Nguyễn Thị Minh Hồng

Tác giả Nguyễn Thị Minh Hồng

Đọc bài thơ “Cái nhìn” của Mai Văn Phấn

CÁI NHÌN

Vũng nước nhỏ dưới chân núi

Soi

Tận đỉnh.

(Rút từ tập thơ "hoa giấu mặt" Nxb Hội nhà văn 2012)

Mai Văn Phấn

Lời bình của tác giả Nguyễn Thị Minh Hồng:

Tôi tiếp cận bài thơ này khi anh chưa nổi danh - chưa đoạt giải thưởng và được dịch ra tiếng Thuỵ Điển... Tôi xin cám ơn blog anh Nguyễn Lâm Cẩn đã giới thiệu bài CÁI NHÌN!

Tuy chưa được đọc tập thơ nhưng ai cũng thấy biệt tài của nhà thơ Mai Văn Phấn ở CÁI NHÌN: cấu tứ độc đáo, "ý tại ngôn ngoại". Bài thơ ba câu, cực ngắn. Thể tài rất mới, lạ.

Sự vật, hình ảnh đối lập giữa cái to lớn sừng sững là núi với cái nhỏ bé chơi vơi là vũng nước. Đối cả về vị thế: chân và đỉnh. Hiển nhiên thôi. Tự nhiên mà. Tác giả đưa thiên nhiên vào thơ rất thật, rất kiệm lời, đến mức ta không xác định được vị trí của vũng nước, chỉ được biết nó nằm dưới chân núi. Nếu ngay dưới chân núi thì nắng, ánh sáng hắt ở góc độ nào để mà thấy tận đỉnh núi? Nếu cách xa, may ra sẽ soi tận đỉnh (chưa chắc soi trọn vẹn quả núi, tùy theo ánh sáng, nắng đứng đỉnh đầu hay nghiêng soi)? Sức bật và cái hay của bài thơ chính là ở cách khai thác sự tưởng như phi lý này. Cộng thêm ý ẩn: soi. Tựa bài là CÁI NHÌN - không ép vào bài thơ. Chỉ có từ SOI – câu thơ một từ - bắc cầu giữa ba câu - giữa bài mà toát ra vị thế tầm nhìn của sự vật, sự việc kia. Triết lý sâu sa tỏa ra ở đây - CÁI NHÌN thấu đáo tận gốc ngọn nguồn đến đỉnh TẬN ĐỈNH ) sự vật, sự việc, bất chấp vị thế cao thấp, xa gần, chớ coi thường! Bài thơ gợi liên tưởng câu chuyện dân gian KIẾN GIẾT VOI. Triết lý CÁI NHÌN ngoài đời vào thơ lại nên thơ nhờ tư SOI, rất đỗi bình thường, ai bảo là khô khan?

"Vũng nước nhỏ dưới chân núi

Soi

Tận đỉnh".

Nhỏ bé thôi, tầm thấp thôi mà tâm trong trí sáng vẫn nhìn thấu ngọn nguồn sự việc. Vừa thách thức vừa khẳng định cái đẹp tự tại của CÁI NHÌN.

Cám ơn tác giả mở ra cho tôi CÁI NHÌN rất THƠ - bắt nguồn từ cuộc sống bình dị như thế đó!. Không cầu kỳ, không gượng gạo, kiệm lời tối đa mà gợi suy tư bao la, ám ảnh.

HN - 2012 – 2013

N.T.M.H


_________
* Tác giả Nguyễn Thị Minh Hồng, sinh năm 1960. Chị là giáo viên Văn, nhà thơ – Hội viên Hội Nhà văn TPHCM.