May Van Fan - Май Ван Фан

Azərbaycan dilinə tərcümə edən: Təranə Turan Rəhimli

Перевод на азербайджанский Тарана Туран Рагимли

Tarana Turan Rahimli dịch từ tiếng Nga sang tiếng A-déc-bai-gian

Şair, tənqidçi Təranə Turan Rəhimli

TELEFONDA SƏSİNİ EŞİDƏNDƏ

Telefonda sənin səsin elə safdı, elə təmiz,

Yeni  hopan damla kimi,

Zorla cücərən pöhrə tək.

Yetişib düşən meyvə tək,

Bir də çağlayan çay kimi.

Lap uzaqdasa  məftillər,

Uzanan düyü tarlası,

Kəndlilər qolunda hörmə səbətlə.

Maşınlar, qüllələr, o dərin köklər...

Sənin səsin qovmur onları uzağa,

Miniatürə çevirir aradan qapı açmağa.

Səni eşitdiyim zaman dərin köklərə enirəm,

Ecazkar laylar açıram yerin isti qatlarında:

Çay doldurulan səbətlər,

Çiçəkləyən qüllələr ucaldan kəndlər,

Maşınların arxasında yaşıl çöllər.

Davam et, davam et,

danış tamam mənasız, boş sözlər!

Bir az sonra sən dəstəyi asanda

Hər şey olacaq lap adi, əvvəlki tək.

Uzaq qallb ləpələnən dalğalar,

Təkcə xlorofillin yox edəcəyi titrək,

Hardansa əsib gələn zərifliyin xoş ətri,

Bir də  qalıb yırğalanan daş sahillər.

СЛУШАЯ ТЕБЯ ПО ТЕЛЕФОНУ

Твой голос в телефоне такой чистый и легкий,

Как только что впитавшаяся капля воды,

Как едва проклюнувшийся росток,

Как спелый плод упавший,

И как ручей журчащий.

На другом конце провода вдали-рисовые поля, крестьяне с плетёнными корзинами на коромыслах. Машины, башни, корни глубокие... Твой голос не преодолевает их, а превращает в миниатюры, как бы приоткрывая между ними двери. Слушая тебя, я с помощью глубоко уходящих корней открываю множество чудесных видений в слоях теплой земли: река, заполняющая корзины на коромыслах, деревни, где вырастают процветающие башни, ярко-зелёные на фоне машин поля.

Продолжай. продолжай говорить пустые, ничего незначащие слова! Ведь через минуту, когда ты положишь трубку, всё станет таким. как прежде., обыденным.

Остались только вдали бегущие рябью волны,

Только растворяющийся в хлорофилле

Доносящийся издали сладкий аромат нежности,

Остались только шаткие каменные берега.

(Перевод : Светлана Глазунова и Елизавета Коздоба)

NGHE EM QUA ĐIỆN THOẠI

Tiếng em trong điện thoại rất trong và nhẹ

           Một giọt nước vừa tan

           Một mầm cây bật dậy

           Một quả chín vừa buông

           Một con suối vừa chảy

Khoảng cách tới đầu dây bên kia là ruộng đồng, làng mạc, quang gánh. Là xe cộ, tháp dựng, rễ sâu. Giọng em không vượt qua mà làm cho chúng bé lại, mở thông những cánh cửa sang nhau. Anh nghe em nhờ rễ sâu mở những vỉa tầng linh thiêng trong đất ấm, con sông chảy vào quang gánh, làng mạc phồn sinh tháp dựng, cánh đồng tươi tốt trên xe cộ.

Nói tiếp cho anh những câu bâng quơ không nội dung

Lát nữa em đặt ống nghe, chắc mọi vật sẽ loay hoay tìm về đường cũ

           Chỉ còn gợn sóng lan xa

           Chỉ còn tan trong diệp lục

           Chỉ còn thoảng bay dịu ngọt

           Chỉ còn bờ đá lung lay

Dr. Təranə Turan Rəhimli

Şair, tənqidçi, ədəbiyyatşünas, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (1999), filologiya üzrə fəlsəfə doktoru (2004), dosent (2011).

Təranə Yusif qızı Rəhimli 1970-ci il fevralın 20-də Bakı şəhərində ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. Bakı şəhər 48 saylı orta məktəbində və Bərdə şəhər 1 saylı orta məktəbində orta təhsil almışdır (1976-1986). O, 1990-cü ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Filologiya fakültəsinə daxil olmuşdur. Universitetdə təhsil aldığı illərdə ADPU-nun mətbu orqanı "Gənc müəllim" qəzetində müxbir və ədəbi işçi kimi fəaliyyət göstərmişdir . 1995-ci ildə universiteti bitirdikdən sonra həmin qəzetin məsul katibi və baş redaktoru vəzifələrində çalışmışdır. O, 1997-ci ildən "Kamal Talıbzadənin yaradıcılığı" mövzusunda namizədlik dissertasiyası üzərində işləməyə başlamış, 2004-cü ildə dissertasiyasını bitirərək müdafiə etmiş və elmlər namizədi adını almışdır. Təranə Yusif qızı Rəhimli 1989-cu ildən Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində işləyir. O, burada əvvəlcə laborant, baş laborant, sonra universitetin "Gənc müəllim" qəzetində ədəbi işçi, məsul katib, baş redaktor, daha sonra müəllim, baş müəllim, dosent vəzifəsi tutmuşdur. İlk şeir və məqalələri 1987-ci ildən çap olunmağa başlamışdır. Təranə Yusif qızı Rəhimlinin yaradıcı fəaliyyəti elmi, bədii və publisistik istiqamətləri əhatə edir. Hələ tələbəlik illərində onun «Qar çiçəyi», «Addımlar» ədəbi birliklərinin yaradılmasında, «Addımlar» poeziya almanaxının nəşrində xüsusi rolu olmuşdur. Dövrü mətbuatda bədii, elmi, publisist yazıları ilə 1987-ci ildən çıxış etməyə başlayan T.Rəhimli Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin /poeziya şöbəsi üzrə/ (1992), Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin (1994), Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin (1998), Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (1999) üzvü kimi respublikanın mötəbər ədəbi, elmi tədbirlərində Azərbaycan gəncliyini ləyaqətlə təmsil etmişdir. O, 1997-ci ildə prezident iqamətgahında ölkə başçısı Heydər Əliyevin gənc yazıçılarla görüşünün iştirakçısı olmuş, Azərbaycan Yazıçılarının X Qurultayına, Azərbaycan Qadınlar Qurultayına nümayəndə seçilmiş, bu tədbirlərdə onun məruzə və çıxışları maraqla qarşılanmışdır. O, 10-dan artıq elmi, bədii və publisistik kitabın redaktoru, ön söz müəllifi və rəyçisi olmuşdur. T.Rəhimli görkəmli ədəbiyyatşünas, akademik Kamal Talıbzadənin elmi fəaliyyətinə həsr olunmuş «Böyük nəslin layiqli yadigarı» (2002) adlı monoqrafiyanın, «Dərdin pıçıltısı» adlı şeirlər kitabının (2007), «Ədəbiyyat və tənqidin yaradıcılıq problemləri» adlı dərs vəsaitinin (2008), “Sənə yazmadığım şeir” (Türkiyə/Ankara, 2013), “Sevgimdən tanıyacaqlar” (Türkiyə/İzmir, 2013) şeir kitablarının , "Azəbaycan nəsri və tənqid" (2017) monoqrafiyasının, 100-dən artıq elmi-nəzəri məqalənin, 200-dək oçerk, esse və publisist yazının müəllifidir. Mətbuat orqanlarında 1993-ci ildən əmək fəaliyyətinə başlayan T.Rəhimli «Gənc müəllim» qəzetinin məsul katibi, baş redaktoru (1993-2006), «Zaman» qəzetinin məsul katibi (1996-1997), «Azərbaycan mübarizləri» qəzetinin baş redaktoru (1999), «Təhsil problemləri» qəzetinin redaktoru (2007-2008) olmuşdur. Onun yaxın vaxtlarda yazıb tamamladığı «1960-1970-ci illər Azərbaycan nəsri ədəbi tənqiddə» mövzusunda doktorluq dissertasiyası uğurla müzakirə edilmişdir. Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi və nəzəriyyəsi, türk xalqları ədəbiyyatı, Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı və tənqidi, ədəbi əlaqələr sahələri üzrə tədqiqatları vardır.

T.Rəhimli ADPU-nun filologiya fakültəsinin magistratura və bakalavr pillələrində müxtəlif fənlərdən – Azərbaycan ədəbi tənqidinin tarixi, Qərb ölkələri ədəbiyyatı, Şərqi Slavyan xalqları ədəbiyyatı, Müasir Azərbaycan ədəbiyyatından mühazirələr aparır. O, tələbə-gənclərin elmi işə marağının artması yönümündə də təbliğati işlər görür, onların Tələbə Elmi Cəmiyyətinin xətti ilə elmi tədbirlərdə təmsil olunmasına köməklik göstərir, hazırladıqları məruzə və tezislərə elmi rəhbər qayğısını əsirgəmir.

T.Rəhimlinin elmi potensialı onun daha ciddi tədqiqatlar üzərində işləməsinə şərait yaradır. O, Batı Trakya türkləri ədəbiyyatının, Azərbaycan ədəbi tənqidinin və bədii nəsrinin müxtəlif problemlərinə dair tədqiqatlar üzərində səylə işləyir, həmin məsələləri işıqlandıran elmi məqalələrini müntəzəm olaraq dövrü mətbuat orqanlarında nəşr etdirir. T.Rəhimlinin ədəbi-elmi fəaliyyəti haqqında ədəbiyyatımızın bir sıra görkəmli nümayəndələri – akademik Kamal Talıbzadə, xalq şairi Hüseyn Arif, Nüsrət Kəsəmənli, Oqtay Rza, Akif Səməd, Cavad Cavadlı, professorlar Himalay Qasımov, Abbas Hacıyev, Əzizxan Tanrıverdi, Təyyar Salamoğlu, Fəyyaz Sağlam, ədəbiyyatşünas Vasif Novruzov və b. yüksək fikir və rəylərini bildirmiş, onun yaradıcılığına dair müxtəlif mətbuat orqanlarında məqalələr dərc etdirmişlər.

Tiến sĩ Tarana Turan Rahimli

Nhà thơ Tarana Turan Rahimlisinh ngày 20/02/1970 tại Baku trong một gia đình trí thức. Bà đồng thời là nhà văn, nhà báo, dịch giả, nhà phê bình văn học, phó giáo sư- tiến sĩ văn học người A-déc-bai-gian. Bà là thành viên của Đại diện tổ chức Văn học quốc tế tại Thổ Nhĩ Kỳ, A-déc-bai-gian, Philippine, Ca-dắc-xtan, Ý, Oman, Bỉ, Hoa Kỳ. Chủ tịch Hội Văn học thế giới của Đại học Sư phạm A-déc-bai-gian. Tác giả của 7 cuốn sách và hơn 400 bài báo. Bà là chủ biên của 20 cuốn sách chuyên khảo. Các tác phẩm của bà đã được xuất bản tại hơn 30 quốc gia. Thơ của Tarana Turan Rahimli đã được ấn hành tại A-déc-bai-gian, Anh, Ý, Tây Ban Nha, Mỹ, Đức, Bỉ, Chi-lê, Trung Quốc, Ô-man, Thổ Nhĩ Kỳ, Nga, Ru-ma-ni, Ấn Độ, Bồ Đào Nha, Ả Rập Saudi, Ukraina, Ca-dắc-xtan, Serbia, U-zơ-bê-ki-xtan, Cư-rơ-gư-dơ-xtan, Macedonia, Mexico, Morocco, Kosovo, Bosnia và Herzegovina, Nhật Bản, Vê-nê-du-ê-la và tại các quốc gia khác. Từ năm 1992, Tarana Turan Rahimli là thành viên Hiệp hội thơ Ashugs của A-déc-bai-gian, thành viên Hiệp hội các nhà văn A-déc-bai-gian (1994), thành viên của Hiệp hội các nhà văn trẻ Thổ Nhĩ Kỳ thế giới (1998), thành viên Hiệp hội các nhà văn A-déc-bai-gian (1999), thành viên của tổ chức văn học danh dự ở Thổ Nhĩ Kỳ Cyprus Balkans – thuộc tổ chức Văn học Thổ Nhĩ Kỳ Á-Âu (2007). Một số bài nghiên cứu văn học của bà đã được đăng tải trên các báo khoa học và văn học của A-déc-bai-gian, Thổ Nhĩ Kỳ, Nga, Hy Lạp, Đức, U-zơ-bê-ki-xtan. Bà có hai cuốn sách được xuất bản tại Thổ Nhĩ Kỳ: “They will recognize me from my love” (“Từ tình yêu họ sẽ nhận ra tôi” – NXB İzmir, 2013), “The poem that I didn’t write to you” (“Bài thơ tôi không viết cho anh” – NXB Ankara, 2013). Một số cuốn sách tiêu biểu của bà được bạn đọc yêu thích như, tập thơ “The Whisper of Grief” (“Lời thì thầm của nỗi buồn” – NXB ADPU, Baku, 2007), sách giáo khoa có tiêu đề  “The creative problems of literature and literary critic” (“Những vấn đề sáng tạo của văn học và phê bình văn học” - NXB “Châu Âu”, Baku, 2009), cuốn sách khoa học có tựa đề “From the literature to eternity” (“Từ văn học đến vĩnh hằng” – NXB YSEQ, Baku, 2015). Năm 2017, cuốn sách chuyên khảo “The Azerbaijani prose and criticism” (“Văn xuôi và phê bình văn học của A-déc-bai-gian” – NXB Khoa học và Giáo dục, Baku, 2017) của Tarana đã được trao bằng danh dự của Hiệp hội các nhà văn A-déc-bai-gian. Năm 2018, bà tiếp tục xuất bản cuốn sách “Purple Clouds - translations from world poetry” (“Mây tím - bản dịch thơ thế giới” - NXB ADPU, Baku, 2018).

(Lược dịch từ Wikipedia)

Vẻ đẹp A-déc-bai-gian