүйсенов Қайрат Әбсатұлы
жайында:
Ақын,
композитор (сазгер), аудармашы, публицист, журналист. Әлем халықтары жазушылары
одағының, «Бейбітшілік әлемі» ХҚШБ жанындағы Халықаралық жазушылар одағының,
Қазақстан авторлары қоғамының (ҚазАҚ), Қазақстан Журналистер одағының мүшесі.
Қайрат Әбсатұлы 1964 жылы Оңтүстік Қазақстан облысына қарасты Қазығұрт
ауданының Көкібел ауылында туған. 1971-1981 жылдары Кеңес Одағының батары
(герой Совесткого Союза) генерал Сабыр Рақымов (бұрынғы Ф.Энгельс) орта
мектебінде оқыған. 1994 жылы әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың (Алматы) журналистика
факультетін тәмамдаған. Еңбек жолын «Ленин өсиеті» (қазіргі «Қазығұрт»)
аудандық газетінен бастаған қаламгер «Шымкент келбеті – Панарама Шымкента», республикалық
«Ауыл», Қазақстан Жазушылар одағының «Әдебиет айдыны» газеттерінде, «Зерде»,
«Дарабоз», «Жұлдыздар отбасы», «Аңыз адам» журналдарында, Қазақ радиосында,
«Хабар» агенттігіне қарасты «KASpionet» халықаралық телеарнасында әдеби
қызметкер, бөлім редакторы, редактор болып қызмет атқарды. Өлеңдері мен
мақалалары «Жас қазақ», «Жас қазақ үні», «Жас Алаш» («Лениншіл жас»), «Айқын»,
«Қазақ әдебиеті», «Түрік әлемі» газеттері мен «Парасат», «Атажұрт», «Дарабоз»,
«Мәдениет» т.б. журналдарда жарық көрді. Қаламгер оннан астам әндердің авторы.
«Ай да, Күн де», «Билейік» атты әндері халыққа кеңінен танымал. Өлеңдері мен
публицистикалық шығармалары көптеген топтамаларға енген. «Туған жер ыстық
бәрінен» атты тұңғыш өлеңдер жинағы жарыққа шыққан. Қайрат Әбсатұлы 2010-2014
жылдар аралығында «Бейбітшілік әлемі – Планета мира» ХҚШБ жанындағы Халықаралық
жазушылар одағында төраға қызметін атқарды. 2011 жылдан «Халықаралық жазушылар
одағы» баспасының директоры, www.temirqazyq.com веб-сайтының бас редакторы.
Қ.Ә.Дүйсенов 2014 жылдың 18 Қыркүйек айынан бастап Қазақстанда тұңғыш рет өзі
құрған Әлем халықтары жазушылары одағының президенті әрі осы Одақтың
www.akgo.org веб-сайтының бас редакторы. Қаламгер 2016 жылдың Ақпан айында
Гуманитарлық пәндер профессоры атанып, БҰҰ-ның «Қоғам алдындағы сіңірген еңбегі
үшін» алтын медалімен марапатталды, Бейбітшілік Миссиясының Елшісі.
.jpg)
Tranh của
Họa sỹ Elena Filatov, Ca-dắc-xtan
Осенние дни в России
I.
Стайка воробьёв сидит на
траве
У безмолвного озера.
Ветер устремляется вверх
в кроны деревьев,
одну за другой
расшвыривая золотые мониста.
Солнечный свет, словно
свечной воск,
Освещает колокольни,
Дворцы, фонтаны,
Юных девушек, идущих от
Третьяковской галлереи,
Лилово-синее небо.
Останавливаюсь возле
огненно-красного клёна,
Подбираю на память
листок.
II.
В гостях в квартире
учительницы Татьяны Ивановны
Мы пьём вино, едим хлеб
и борщ.
Татьяна Ивановна
открывает страницу дневника,
Где запись, сделанная
мамой в день ее рождения отцу:
“Родной мой Ваня, я в
порядке, хотя ещё слаба...”
Фотопортрет отца,
работавшего некогда в спецорганах,
фото мужа, учёного- их
никого уже нет.
И всё теперь пл-другому!
Только ветер приносит
знакомый запах берёзовой листвы,
Овевая икону на книжной
полке из сосны.
Выходим вместе на балкон
и фотографируемся против света.
Фиксируя дорогу с
множеством поворотов,
Зелёные, красные яблоки,
Осыпающиеся на вечерней
заре.
III.
Там, на небе
великий поэт Пушкин
Держит за руку Натали*
И смотрит на Россию
И мир.
Каждая строка поэта -
Это ключ,
Откоывающий осень.
Я произношу название
Одного из его
стихотворений
Две опоры моста,
Две створки двери,
Две каменные глыбы,
Два только что
распустившихся цветка...
Слежу за парой рыжих
белок,
ловко взбирающихся по
клену.
Пушкин и Натали
Приближаясь, опускаются
ниже.
Ближе к Казанскому
собору,
Ближе к Царскому селу**.
Лебеди, опьянённые
страстью,
Попарно плавают в озере.
Голуби, ворОны и вОроны,
Опустив вытянутые лапы,
Не хотят покидать
поверхность земли.
Москва, 23.9.2014
____________
(*) Наталья Николаевна
Гончарова (1812 - 1863) жена поэта Александра Сергеевича Пушкина (1799 - 1837).
(**) Царскоe Селo, в
насто-ящее время город Пушкин рядом с г. Санкт-Петербургом. В 1815 году
А.С.Пушкин написал стихотворение "Воспоминание о Царском Селе".

Tranh của Họa sỹ Elena Filatov, Ca-dắc-xtan
Ngày thu ở
nước Nga
I.
Đàn sẻ nâu
đậu trên mặt cỏ
Bên hồ nước
lặng im
Gió tốc lên
vòm lá
Xổ tung
từng chuỗi tiền xu
Nắng thu
sáp nến
Cháy sáng
những tháp chuông
Cung điện,
đài phun nước
Bước chân
thiếu nữ qua đường
Từ bảo tàng
nghệ thuật Tretyakov
Nền trời
tím xanh
Tôi dừng
chân bên cây phong rực đỏ
Mạnh dạn
cầm lên chiếc lá.
II.
Trong căn
hộ cô giáo Tachiana Ivanovna
Chúng tôi
uống rượu vang
Ăn bánh mì,
súp củ cải đỏ
Tachiana mở
trang nhật ký
Của mẹ viết
cho cha lúc cô mới sinh ra
“Colia của
em, em ổn, tuy còn hơi mệt…”
Cô ngước
lên tấm ảnh người cha
Từng làm
trong cơ quan an ninh đặc biệt
Rồi chỉ
sang tấm ảnh người chồng
Là nhà khoa
học
Họ đã
khuất!
Mọi điều đã
khác!
Chỉ cơn gió
quen thuộc
Mang mùi lá
bạch dương
Phủ lên bức
ảnh Thánh
Kệ sách gỗ
thông
Rủ nhau ra
balcon
Chụp tấm
ảnh ngược sáng
Lấy được
hình con đường với nhiều lối rẽ
Những quả
táo xanh, táo đỏ
Rụng trước
hoàng hôn.
III.
Thi hào
A.S. Pushkin
Cầm tay
nàng Natalia*
Trên trời
Nhìn xuống
nước Nga
Và thế giới
Mỗi câu thơ
ông
Là chìa
khóa
Mở vào mùa
thu
Tôi gọi tên
Một bài thơ
Pushkin
Vạt nắng
bỗng phủ lên
Hai mố cầu
Hai cánh
cửa
Hai tảng đá
Hai bông
hoa vừa nở
Nhìn theo
đôi sóc nâu
Thoăn thoắt
leo lên cây thích
Pushkin và
Natalia
Xuống gần
hơn
Gần nhà thờ
Kazan
Gần Hoàng
Thôn**
Từng đôi
thiên nga
Đắm say
trong hồ nước
Những con
bồ câu, quạ đen, quạ khoang
Chân miết
xuống
Chẳng muốn
rời mặt đất.
Matxcơva, 23/9/2014
___________
(*) Natalia
Nikolaevna Goncharova (1812 - 1863) là vợ nhà thơ Aleksandre Sergeyevich
Pushkin (1799 - 1837).
(**) Hoàng
Thôn, nay là thị trấn Pushkin gần kinh đô Xanh-Petecbua. Năm 1815, A.S. Pushkin
viết bài thơ "Hồi ức ở Hoàng Thôn" tiên báo tài năng của ông.
Tiểu sử Kairat Duissenov:
Nhà thơ,
nhà soạn nhạc, dịch giả, nhà lý luận phê bình, nhà báo. Hội viên Hiệp hội các
nhà văn quốc tế “Бейбітшілік әлемі – Hành tinh hòa bình”, hội viên Hội Liên
hiệp nhà văn các dân tộc trên thế giới, hội viên Cộng đồng tác giả, hội viên
Hiệp hội các nhà báo nước Cộng hòa Kyrgyzstan. Kairat Duissenov sinh
ngày 7 tháng Giêng năm 1964, tại làng Kokibel, vùng Kazygurt, miền Nam
Kazakhstan. 1971 – 1981, Kairat Duissenovhọc tại trường trung học mang tên
Sabyr Rakhimov (tên cũ của Friedrich Engels). Năm 1994, ông tốt nghiệp khoa Báo
chí thuộc Đại học Quốc gia Kazakhstan mang tên Al Farabi (Almaty). Sau đó, ông
làm việc tại một số tờ báo và tạp chí như, tờ báo vùng, mang tên “Ленин өсиеті”
(hiện nay là “Қазығұрт”, “Шымкент келбеті – Панарама Шымкента”, báo quốc gia
“Ауыл”, báo “Әдебиет айдыны” của Hội Nhà văn Kazakhstan, tạp chí “Зерде”,
“арабоз”, “Жұлдыздар отбасы”, “Аңыз адам”. Ông là biên tập viên cho đài phát
thanh Kazakhstan, kênh truyền hình quốc tế “KASpionet” tại “Хабар”. Những bài
thơ và bài viết của ông đăng trên báo "Жас қазақ", "Жас қазақ
үні", "Жас Алаш", “Айқын”, “Қазақ әдебиеті”, “Түрік әлемі”, các
tạp chí “Парасат”, “Атажұрт”, “Дарабоз” và nhiều tạp chí khác. Kairat
Duissenov là tác giả của hơn mười bài hát, phổ biến nhất trong số đó là
bài: "À vâng, mặt trời" và "Cuốn sách công lý". Thơ và các
bài viết của ông đã in trong trong nhiều tuyển tập. “Туған жер ыстық бәрінен”
(Đất mẹ nóng hơn tất cả) là cuốn sách đầu tiên của ông. 2010 - 2014 Kairat
Duissenov là Chủ tịch Hiệp hội các nhà văn quốc tế “Бейбітшілік әлемі –
Hành tinh hòa bình”. Từ năm 2011, ông là giám đốc Nhà xuất bản “Халықаралық
жазушылар одағы”, trưởng ban biên tập website www.temirqazyq.com. Từ 18 tháng
Chín năm 2014, ông là Chủ tịch Hội Liên hiệp nhà văn các dân tộc trên thế giới
và là trưởng ban biên tập website akgo.org. Tháng 2 năm 2016 ông được phong hàm
giáo sư ngành nhân văn, được trao tặng Huân chương của Liên Hiệp Quốc
"Phụng sự cộng đồng, "Sứ giả Hòa bình”.

Trang phục truyền thống của Ca-dắc-xtan