HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ

Gv cho học sinh tham gia trò chơi Đuổi hình bắt chữ

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- HS trả lời câu hỏi;

- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, đánh giá, bổ sung, chốt kiến thức

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS: đọc và giới thiệu về tác giả và tác phẩm;

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- HS trả lời câu hỏi;

- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, đánh giá, bổ sung, chốt kiến thức

I. Đọc văn bản, tìm hiểu chung

1. Đọc

- HS biết cách đọc thầm, biết cách đọc to, trôi chảy, phù hợp về tốc độ đọc

- Trả lời được các câu hỏi dự đoán, theo dõi

2. Tác giả, tác phẩm

a. Tác giả

- Tên: Mai Văn Phấn

- Năm sinh: 1955

- Quê quán: Ninh Bình

- Ông sáng tác thơ và viết tiểu luận phê bình. Thơ Mai Văn Phấn rất phong phú về đề tài; có những cách tân về nội dung và nghệ thuật; một số bài thơ được dịch ra nhiều thứ tiếng.

b. Tác phẩm

Bài thơ Con chào mào được trích trong Bầu trời không mái che, NXB Hội nhà văn, 2010.

(Thực ra phần này không cần dạy, chỉ cần yêu cầu Hs đọc trong SGK)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

NV1: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu hình ảnh và tiếng hót của con chào mào

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ

Phát phiếu học tập số 1; HS làm việc cá nhân

+ Em có thể hình dung, tưởng tượng những gì khi đọc ba dòng thơ đầu?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- Gv quan sát, gợi mở

- HS suy nghĩ trả lời câu hỏi

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trình bày sản phẩm

- GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

NV2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu ý nghĩ, cảm xúc của nhân vật “tôi” về con chim chào mào

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ

Gv phát phiếu học tập số 2. Hs làm việc nhóm đôi

+ Vì sao nhân vật tôi lại vội vàng“vẽ chiếc lồng trong ý nghĩ”?

+ Nhân vật tôi “hối hả đuổi theo”con chim chào mào để làm gì?

+ Khi không thấy tăm tích con chim chào mào, nhân vật tôi lại hình dung về những con sâu, trái cây chín đỏ, giọt nước thanh sạch?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- Gv quan sát, gợi ý

- HS thảo luận và trả lời từng câu hỏi

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Gv tổ chức hoạt động, gọi 3-4 nhóm báo cáo sản phẩm

- HS trình bày sản phẩm, nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

NV3: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu thay đổi trong suy nghĩ của nhân vật tôi

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ

Gv tổ chức thảo luận nhóm 4 học sinh bằng kĩ thuật khăn trải bàn:

Vì sao lúc đầu, nhân vật “tôi“ sợ chim bay đi nhưng kết thúc bài thơ lại khẳng định: Chẳng cần chim lại bay về/ Tiếng hót ấy giờ tôi nghe rất rõ?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS thảo luận và trả lời từng câu hỏi

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trình bày sản phẩm

- GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

NV4: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu đặc sắc nghệ thuật

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ

Dòng thơ nào được lặp lại trong bài? Theo em việc lặp lại như vậy có tác dụng gì?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS thảo luận và trả lời từng câu hỏi

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trình bày sản phẩm

- GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

II. Khám phá văn bản

1. Hình ảnh và tiếng hót của con chào mào

- Màu sắc: đốm trắng mũ đỏ àtươi tắn

- Tiếng hót: triu... uýt... huýt... tu hìu... à Tiếng hót dài, trong trẻo;

- “Cây cao chót vót” à Khung cảnh thiên nhiên thoáng đãng, bình yên.

èVừa gợi ra vẻ đẹp của chú chim chào mào, vừa gợi ra vẻ đẹp của thiên nhiên

2. Ý nghĩ, cảm xúc của nhân vật “tôi” về con chim chào mào

- Khi “vội vẽ chiếc lồng trong ý nghĩ”, nhân vật “tôi” đã muốn “giam cầm” con chim chào mào – muốn “độc chiếm” cái đẹp của thiên nhiên. 

- Khi “hối hả đuổi theo”, nhân vật “tôi” mang theo cả không gian đầy nắng, gió, cây xanh mong níu giữ con chim chào mào và tiếng hót. 

- Nhưng khi không còn thấy tăm tích, nhân vật “tôi” đã hình dung con chim chào mào đang mổ những “con sâu, trái cây chín đỏ, giọt nước thanh sạch của tôi” – những món quà “chuộc lỗi” khi con người hiểu rằng, con chim chào mào mình yêu quý sẽ chỉ hạnh phúc trong cuộc sống tự do, tự nhiên giữa thiên nhiên…

3. Những thay đổi trong suy nghĩ của nhân vật tôi

- Sự khẳng định của nhân vật “tôi” ở hai dòng thơ cuối thể hiện những đổi thay trong ý nghĩ, cảm xúc; trong tình yêu dành cho thiên nhiên. Chẳng cần con chim chào mào lại bay về, tiếng hót du dương vẫn vang lên trong tâm trí. Bởi vì, nhân vật “tôi” đã biết ứng xử với thiên nhiên bằng sự tôn trọng và tình yêu chứ không phải bằng mong muốn “độc chiếm” hẹp hòi, ích kỉ. Tình yêu thương ấy khiến cho tâm hồn con người rộng mở, phong phú, tràn đầy niềm vui và sức sống. 

4. Nghệ thuật

- Dòng thơ được lặp lại trong bài thơ là: “triu…uýt…huýt…tu hìu…” (2 lần) 

→ Điệp ngữ: Nhấn mạnh âm thanh của tiếng chim chào mào hót. Tiếng chim ấy không chỉ vang lên từ trên cành cây cao chót vót mà còn vang lên ngay trong chính tâm hồn nhà thơ. 

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu

(1) Hoàn thiện phiếu học tập

PHT số 3

(2) Trả lời câu hỏi trắc nghiệm

 Câu 1: Bài thơ “Con chào mào” được viết theo phương thức biểu đạt nào?

1. Tự sự.
2. Biểu cảm.
3. Nghị luận kết hợp với biểu cảm.
4. Miêu tả kết hợp với tự sự.

   Câu 2: Bài thơ “Con chào mào” được viết theo thể thơ nào?

5. Tự do.
6. Bốn chữ.
7. Lục bát.
8. Năm chữ.

   Câu 3: Con chào mào trong bài thơ “Con chào mào” được miêu tả như thế nào?

9. Đốm trắng, mũ vàng.
10. Đốm trắng, mũ đỏ.
11. Đốm đỏ, mũ xanh.
12. Đốm vàng, mũ xanh.

    Câu 4: Câu thơ “triu…uýt…huýt….tu hìu…..trong bài thơ “Con chào mào” được lặp lại mấy lần?

13. Hai lần.
14. Ba lần.
15. Bốn lần.
16. Năm lần.

    Câu 5: Nhân vật “tôi” trong bài thơ “Con chào mào” nghĩ con chào mào sẽ ăn trái cây loại nào?

17. Trái táo đang chín.
18. Trái cam đang chín.
19. Trái cây chín đỏ.
20. Trái cây đang chín.

    Câu 6: Chào mào là loại chim như thế nào?

21. Loài chim đầu có chỏm lông màu vàng rực rỡ, tiếng hót trong, cao.
22. Loài chim đầu có chỏm lông màu đỏ tía, tiếng hót trong, cao.
23. Loài chim đầu có chỏm lông màu trắng, tiếng hót trong, cao.
24. Loài chim đầu có chỏm lông nhọn, tiếng hót trong, cao.

    Câu 7: Nghĩa của từ “vô tăm tích” là:

25. Đi chơi xa.
26. Không có dấu vết nào.
27. Đi chơi một thời gian.
28. Mất tích một thời gian.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS suy nghĩ, viết

- Gv quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Hs báo báo kết quả

- Hs khác lắng nghe, bổ sung, phản biện

 Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Gv nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Câu 1: B

Câu 2: A

Câu 3: B

Câu 4: A

Câu 5: C

Câu 6: D

Câu 7: B

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu

 Con chim chào mào đã bay đi rồi nhưng nhân vật "tôi" vẫn có thể nghe rất rõ tiếng chim hót. Viết một đoạn văn (khoảng 5-7 câu) miêu tả một hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp được em lưu giữ trong ký ức. 

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS suy nghĩ, viết

- Gv quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Hs báo báo kết quả

- Hs khác lắng nghe, bổ sung, phản biện

 Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Gv nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

- HS viết đúng hình thức và dung lượng

- Nội dung, đề tài: miêu tả hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp và việc lưu giữ nó trong kí ức

Đoạn văn tham khảo:

   Hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp in đậm trong kí ức em là cánh đồng lúa ngày thu hoạch. Đồng lúa chín vàng. Sắc vàng của lúa, sắc vàng của nắng, tất cả làm lòng em thấy náo nức, vui tươi. Hương lúa chín đặc biệt vô cùng. Vì hương sắc ấy là hương của bội thu, hương của lao động nhọc nhằn. Một cơn gió nhẹ thoảng qua làm những bông lúa rung rinh tạo thành sóng lượn. Chúng nghiêng mình, thầm thì như trò chuyện, tâm sự râm ran. Chẳng mấy chốc, những bông lúa ấy sẽ đi theo các bác nông dân, những bông lúa sẽ làm đẹp cho đời và đẹp mãi trong lòng người. Tuổi thơ em đã sống, đã lớn lên cùng hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp ấy!