“Two Seasons” – The 26th poem of “hidden face flower” - "Hai mùa" – Bài thơ thứ 26 trong “hoa giấu mặt” - (explication - chú giải) - Ramesh Chandra Mukhopadhyaya
26/07/2015
“Two Seasons” – The 26th poem
of “hidden face flower”
Tranh cổ Ấn Độ
By Ramesh
Chandra Mukhopadhyaya
(From Calcutta, India)
I stand between
A cicada’s chirp and
A chrysanthemum
(Two Seasons – Mai Văn Phấn. Translated from Vietnamese
by Pornpen Hantrakool)
Explication:
The poet Mai Văn Phấn positions the readers between two
conflicting perceptions and impels the readers thereby to probe deeper into the
koans of existence. The poet stands between a cicadas chirp and a
chrysanthemum. The cicadas chirp imples auditory perception. The chrysanthemum
implies visual perception. While visual perception gives us the sense of space
the auditory perception gives us the sense of time. Now a days it is posited
that space and time go together they together constituting the fourth
dimension. But Mai Văn Phấn asks what if there is an apparent conflict between
space and time? Apparently sense perceptions take place somewhere beyond the
sphere of consciousness. We have five senses in eyes ears smell tongue and
touch. But when two sense perceptions are at war with one another our
consciousness is impelled to rise up to the occasion. A fruit may look
beautiful. But if its smell is repulsive consciousness is awake to the
situation. It often vacillates - to eat the fruit or not to eat the fruit. That
is how we can explain the vacillation of Macbeth who wavered from to do or not
to do or vacillation of Hamlet who wavered from to be or not to be in
Shakespeare. Each one of the five senses has its own object of love. And
the object of love of one sense might come in conflict with the object of love
of another sense and the person who is decked with these different senses is at
a loss what to do or what to make out of such a conflicting situation. Cicadas
indicate summer. It is in summer that cicada males sing to invite their female
counterparts. They sing together to invite their female counterparts. They can
hibernate in the earth for years together and they can choose the time when they
should be born. When they sing they sing in a group. Sometimes the sound of
their songs wax and sometimes wane. But their song seems to have no ending
because they can sing throughout the livelong day. They donot have any voice
organ. They beat their bellies with their wings just as we beat drums. And
there is droning sound may be reminiscent of the primordial sound Om. While
towards the end of summer their songs continue the first autumnal flowers such
as chrysanthemum wake up. The Bible says In the beginning there was the Word
and God said Let there be Light and there was Light. Chrysanthemums stand for
light ;they show up at the bidding of the cicada which stands for Word. True
that Chrysanthemums are not specific to any season. But in Vietnam they show up
mainly in September and they continue till the Tet festival. In Vietnam they
gather chrysanthemum particularly during the lunar new year, "tảo mộ" and "cúng giỗ". "Tảo mộ" speaks of the last day of every lunar year. It is on this day that
the people visit the graves of their ancestors and clean them and decorate
them. "Cúng giỗ" is the anniversary of an ancestors death. It is during the "cúng giỗ" that the ancestors are worshipped. Chrysanthemums espied when cicadas sing
might mean that the ancestors are hibernating, The poet does not see the
cicadas but he can hear them. Similarly the poet cannot see the bodiless
ancestors. But he can hear their inaudible somgs. This is not all. The cicadas
stand for resurrection. Does not the poet Mai Văn Phấn position his readers
between two seasons life and death? It is an unforgettable experience for any
reader whatever.
Bản dịch của Phạm Văn Bình:
Thủ bút
của Ts. Ramesh Chandra Mukhopadhyaya
"Hai mùa" – Bài thơ thứ 26 trong “hoa giấu mặt”
Ramesh
Chandra Mukhopadhyaya
(Từ
Calcutta, Ấn Độ)
Tôi đứng giữa
Tiếng ve
Bông cúc
(Hai mùa - Mai Văn Phấn. Pornpen Hantrakool dịch sang Anh ngữ)
Chú giải:
Nhà thơ Mai Văn Phấn đặt người đọc vào giữa hai tri giác xung đột
với nhau và bằng cách đó thúc đẩy người đọc phải nghiên cứu sâu hơn về giáo lí công án của tồn tại. Nhà thơ đứng giữa
tiếng ve và bông cúc. Tiếng ve ám chỉ sự nhận thức về thính giác. Bông cúc ám
chỉ sự nhận thức về thị giác. Trong khi sự nhận thức về thị giác cho chúng ta ý
thức về không gian thì sự nhận thức về thính giác cho chúng ta ý thức về thời
gian. Giờ đây người ta phải thừa nhận là không gian và thời gian đi cùng nhau
để tạo nên chiều thứ tư. Nhưng Nhà thơ Mai Văn Phấn băn khoăn hỏi rằng liệu có
một sự xung đột rõ ràng nào giữa không gian và thời gian không? Hiển nhiên là cảm
nhận của các giác quan diễn ra ở một nơi nào đó đã vượt lên trên phạm trù của tri
giác. Chúng ta có năm giác quan là thị giác, thính giác, khứu giác, vị giác và
xúc giác. Nhưng khi hai giác quan xung đột với nhau thì tri giác của chúng ta
buộc phải vươn lên để kiếm tìm cơ hội. Một trái cây trông có vẻ rất đẹp. Nhưng
nếu mùi của nó khó ngửi thì tri giác sẽ cảm nhận được tình huống đó. Điều này thường
gây ra sự lưỡng lự – ăn hay không ăn trái cây đó. Đây là cách mà chúng ta có
thể giải thích cho sự lưỡng lự của Macbeth, người đã trăn trở giữa hành động
hay không hành động hoặc là sự lưỡng lự của Hamlet, người đã trăn trở giữa tồn
tại hay không tồn tại trong các vở kịch của Shakespeare. Mỗi một giác quan
trong năm giác quan trên có đối tượng yêu thích của riêng mình. Và đối tượng yêu
thích của giác quan này có thể xung đột với đối tượng yêu thích của một giác
quan khác khiến cho người có những giác quan khác nhau này không biết sẽ phải
làm gì hoặc phải tạo ra điều gì từ một tình huống xung đột như thế. Con ve biểu
thị cho mùa hè. Trong mùa hè, những con ve đực ca hát để quyến rũ bạn tình của mình.
Chúng có thể cùng nhau ngủ vùi dưới đất hàng năm trời và chúng có thể chọn thời
gian cho kì sinh sản. Khi chúng ca hát thì chúng hát trong cùng một nhóm. Tiếng
ca của chúng khi thì lên bổng lúc lại xuống trầm. Nhưng bài ca của chúng dường
như không bao giờ dứt vì chúng có thể hát suốt ngày. Chúng không có cơ quan
phát âm nào cả. Chúng đập cánh vào bụng mình như chúng ta gõ trống vậy. Và chúng
phát ra tiếng kêu o o khiến người ta nhớ đến âm nguyên thủy Om. Vào lúc cuối mùa hè, bài ca của
chúng được nối tiếp bằng những loài hoa đầu thu chẳng hạn như sự bừng nở của hoa
cúc. Kinh Thánh kể rằng vào lúc bắt đầu có Ngôn từ, Chúa Trời nói rằng Ánh sáng
hãy hiện ra và thế là Ánh sáng xuất hiện. Hoa cúc đại diện cho Ánh sáng; chúng hiển
lộ vào lúc ban hành mệnh lệnh cho ve sầu là loài đại diện của Ngôn từ. Thực ra,
hoa cúc không đặc trưng cho mùa nào cả. Nhưng ở Việt Nam, chúng chủ yếu nở vào
tháng Chín và chúng tiếp tục nở đến Tết nguyên đán. Ở Việt Nam, người ta hái
hoa cúc đặc biệt vào ngày Tết nguyên đán, trong lễ tảo mộ và vào ngày cúng giỗ.
Lễ tảo mộ diễn ra vào ngày cuối cùng của năm âm lịch. Vào ngày đó, mọi người đi
viếng mộ tổ tiên, lau chùi và trang trí lại cho ngôi mộ. Cúng giỗ là lễ kỉ niệm
ngày mất của tổ tiên. Trong ngày cúng giỗ, tổ tiên được tế bái. Hoa cúc được
nhìn thấy khi ve sầu ca hát có thể mang ý nghĩa là tổ tiên đang an lành. Nhà
thơ không nhìn thấy những con ve sầu nhưng nhà thơ có thể nghe thấy tiếng ca
của chúng. Tương tự, nhà thơ không thể nhìn thấy linh hồn tổ tiên nhưng nhà thơ
có thể nghe thấy những bài ca vô thanh của họ. Nhưng đó chưa phải là tất cả.
Những con ve sầu còn đại diện cho sự phục sinh. Không phải Nhà thơ Mai Văn Phấn
đã đặt bạn đọc của mình vào giữa hai mùa Sinh – Tử đó sao? Đây là một sự trải
nghiệm không thể nào quên đối với bất kì bạn đọc nào.
Nghệ thuật truyền thống vùng tây bắc Ấn Độ