Thơ Tarana Turan Rahimli (A-déc-bai-gian) - Mai Văn Phấn & Đặng Xuân Dũng dịch từ tiếng Nga và tiếng Anh / Перевод с русского и английского Май Ван Фана и Данг Суан Зунга
Tarana Turan
Rahimli (A-déc-bai-gian)
Mai Văn Phấn & Đặng
Xuân Dũng dịch từ tiếng Nga và tiếng Anh
Nhà thơ Tarana
Turan Rahimli
Tình yêu có thể nung chảy đá núı
Đôi mắt anh chẳng hề ấm áp,
Cái lạnh đi xuyên qua ánh nhìn,
Lời nói của anh không sưởi ấm
Và lưỡi anh như đã đóng băng.
Như băng giá trên hàng mi rợp
Mái đầu anh tuyết cũng rơi đầy
Những nụ hôn như còn in dấu
Giá lạnh mùa đông phủ xuống má anh.
Băng trong ngực anh, trên tay nắm tuyết
Làm tâm hồn em cũng hóa giá băng
Thôi đừng buồn, em đang sưởi ấm
Tình yêu này nung chảy đá núi chăng!
Bằng tình yêu, họ sẽ nhận ra em
Ai đó muốn lưu dấu trên mặt đất,
Ai đó ra đi, khi sống không mục đích.
Cả ngôi mộ cũng sẽ kể đôi điều,
Lời anh ấy sẽ nói bao điều khác.
Và mọi người, mọi lứa tuổi khát khao
Đều muốn lưu tên tuổi mình mãi mãi.
Những pháo đài của điều gian dối,
Rồi cũng mau chóng sụp đổ thôi.
Và phiên tòa phân minh sự thật,
Đến khi nào sẽ được mở ra.
Trong ngọn lửa của một đống lửa
Mọi lỗi lầm bị thiêu rụi thành tro.
Và khi đó chỉ mình em sống sót
Cùng những lời thầm kín để dành
Về tình
yêu lớn lao em trao anh.
Họ sẽ nhận ra em qua nhiều thế kỷ.
Đôi mắt khác của anh
Một nắm cát nằm trong tay anh
Với em - lòng biên cương Tổ quốc
Mỗi chiếc lá trên cây anh ngắt
Với em - bao vết máu trên cành.
Anh đâu biết có bao đồng hương của em
Đã yên nghỉ trong lòng đất nơi anh đứng
Và cuộc sống trần gian các ngôi mộ nằm kề
Anh chỉ biết chính mình không bất tử.
Anh nhìn em bằng ánh mắt lạnh lùng
Cái nhìn đó của anh hoàn toàn xa lạ
Con đường anh đi tháng năm từ giã
Trên đường ấy hôm nay anh lạc lối về.
Một lần nữa tôi không thể ngủ
Một lần nữa tôi không thể ngủ
Sự kiên nhẫn trong đêm đã thử thách tôi.
Đây là đêm dài nhất trong đời
Cuối cùng nó muốn tôi phải chết.
Những ký ức dường như hiển hiện,
Nhìn thấy tôi đang tỉnh táo hơn.
Ôi với tôi, bao người chạy đến
Qua góc khuất trong quá khứ của tôi.
Và cũng có rất nhiều vị khách
Không hiện lên trong suy nghĩ này.
Một trong số họ sẽ phá quy tắc
Sẽ tranh luận với cả nhân gian.
Lại tiếp đến những ngày không nắng
Được bao phủ bởi khung cảnh màu tro.
Một khi miệng tôi dừng nói bất ngờ
Họ sẽ đặt tôi dưới lưỡi kiếm sắc.
Dòng máu của bao nhiêu mộng ước
Bấy giờ sẽ văng vào chính mặt tôi.
Và tôi biết đêm nay phía bắc
Bài thơ này sẽ bị đóng băng.
Cuộc sống này mất
đi có thể tốt hơn…
Có lẽ tốt hơn nếu mua tấm vải liệm
Để che đi mọi phiền muộn trong đời.
Và thật tốt nếu nước mắt của bạn
Sẽ tuôn rơi vào ngôi mộ của mình.
Có lẽ tốt hơn nếu mất đi cuộc sống,
Sau thấy nó trong một nửa cuộc đời
Và lưu giữ một thứ gì còn lại
Giữa bạn và trong những tháng năm.
Có lẽ tốt hơn nếu phòng vệ bóng đêm
Không hề ngủ và cũng không mơ mộng.
Sẽ thật tốt nếu bạn biết cuối cùng
Là cuộc sống mà bạn từng sống!
Mọi người đều nói điều vô nghĩa…
Mọi người đều nói điều vô nghĩa
Khi cơn sốt trong thành phố dấy lên.
Mọi người đang nghĩ về chính họ,
Nơi đám đông nghèn nghẹn nỗi buồn.
Những đám mây dường như cau có
Khi trôi qua trên từng con phố
Những trận gió giận dữ lên cơn
Lay giật không xác định phương hướng.
Thành phố mang dáng vẻ thật lạ,
Khuôn mặt mỉm cười, nhưng trái tim đau.
Như cô dâu cố tươi trong váy cưới
Ai biết đâu lòng mang nỗi âu sầu.
Thành phố dường như mất hết kiên nhẫn,
Mong đợi an vui trên những con đường.
Và có lẽ nó kiếm tìm ngôi mộ
Để khâm liệm vào trong đó nỗi buồn.
Tiểu sử Tiến sĩ
Tarana Turan Rahimli
Nhà thơ Tarana Turan Rahimli, đồng thời là
nhà văn, nhà báo, dịch giả, nhà phê bình văn học, phó giáo sư- tiến sĩ văn học
người A-déc-bai-gian. Bà là thành viên của Đại diện tổ chức Văn học quốc tế tại
Thổ Nhĩ Kỳ, A-déc-bai-gian, Philippine, Ca-dắc-xtan, Ý, Oman, Bỉ, Hoa Kỳ. Chủ
tịch Hội Văn học thế giới của Đại học Sư phạm A-déc-bai-gian. Tác giả của 7
cuốn sách và hơn 400 bài báo. Bà là chủ biên của 20 cuốn sách chuyên khảo. Các
tác phẩm của bà đã được xuất bản tại hơn 30 quốc gia. Thơ của Tarana Turan
Rahimli đã được ấn hành tại A-déc-bai-gian, Anh, Ý, Tây Ban Nha, Mỹ, Đức, Bỉ,
Chi-lê, Trung Quốc, Ô-man, Thổ Nhĩ Kỳ, Nga, Ru-ma-ni, Ấn Độ, Bồ Đào Nha, Ả Rập
Saudi, Ukraina, Ca-dắc-xtan, Serbia, U-zơ-bê-ki-xtan, Cư-rơ-gư-dơ-xtan,
Macedonia, Mexico, Morocco, Kosovo, Bosnia và Herzegovina, Nhật Bản, Vê-nê-du-ê-la
và tại các quốc gia khác. Từ năm 1992, Tarana Turan Rahimli là thành viên Hiệp
hội thơ Ashugs của A-déc-bai-gian, thành viên Hiệp hội các nhà văn A-déc-bai-gian
(1994), thành viên của Hiệp hội các nhà văn trẻ Thổ Nhĩ Kỳ thế giới (1998),
thành viên Hiệp hội các nhà văn A-déc-bai-gian (1999), thành viên của tổ chức
văn học danh dự ở Thổ Nhĩ Kỳ Cyprus Balkans – thuộc tổ chức Văn học Thổ Nhĩ Kỳ
Á-Âu (2007). Một số bài nghiên cứu văn học của bà đã được đăng tải trên các báo
khoa học và văn học của A-déc-bai-gian, Thổ Nhĩ Kỳ, Nga, Hy Lạp, Đức, U-zơ-bê-ki-xtan.
Bà có hai cuốn sách được xuất bản tại Thổ Nhĩ Kỳ: “They will recognize me from
my love” (“Từ tình yêu họ sẽ nhận ra tôi” – NXB İzmir, 2013), “The poem that I
didn’t write to you” (“Bài thơ tôi không viết cho anh” – NXB Ankara, 2013). Một
số cuốn sách tiêu biểu của bà được bạn đọc yêu thích như, tập thơ “The Whisper
of Grief” (“Lời thì thầm của nỗi buồn” – NXB ADPU, Baku, 2007), sách giáo khoa
có tiêu đề “The creative problems of
literature and literary critic” (“Những vấn đề sáng tạo của văn học và phê bình
văn học” - NXB “Châu Âu”, Baku, 2009), cuốn sách khoa học có tựa đề “From the
literature to eternity” (“Từ văn học đến vĩnh hằng” – NXB YSEQ, Baku, 2015).
Năm 2017, cuốn sách chuyên khảo “The Azerbaijani prose and criticism” (“Văn
xuôi và phê bình văn học của A-déc-bai-gian” – NXB Khoa học và Giáo dục, Baku,
2017) của Tarana đã được trao bằng danh dự của Hiệp hội các nhà văn A-déc-bai-gian.
Năm 2018, bà tiếp tục xuất bản cuốn sách “Purple Clouds - translations from
world poetry” (“Mây tím - bản dịch thơ thế giới” - NXB ADPU, Baku, 2018).

Nhà thơ Tarana Turan Rahimli
Тарана Туран Рагимли - Tarana Turan Rahimli
Перевод с русского и английского Май Ван Фана и Данг Суан Зунга
Translation from
Russian and English by Mai Văn Phấn & Đặng
Xuân Dũng
Любовь, способная расплавить даже камень
Вновь в глазах твоих тепла нет,
Холодом пронзает взгляд твой,
И слова твои не греют,
И язык от стужи мерзнет.
На ресницах льдинки виснут
Голова покрыта снегом
И следами поцелуев
Ты зимы щекой коснулась
Лед в груди твоей, в руках - ком снега
Ими душу ты мою морозишь
Не грусти, я нас согрею
Той любовью, что расплавит даже камень
По любви к тебе меня узнают
Кто-то след оставит на земле,
Иной уйдет, прожив без цели.
Об одном расскажет все могила,
О другом поведают его слова.
Жаждет всяк в веках
Оставить свое имя.
Рухнет крепость,
Ложью возведенная.
Суд устроят,
Истину узнавшие.
В пламени костров
Грехи истлеют.
Выживу лишь я
И речи сокровенные
О большой любви к тебе.
По ним меня века узнают.
Твои чужие глаза
Та песка пригоршня, что в твоей руке
Для меня – в
ладони от Отчизны край
Каждый сорванный тобою с ветки лист
Для меня на дереве кровавый оставляет след
Ты не знаешь, сколько земляков моих
Упокоено в той тверди, что стоишь
И том, что жизнь земная всех могил тесней
Знаешь только то, что не бессмертен сам
Ты холодным взглядом смотришь на меня
Словно те глаза чужие для тебя
Годы скрыли пройденный тобою путь
В тех путях сегодня заплутаешь ты.
Again I
can’t sleep
Again I
can’t sleep
This
night patience tests me.
The
longest night of my life
At last
will put an end of me.
The
memories will awaken,
Seeing
me that I am awake.
Oh, how
many people will run to me
Through
the corners of my past.
So many
guests
Won’t
go in my thoughts.
One of
them will break the rules
And
will quarrel with all of them.
Again
the sunless days
Will be
covered with grayness.
Once I
interrupted the tongue
Now it
will try to put me to the sword.
The
blood of the dead wishes
Will be
splashed on my face.
In the
north of this night
This
poem will be frozen.
It may be good to lose this life…
It may
be good to buy a shroud
And
cover all your sorrow in it.
It may
be good to shed tears of your eyes
Into
your own grave.
It may
be good to lose this life,
And
then find it in the half of life
And let
something be left
Amidst
you and the years.
It may
be good to guard the night
No
sleeping, no dreaming.
It will
be good if you knew at the end
That it
was the life once you lived!
All the
people talk nonsense…
All the
people talk nonsense
In this
feverish city.
The
people think of themselves,
The
city is choked with sorrow.
The
clouds are frowned
They
sweep the streets.
The
winds are so angry
Their
right and left side are unknown.
This
city is luckless beauty,
Its
face smiles, but hart doesn’t smile.
It is
like a dressed bride
Nobody
is aware of her grief.
It lost
all its patience,
It is
looking for patience on the ways.
It
looks for a grave
For to
empty its sorrow into it.
Biography
of Dr. Tarana Turan Rahimli
Tarana
Turan Rahimli is an Azerbaijani poetess, writer, journalist, translator, literary
critic, teacher, academic, is an active member of the International Literary
Agency in Turkey, Azerbaijan, Philippine, Kazakhstan, İtaly, Oman,
Belgium, USA.. She is a PhD in Philology, Associate Professor of
Azerbaijan and World Literature Chair of Azerbaijan State Pedagogical
University, author of 7 books and more than 400 articles. She is the editor and reviewer of 20 monographs
and poetry books. Her works have been published in more than 30 Western and
Eastern countries. Her poems were published in Azerbaijan, England, Italy,
Spain, USA, Germany, Belgium, Chile, China, Oman, Turkey, Russia, Romania, India, Portugal, Saudi Arabia, Ukraine, Kazakhstan,
Serbia, Uzbekistan, Kyrgyzstan, Macedonia,
Mexico, Morocco, Kosovo, Bosnia and Herzegovina, Japan, Venezuela and in
other countries. Since 1992 she is the member of Azerbaijan
Ashugs Union, (on poetry), since 1994 she is the member of Union of Azerbaijani writers, since 1998 she is the member of the Council of Constitutor of
World Young Turkish Writers , since 1999 she is the member of Union of
Azerbaijani writers , since 2007 she is the member of well-known honorable organization in
Turkey Cyprus Balkans, - The
Organization of Eurasia Turkish Literature. A number of articles have been
published about her literary activity in the scientific and literary press of
Azerbaijan, Turkey, Russian, Greek, Germany, Uzbekistan. In Turkey her two books
“They will recognize me from my love” (İzmir, 2013,) “The poem that I didn’t
write to you” (Ankara, 2013) have been published. Including her monograph “The
decent follower of the Great generation” about Kamal Talibzade, the eminent
literary critic, Academic of Azerbaijan ( Baku, ADPU publishing house, 2002),
the poetry collection of “The Whisper of
Grief” (Baku, ADPU publishing house, 2007), textbooks titled as “The creative
problems of literature and literary critic” (Baku, “Europe” publishing house,
2009), a scientific book titled as “From the literature to eternity” (Baku,
YSEQ publication, 2015) have been published. In 2017 the monograph “The
Azerbaijani prose and criticism” (Baku, “Science and Education” publishing
house, 2017) was published and awarded with the honorary decree of the Union of
Writers of Azerbaijan. In 2018, the book “Purple Clouds /translations from
world poetry/” (Baku, ADPU publishing house, 2018) was published.
