Thơ Sue Zhu (Trung Quốc - New Zealand) - Nguyễn Thị Thu Phương dịch từ tiếng Anh
Sue Zhu (Trung Quốc - New Zealand)
Nguyễn Thị Thu Phương dịch từ tiếng Anh
Nhà thơ Sue Zhu
Nữ thi sĩ Sue Zhu mang hai dòng máu
Trung Quốc - New Zealand. Chị là giám đốc Hiệp hội Thơ ca và Nghệ thuật New
Zealand, giám đốc danh dự của Trung tâm Văn hóa và Nghệ thuật Hoa Kỳ - Trung Quốc,
là đại diện của New Zealand tại sự kiện “Immagine and Poesia” (tạm dịch: Hình ảnh
và Thơ) của Ý, đồng sáng lập tổ chức “All Souls Poetry” (tạm dịch: Mọi linh hồn
thơ). Sue Zhu làm việc cho một số tạp chí và câu lạc bộ thơ Trung Quốc với tư
cách là cố vấn và biên tập viên. Chị đã đoạt một số giải thưởng giải thưởng quốc
tế như, giải Poiesis cho tác phẩm thơ xuất sắc trong cuộc thi quốc tế mang tên
đại thi hào Rabindranath Tagore, giải thưởng văn học CoCo của New Zealand lần
thứ hai, giải thưởng văn học Naji Naaman (2021), giải thưởng văn học Il Meleto
di Guido Gozzano (2020, 2021). Chị từng được đề cử cho Giải Pushcart (Hoa Kỳ, 2020),
nhiều lần được trao giải trong cuộc thi thơ tại Trung Quốc.
KẾT THÚC BẤT
NGỜ
Sự hiện diện đầy cảm hứng
Nhân danh tinh thần của mọi sáng tạo
Đồng cỏ đại ngàn, núi tuyết phủ, sông băng
Bốc cháy trên những mảnh đất rải rác
Ngọn lửa có thể
nhấn chìm thế giới, lũ lụt có thể lật thuyền
Từ điển bách khoa toàn thư về trái đất được tải lên những dữ liệu
mới
Các dòng sông chuyển hướng, các đỉnh núi bị san phẳng, các đồng cỏ
bị gặm nhấm, các vùng đất ngập nước bị cạn kiệt
Đã gọi tên từng thứ
Thu hải đường hoa vàng, gỗ đàn hương Chile, cây ô liu St. Helena,
bướm trắng Madeiran
và tê giác đen, ong mật, trăn Anaconda, dê Pyrenean, và
cá Totoaba, cóc vàng trong rừng mây
Nhưng giờ đây chúng
tuyệt chủng hoặc đang trốn thoát
Mưa axit đuổi theo gió thổi bùng ngọn lửa, bốc khói dữ dội
Còn tồi tệ hơn bởi con người tàn phá thiên nhiên, sự nhân bản và gia
tăng dân số
Không tính đến bất kỳ xác suất nào về tác động của tiểu hành tinh,
môi trường sống
Bị thu hẹp, bị phá vỡ, thậm chí biến mất
Với lời tiên tri "đại tuyệt chủng lần thứ sáu", ai sẽ
trả giá cho việc này?
"Mỗi con
đường mới sẽ tạo rào cản vô vọng cho sự trao đổi gen của các loài bướm"
Cây cối bị đốn
hạ, cùng những mùa chuối thất bát quét sạch bọ xít đỏ và loài vượn cáo miệng
nhỏ
Những khẩu súng
tham lam được nâng lên thường xuyên
Những người thân
yêu của chúng ta không ai thoát khỏi bất hạnh
Gaia* rất đau lòng
Vào ngày cuối cùng bức màn buông xuống,
Liệu chúng ta có thể lấy lại chúng không?
Chúng ta vẫn có
thể tìm thấy chính mình?
________________
* Gaia: Nữ thần trái đất
trong thần thoại Hy Lạp cổ đại. Đại tuyệt chủng lần thứ sáu: Giới khoa học cho
rằng những hoạt động quá mức của con người đã đẩy tốc độ tuyệt chủng của các
loài lên gấp 1.000 lần so với sự tuyệt chủng tự nhiên; và trái đất đang bước
vào thời kỳ đại tuyệt chủng hàng loạt lần thứ sáu.
CHẾT
NHƯ PHỤC SINH
Tiếng la hét liên tục
Máu chảy lênh láng khắp nơi
“Thật đáng tiếc, thật đau xót!
Thành phố này ngột ngạt”
Mẹ tôi vẫn nói mỗi ngày
Cho đến khi bà kiệt sức
Họ đã đào bới khắp nơi
Cây xanh phải nhường
chỗ
Khi mẹ tôi hét lên đòi chúng
Dòng lệ xót chực trào trên mắt bà
Tôi vội đưa khăn giấy cho mẹ
Ước gì chúng sẽ là thông điệp
Mà lẽ ra bà cũng nên biết.
KÝ ỨC CỦA
TUYẾT
Một vài bông
tuyết bay về phía JiangCheng*
Nhẹ nhàng chạm
xuống bờ hồ, đến cuối năm
Chúng bị bắt cóc
bởi cơn gió lạnh tàn khốc
Tuyển quân rầm rộ
Và chuẩn bị ngựa
để đột kích thành phố.
Mọi thứ đều là
mục tiêu
Và không ai có
thể trốn thoát
Giờ đây mỗi đối
tượng được bao phủ bởi màu trắng nhạt
Mọi khuôn mặt,
thậm chí cả cửa ra vào và cửa sổ đều được che
Các lệnh đóng cửa
đã khóa chặt các thị trấn
Nỗi kinh hoàng
ngự trị trên các bình nguyên và cao nguyên
Từ Dương Tử đến
tận cùng địa cầu xa nhất
Băng qua bốn đại
dương
Từ mùa này sang
mùa khác, có vũ điệu của thần chết.
Vào ban ngày
tuyết có vẻ mềm và rời rạc
Nhưng ban đêm nó
cứng như một khối sắt
Tôi nghe tiếng
cót két của cành cây và mái hiên bị nghiền nát
Nghe thấy những
tiếng động của tuyết lở xa xa.
Họ vẫn là những con yêu tinh thanh lịch?
Tỉnh táo lúc nửa đêm, đếm cừu, sao và ngày trong im lặng
Ánh trăng thánh khiết bình yên
Tỏa sáng trên tấm trải giường và bức tường trắng
với lòng thương xót và ân sủng vô hạn
Những người trong cảnh ngộ khó ngủ vật vã nguyện cầu
Dài lâu cho người đến trước
“Con gà trống gáy to hơn vào lúc bình minh…”**
________________
* JiangCheng: Một biệt danh của Vũ Hán, Trung Quốc.
** “Con gà trống gáy to hơn vào lúc bình minh…". Câu này được
trích từ bài thơ của Lý Hạ (790-816), nhà thơ đời Đường của Trung Quốc. Ông mô
tả rằng, khi đêm tàn, bình minh ló dạng, tất cả sự thật sẽ hiển lộ. Vào năm
2020, đại dịch Coronavirus đã phát sinh ở Vũ Hán, sau đó lan rộng khắp thế giới.
Mọi người nóng lòng muốn biết sự thật về nó để tránh sự tái diễn trong tương
lai.
CHỜ NGÀY
HOA NỞ
Giấc ngủ tưởng còn thao thức đêm sâu.
Như con đom đóm mang đèn
Bay theo những con đường để giải mã
Những nụ cười mỉm vào ban đêm
Lắng nghe âm thanh nhỏ giọt của nước
Lướt trên con dốc và chậm chạp chảy xuống
rãnh sâu
Và cuối cùng hòa vào biển cả
Mở vùng ước mơ mặn mòi cho cá và rong
Bộ đồ ngủ thêu hoa màu nhạt, thùng thình
Bài hát về côn trùng được giữ trong quá
khứ
Tình yêu và lòng tốt quấn quanh chiếc giường
ngủ đông
Xoa dịu đêm lạnh trong tiếng đều đều thở
nhẹ
Ngay bây giờ nếu một người có thể đi
xuyên qua rừng sâu
Vượt qua những con đường mòn núi ít người
đi lại
Đi qua cơn mưa nhẹ dưới ánh đèn đường
Những giấc mơ cầu vồng lần lượt tiếp nối
Tất cả họ đang chờ đợi
Cho bất ngờ nở rộ mùa hoa.
MỖI BÔNG TUYẾT
KÈM THEO ẨN DỤ
Con bướm nhỏ ngủ trên
trán tôi
Chắc không phải trong
một giấc mộng
Con ve sầu hót quanh
cây anh đào đỏ
Một đám mây bướm trắng
Dừng lại, sau đó lướt
nhanh
Đó là khoảnh khắc bất
ngờ
một cuộc gặp không có
lý do
Lâu lắm mới nảy ra ý
tưởng sáng tác.
Hình bóng của nó hòa
vào nguồn sáng phía xa
rồi nhanh chóng biến
mất
Ôi, một con bướm trắng
có cuộc sống giàu
sang cao quý xa xưa
bay khỏi dòng sông mảnh
mai của cuộc đời này
Mang trong mình sứ mệnh
vượt biển
Cho bầu trời
Cho trái đất
Hay chỉ dành cho một
người
Một trận tuyết lớn đổ
sâu giữa trái tim anh.
QUẢ TÁO CỦA
STRIFE
Theo lời khuyên của bác sĩ, hỡi người yêu dấu
Em sẽ cho anh những trái táo chẳng còn tươi
Đến Hội chợ Scarborough để chọn
Những trái chín tự nhiên, màu đỏ và xanh lá cây
Hãy để những trái xanh sang bên, thưởng thức những
trái đỏ
Cho dù ở thời điểm nào, ngày nếm thử là do anh
tự quyết
Những trái táo ngọt ngào, những quả táo vàng*
Em cố tình cho qua, bởi sự cám dỗ
Sẽ áp đảo sự phản kháng của chúng ta
vượt xa cuộc sống chúng ta.
________________
*Trong truyền thuyết, một quả táo vàng được ném
bởi Nữ thần Bất hòa đã gây ra cuộc chiến thành Troy.
DÒNG SÔNG
Mưa và tuyết từ trên cao đưa bạn về cuộc sống
được điều khiển bởi gió và bầu trời
Nhiều lần, nhiều cuộc gặp gỡ
Sau chặng đường phải trải qua, cuối cùng bạn tan vào biển cả
khi đã học được từ cuộc sống rộng lớn nhường nào
Những con cá lướt qua con lạch mềm mại
Từ vùng nước bình yên bạn đến với những con sóng dữ
Cuối cùng, bạn sẽ giống con cá hồi trên sông
Khao khát một lần bơi về nguồn cội.
CÁ GỖ *
Hãy hòa giải
Làm thế nào mà con cá gỗ
bị búa đập
hàng nghìn lần
nhưng vẫn có thể thở.
Nó nói với chúng ta
Sự sinh tồn
luôn đi đôi với đau khổ
Bạn cần nghĩ đến
vô thường là lẽ thường
Con cá gỗ im lặng
Vẫn luôn thức tỉnh
Giữ lòng độ lượng, khoan dung
________________
* Cá gỗ - còn được gọi là mõ
hoặc chuông gỗ. Trong hầu hết các truyền thống Thiền Phật giáo/Ch'an, cá gỗ
giúp giữ nhịp khi tụng kinh.
GỬI CON
GÁI CỦA MẸ
Một buổi chiều
mẹ viết bức thư dài cho con, con gái yêu của mẹ
xa mẹ khi vừa tròn 16 tuổi.
Sự lựa chọn những quả táo qua các thời đại
nguồn gốc từng trái đã được khắc ghi
Một trái từ phía đông Eden xa xôi
Trái táo bằng vàng cháy trong tiệc cưới
Vẫn còn trái khác của bà già lùn đưa qua cửa sổ
Trái đã từng xuất hiện trong lớp học của
Socrates
Còn trái do Fromm tưởng tượng và cố gắng đạt được
Vẫn còn một trái khác bỏ đi bởi sự bất cẩn của
Charlie,
Vừa đánh thức Newton đang ngồi tĩnh lặng
Và một trái từng đi qua sa mạc Sahara cùng du
khách
Trái khác là biểu tượng tình yêu bên ngoài hàng
rào năm 1942
Một trái nữa từ khu vườn mà chúng ta đã cùng
nhau vun xới
Từng trái táo ấy có mùi thơm riêng
Có thể làm thành loại mứt mang hương vị đặc biệt
Đồng hành cùng con trong suốt cuộc đời
Vui vẻ những chuyến đi.
Poet Sue Zhu
Sue Zhu
THE UNKNOWN END
Awe-inspiring presence
In the name of the spirit of all Creation
Vast forest pastures, snow-capped mountains and glaciers
Set on fire by scattered tinders
The flames can engulf the world, the flood can capsize boats
The encyclopedia of the Earth is loaded with all kinds of new
records
Rivers are diverted, mountain tops are flattened, grasslands are
gnawed, wetlands are drained
Once counted one by one
Yellow flowered begonias, Chilean sandalwood, St. Helena olive
trees, Madeiran white butterflies
and black rhinos, honeycreepers, Mauritius anacondas, Pyrenean
goats, and
California Totoaba macdonaldi , golden toads in the cloud forest
But now, they either become extinct or make their escape
Acid rain chases wind to grow flames and intensify the smoke
The situation is only worsened by mankind’s senseless exploitation
of nature, cloning, and overpopulation
Without considering any probability of asteroid impact, the
habitat, little by little
Is shrinking, broken, or even lost
For the advent of the " sixth mass extinction“ prophecy, who
will pay the bill
"Every newly opened road will create a hopeless barrier to
the genetic exchange of butterflies"
The felled trees, coupled with the harvest failure of bananas wipe out the red
colobuses and small-mouthed lemurs
Greedy guns raised frequently
Our close relatives who have no escape from this misfortune
Gaia* is heartbroken now
On the day the curtain finally falls, are we
able to get them back?
Could we still find ourselves?
Note:
Gaia: The goddess of the earth in ancient Greek mythology.
The sixth mass extinction : The scientific community believes that
excessive human activities have accelerated the rate of extinction of species
by 1,000 times compared to natural extinction, and the earth is entering a
period of the sixth mass extinction.
(Tans by Wen Xinjiao)
DEATH AS REBIRTH
The
screaming sound goes on and on
Blood
splattered all over the ground
"What a pity, how painful!
The city is suffocating"
My
mother keeps saying every day
Until her
strength is no more
They
have been digging in the area
Trees
are surrendering to give way
As she yells for them
And damp tears flickering in her eyes
I hasted
to give her some tissues
Wishing
they would be the message
She
should have known.
(Translated
by George Onsy (Egypt)
THE
REMEMBRANCE OF SNOW
A few snowflakes moved ahead
towards JiangCheng*
Gently touched down on the
shore, Until end of the year
They were kidnaped by the
cruel cold wind
Recruited frantically the
soldiers
And prepared horses to raid
the city.
Everything was targeted
And no one was to escape
Now each object is covered
with pale-whiteness
All faces, even doors and
windows are masked
The lockdowns have locked
the towns
Horror prevailed over plains
and plateaus
From the Yangtze to the
farthest end of the globe
Across the four oceans
From one season to another,
there is a dance of death.
At the daytime snow seems
soft and sporadic
But at night it is as hard
as an iron block
I hear squeaking sounds of
the branches and eaves being crushed
I hear some noises of
avalanches at the distance.
Are they still those elegant
elves?
Sobering at midnight,
counting the Sheep, stars and days in silence
Peaceful holy moonlight
Shines on the white sheets
and walls
with unlimited mercy and
grace
People in sleepless plight
struggle to pray
Long for the sooner
“The rooster crow louder at
dawn… "*
(JiangCheng*: A nick name
for Wuhan of China.
“The rooster crow louder at
dawn… "*
This sentence was quoted
from poem titled "To the Wine" by Lihe who was a poet of Tang Dynasty
of China, He describes that when dawn comes, the night ends, all the truth will
come out. In the year 2020, from the beginning of Coronavirus in Wuhan, it
spread to all over the world, People are eager to know the truth where it came
from to avoid it happening again in the future. )
WAITING FOR THE FULL BLOOM
Sleepless
thought is still awake in the deep night
Like
a firefly carrying a lamp
Flying
different routes to decipher
Light
smiles at night
Listen
to the trickling sound of water
It
glides over the slope and slowly goes down along grooves
And
finally merges with the sea
To
make a salty cruising dreamland for fishes and seaweeds
Faded
pajamas of flowers are loose and baggy
Songs
of insects are kept in the past
Some
love and kindness wrap around the hibernation bed
In
the soft and even breathing, soothing the cold night
Right
now if one can walk through deep jungles
Cross
the less traveled mountain trails
Pass
through the light rain under the street lamp
Connect
the rainbow dreams one after another
Are
they all waiting
For
the arrival of the full bloom
(Trans by Wen Xinjiao)
EVERY SNOWFLAKE COMES WITH ITS OWN METAPHOR
A small butterfly sleeping on my forehead
Must not have been in a dream
cicadas singing around the red cherry tree
A cloud of white butterflies
Stopping, then gliding down
It's an unexpected moment
an unexpected encounter with no reason
For a long time, the idea of writing has been just
raised up
Its silhouette merged into the light source in the
distance
quickly disappeared
Oh, a tiny white butterfly
has a noble rich past life
flying out of the slender river in this life
Bring its own mission to cross the sea
For the sky
For the earth
Or just for one person
A Big snow falls deeply in his heart
THE APPLE OF STRIFE
Following
the doctor's advice, my darling
I’ll
give you some fresh apples
Go to
Scarborough Fair to pick
Naturally
matured, red and green ones
Put
green ones aside, for now, enjoy red ones early
Whichever
are in between, the date of tasting is up to you to decide
Overly
sweet , the golden ones*
I would
deliberately pass on, because their temptation
Will
overwhelm our resistance
far
beyond our lives
(*In the legend a golden
apple thrown by the goddess of Discord triggered the Trojan War.)
(Trans by Wen Xinjiao)
THE
RIVER
The rains and snow falling
from above brings you to existence
and controlled by the sky
and wind
Many times, many encounters
After your inevitable path,
you finally vanish into the ocean
having learned what life’s
broadness could be
The fishes shuttling through
the limpid creek
You are flowing gently from
the peaceful waters to the rough waves
In the end, you will be like
a river Salmon
Yearning to return to the
origin of life
THE
WOODEN FISH*
Let’s Mediate
How the wooden fish
being hammered
Thousands of times
But still able to breathe.
It tells us that
Survival always goes
together with suffering
You need to think of
impermanence as normal
The wooden fish is silent
Yet always awakened
Holding tolerance and
forbearance
(* Wooden fish -- also known
as a Chinese temple block or wooden bell, In most Zen/Ch'an Buddhist
traditions, the wooden fish serves to keep the rhythm during sutra chanting.)
(Translation Edited by George Onsy)
TO MY DAUGHTER
In one afternoon
I wrote a long letter and sent a gift to You, my daughter
who are far away from me and just turned 16 years old
The choice apples throughout the ages
with their origins marked out one by one
One is from the distant East Eden
And a golden apple burning in a wedding banquet
Still another one handed into the dwarf’s window by an old lady
There is one that once appeared in Socrates’ class
There is also an imaginary one set by Fromm’s goal that he was to try to jump up to reach
There is still another one discarded away by the careless Charlie,
just waking up Newton who was meditating
Besides there is one that once went across the Sahara Desert with a traveller
Another one is a token of love under the apple tree outside the fence in 1942
And there is still one more from the garden, which we have been cultivating together
Those apples have their own aromas
which can be made into a uniquely flavored jam
Accompanying you for your whole life
Have a good journey
Trans by
jimmy Wei ( New Zealand )
Bio: Sue Zhu, New Zealand Chinese
poetess, Artist, a director of the NZ Poetry and Art Association, honorary
director of the US-China Culture and Art Center, the NZ representative of Italy
“Immagine and Poesia”, co-founder of the All Souls Poetry, she serves some
Chinese magazines and poetry clubs as an advisor and editor. She has been won
some awards such as the Poiesis Award for Excellence in Poetry' in the
Rabindranath Tagore Award International Contest, the 2nd New Zealand CoCo
literary award, Naji Naaman literary prize (2021), the Il Meleto di Guido
Gozzano Literary prize (2020, 2021), she was nominated for Pushcart Prize (USA)
in the year 2020, awarded multiple times in the Chinese Poetry Competition…