Silence (36) - Tĩnh lặng (36). Mai Văn Phấn. Explicated by Dr. Ramesh Chandra Mukhopadhyaya - bình chú. Traduction française Dominique de Miscault – Dịch sang tiếng Pháp. Takya Đỗ dịch sang tiếng Việt

Silence (36) - Tĩnh lặng (36). Mai Văn Phấn. Explicated by Dr. Ramesh Chandra Mukhopadhyaya - bình chú. Traduction française Dominique de Miscault – Dịch sang tiếng Pháp. Takya Đỗ dịch sang tiếng Việt

10/09/2017 22:24:00

Silence (36) by Mai Văn Phấn

Explicated by Dr. Ramesh Chandra Mukhopadhyaya
Translated into French by Dominique de Miscault

Translated into Vietnamese by Takya Đỗ

Tác phẩm của Nghệ sỹ Dominique de Miscault

Silence

I am a trinket

Made of metal bars

Bent and attached

With paper fastened to my head

Just out of love

Or anger

The alloy has been bent

Last night in a dream

That trinket

Grew up fast

Seed to leaf.

(Translated from Vietnamese by Nhat-Lang Le & Susan Blanshard)

Explication

The speaker here introduces itself as a trinket or a trifle ornament. It is aware of the fact that it is forged from metal bars made of alloy. In other words the trinket is aware of the material cause of its existence. The trinket knows that the alloy has been bent into metal bars. But the trinket cannot guess what motivated the efficient cause to bend it. Was it love or anger on the part of the efficient cause? Any reader can understand the allegory lurking below what the trinket says to itself. We might explain the material cause of our being and of the exist ence in general. But do we know what motivated the creator to make us what we are. The poet now tells us that in a dream the trinket grows up fast, seed to leaf. This raises a number of questions. Are name and form anything real? When a trinket turns into a tree, is it a trinket or a tree? When dreamself is juxtaposed with the so called real self we donot know which one is real. How does the trinket become a tree? In a dream. One wonders whether the world of eye and ear or the phenomenal world is made of the stuff of dream. When the trinket becomes a tree in a dream, is it not a becoming. Becoming takes place from being. Wherefrom the dream spring forth? It must have been there from the subconscious mind of the trinket. In other words, the material wiorld must have had a subconscious mind. All material things are consciousness solidified. And life must have had leaped from the subconscious of matter provided we agree that an indeterminate mind or consciousness and a dream lurk in matter. Or else neither the trinket is there nor the tree is there. They are sheer illusions. There is void alone. Void alone.

This is a philosophical poem raising a host of questions with power and force. The elements of magic and force welded together have made a marvel of the poem.

Explication par Dr. Ramesh Chandra Mukhopadhyaya

Traduction française Dominique de Miscault

Tác phẩm của Nghệ sỹ Dominique de Miscault

Silence

Je suis un bibelot

Fait de barres métalliques

pliées et attachées

avec du papier sur ma tête

a-t-il été fabriqué

par amour

ou colère

Hier soir dans un rêve

le bibelot

a grandi très vite

la graine est devenue feuille.

Explication

Le locuteur se présente ici comme un petit objet. Il est conscient du fait qu'il est fabriqué à partir de barres métalliques de différents alliages. En d'autres termes, cet objet est conscient de la cause matérielle de son existence. L’objet sait qu’il a été plié et assemblé à partir de barres métalliques. Mais ce bibelot ne peut pas deviner ce qui a motivé son pliage. La cause en est-elle l'amour ou la colère ? Tout lecteur peut comprendre l'allégorie qui se cache derrière ce que l’objet dit de lui-même. Nous pourrions ainsi expliquer la cause matérielle de notre être et de l'existence en général. Mais savons-nous ce qui a motivé le créateur à nous faire ce que nous sommes ? Le poète nous dit maintenant que, dans son rêve, l’objet croît rapidement, de la semence à la feuille. Cela pose un certain nombre de questions. Le nom et la forme sont-ils réels ? Quand cet objet se transforme en arbre, est-ce un objet ou un arbre ? Quand le moi des rêves est juxtaposé au soi-disant moi réel, nous ne savons pas lequel est réel. Comment ce petit objet devient-il un arbre ? Dans un rêve. On se demande si le monde de l'œil et de l'oreille ou le monde phénoménal sont fait du rêve. Quand le bibelot devient arbre dans le rêve, n'est-ce pas en devenir ? Devenir c’est être. D'où vient le rêve ? Il devait être là dans l'inconscient de l’objet. En d'autres termes, le monde matériel doit avoir un subconscient. Toutes les choses matérielles sont solidifiées par la conscience. Et la vie doit savoir sauter du subconscient de la matière à condition que nous acceptions qu'un esprit indéterminé, une conscience ou un rêve se cachent dans la matière. Ou bien, ni le bibelot est là ni l'arbre est là. Ce sont de simples illusions. Il y a le vide seul. Vide.

C'est un poème philosophique qui soulève une foule de questions avec pouvoir et force. Des éléments de magie et de force marquent ce poème.

Tĩnh lặng (36) của Mai Văn Phấn

Ramesh Chandra Mukhopadhyaya chú giải

Dominique de Miscault dịch sang tiếng Pháp

Takya Đỗ dịch sang tiếng Việt

Tôi làm vật trang trí

Bằng thanh sắt kết lại

Uốn cong

Trên đầu đính từng mẩu giấy

Chỉ vì yêu

Hay giận

Mà uốn cong

Đêm qua trong giấc mơ

Vật trang trí ấy

Lớn nhanh như một lá mầm.

Bình chú:

Nhân vật của bài thơ này tự giới thiệu mình là một vật trang trí rẻ tiền hoặc nhỏ nhặt. Vật trang trí đó nhận thức được thực tại rằng nó được kết từ những thanh sắt. Nói cách khác, vật trang trí đó nhận biết được cái nguyên nhân chất thể cho sự tồn tại của mình. Vật trang trí đó biết rằng sắt đã được uốn thành những thanh sắt. Nhưng nó không thể đoán ra được điều gì đã thúc đẩy cái nguyên nhân tác thành[1] để uốn cong nó. Nguyên nhân tác thành ấy là yêu hay giận? Người đọc nào cũng có thể hiểu cái ẩn ý phúng dụ đằng sau những gì mà vật trang trí đó nói về mình. Chúng ta có thể giải thích nguyên nhân chất thể về sự tồn tại của chúng ta và về hiện tồn nói chung. Nhưng liệu chúng ta có biết được điều gì đã thúc đẩy Đấng Sáng thế tạo ra chúng ta như chúng ta đang tồn hiện không?

Nhà thơ cho chúng ta hay rằng trong một giấc mơ vật trang trí đó lớn nhanh, từ hạt mầm thành lá. Điều này gợi ra một số câu hỏi. Danh tự và hình dạng có gì là thật không? Khi vật trang trí đó biến thành một cái cây, thì nó là vật trang trí hay là cây? Khi bản thể trong mơ được đặt liền kề với cái gọi là chân bản thể, chúng ta không biết được đâu là chân đâu là giả. Vật trang trí ấy lại biến thành cây như thế nào? Trong một giấc mơ. Người ta băn khoăn tự hỏi không biết cái thế giới nghe nhìn hay thế giới hiện tượng có được làm từ chất liệu là giấc mơ không? Khi vật trang trí trở thành cây trong một giấc mơ, đó chẳng phải là trở thành. Quá trình trở thành xảy ra từ bản thể. Thế giấc mơ này từ đâu nảy ra vậy? Ắt hẳn nó đã nảy ra từ tâm vô thức của vật trang trí đó. Nói cách khác, thế giới hữu hình ắt đã phải có tâm vô thức. Mọi vật hữu hình đều là ý thức kết thành hình khối. Và ắt hẳn sự sống đã nảy ra từ tiềm thức của vật chất nếu chúng ta nhất trí rằng có một tâm thức vô định hay ý thức mơ hồ và một giấc mơ lẩn khuất trong vật chất. Nếu không thì đã chẳng có vật trang trí nọ, cũng không có cái cây kia. Chúng chỉ thuần là ảo ảnh. Chỉ có Cõi Không. Chỉ có Cõi Không mà thôi.

Đây là bài thơ mang tính triết học làm dấy lên vô số câu hỏi về khả năng và hiệu lực. Những nhân tố ảo diệu và đầy sức thuyết phục hòa quyện với nhau đã làm nên bài thơ tuyệt tác này.

_________________
[1] Nguyên nhân chất thể và Nguyên nhân tác thành là hai trong số “Bốn nguyên nhân” được đề cập trong cuốn Vật lý học II.3 và Siêu hình học V.2 của triết gia Hy Lạp Aristotle (384-322 trước CN), đây là những nhân tố căn bản trong nguyên lý về quan hệ nhân quả trong đó sự giải thích cho sự thay đổi hoặc vận động được phân thành bốn loại căn bản để trả lời cho câu hỏi “tại sao”, gồm: (i) Nguyên nhân chất thể (‘material cause’) là vật chất mà nhờ đó một thứ được tạo thành, (ii) Nguyên nhân mô thể (‘formal cause’) là hình dạng, thể loại, (iii) Nguyên nhân tác thành (‘efficient cause’) là nguồn gốc vận động hoặc biến đổi; (iv) Nguyên nhân cứu cánh (‘final cause’) là mục đích mà một thứ được tạo ra.

(Theo Aristotle tại

http://www.bachkhoatrithuc.vn/encyclopedia/4323-00-633758191618906250/101-Triet-gia/Aristotle.htm

và Four Causes tại

https://en.wikipedia.org/wiki/Four_causes.) (ND)

Ts. Ramesh Chandra Mukhopadhyaya

Dr. Ramesh Chandra Mukhopadhyaya

Address: 6/ 1 Amrita Lal Nath lane P.0. Belur Math Dist Howrah West Bengal India Pin code711202. Date of Birth 11 02 1947. Education M.A [ triple] M Phil Ph D Sutrapitaka tirtha plus degree in homeopathy. He remains a retired teacher of B.B. College, Asansol, India. He has published books in different academic fields including religion, sociology, literature, economics, politics and so on. Most of his books have been written in vernacular i.e. Bengali. Was awarded gold medal by the University of Calcutta for studies in modern Bengali drama.

TS. Ramesh Chandra Mukhopadhyaya

Địa chỉ: 6/ 1 đường Amrita Lal Nath hòm thư Belur Math Dist Howrah Tây Bengal Ấn Độ mã số 711202. Ngày sinh: 11 02 1947. Thạc sĩ văn chương, thạc sĩ triết học, tiến sĩ triết học [bộ ba] cùng với Bằng y học về phép chữa vi lượng đồng cân. Ông còn là một giảng viên đã nghỉ hưu của Trường đại học B.B, Asansol, Ấn Độ. Ông đã có những cuốn sách được xuất bản về nhiều lĩnh vực học thuật bao gồm tôn giáo, xã hội học, văn học, kinh tế, chính trị v.v. Hầu hết sách của ông đã được viết bằng tiếng bản địa là tiếng Bengal. Ông đã được tặng thưởng huy chương vàng của Trường đại học Calcutta về các nghiên cứu nghệ thuật sân khấu Bengal hiện đại.

Nhà thơ - Nghệ sỹ Dominique de Miscault

Poétesse - Artiste Dominique de Miscault

Artiste Plasticienne. Actualités. De plages en pages qui se tournent. C’était hier, de 1967 à 1980, mais aussi avant hier. puis de 1981 à 1992. Et encore de 1992 à 2012 bien au delà des frontières. Aujourd’hui, la plage est blanche sous le bleu du soleil. Ecrire en images, cacher les mots porteurs de souffrance ; on ne raconte pas les pas d’une vie qui commence en 1947. C’est en 1969 que j’ai été invitée à exposer pour la première fois. Depuis j’ai eu l’occasion de « vagabonder » seule ou en groupe en France et dans le monde sûrement près de 300 fois. Les matériaux légers sont mes supports, ceux du voyage et de l’oubli.

www.dominiquedemiscault.fr
www.dominiquedemiscault.com

www.aleksander-lobanov.com

Nhà thơ - Nghệ sỹ Dominique de Miscault

Nghệ sĩ nghệ thuật thị giác đương đại. Từ bãi biển đến trang giấy. Là ngày hôm qua, từ 1967 đến 1980, và trước đó, rồi từ 1981 đến 1992. Và nữa từ 1992 đến 2012 trên tất cả các biên giới. Ngày hôm nay là bãi biển trắng dưới bầu trời xanh. Viết bằng hình ảnh, giấu từ ngữ mang nỗi đau, người ta không kể lại những bước đi trong cuộc đời tính từ năm 1947. Vào năm 1969, lần đầu tiên tôi được mời triển lãm tác phẩm. Kể từ đó, tôi có cơ hội một mình "lang bạt" hoặc theo nhóm ở nước Pháp và khắp nơi trên thế giới, chắc chắn gần 300 lần. Những chất liệu nhẹ là nguồn hỗ trợ tôi, những chất liệu của hành trình và quên lãng.

www.dominiquedemiscault.fr

www.dominiquedemiscault.com

www.aleksander-lobanov.com