Mikhail Rakhunov
Mai Văn Phấn dịch từ tiếng Nga
Nhà thơ Mikhail
Rakhunov
THƠ CA
Nơi đời sống phù phiếm, đọng cặn
Và thói quen hằn lên từng dấu ấn,
Trong
sang chảnh quý phái đâu ngờ
Đang ngột ngạt tồn tại một nhà thơ.
Áo
nhàu nát choàng bên thanh kiếm
Chàng
lặng ngồi vào bàn viết một mình
Dòng
suy tưởng trên trang giấy ẩn hiện
Sắc
bén hơn cả lưỡi kiếm lặng thinh.
Để
trôi qua một kỷ nguyên bùng nổ
Sớm
hoàn thành câu chuyện riêng tư,
Cùng
thực hiện dăm ba thủ thuật
Cửa
sổ bên ngoài vẫn im lặng sơn ca,
Nhưng
ở đó trong tầm cao không lửa
Cái
nhìn khác về sự kiện nhất thời
Những
ngôi sao được sinh trong ý nghĩ.
Những
bức thư đang bốc cháy trên trời.
Trong
vực thẳm của phút giây tĩnh trí
Nương
theo trò chơi ma thuật khi nào
Từng
ký tự được ghép thành ngữ nghĩa
Những
ngôi sao xếp thành chòm sao.
Những
ý thơ mỏng manh và mạnh mẽ,
Những
câu thơ nối tiếp chạy theo dòng,
Tựa
một mũi kim đang lao đi bất kể
Viết
bởi bàn tay tài nghệ vô hình.
Đó
là lý do tại sao nhà thơ lại viết
Và
thơ ơi! Điều lý giải diệu kỳ sao
Chúng
ta nhìn lâu không hề chớp mắt,
Vào
màn đêm lấp lánh ánh sao!
Khi
lang thang nơi thiên đường rạng rỡ,
Ta
mãi mãi biết ơn những điều để ngỏ
Trong
trang thơ ta từng đọc hôm nào,
Nơi
ký tự đã xếp thành những ngôi sao.
ĐẾ
CHẾ ÁO TRONG KÝ ỨC
Một
quý ông nói tiếng Đức hoàn hảo
Giết
thời gian trong xế chiều bất hạnh, cô đơn
Bộ
râu ông tựa kim đồng hồ, nan hoa xoay đảo
Đôi
mắt cáo già và trái tim đã vội cài then.
Quý
ông chẳng cười: mũ, găng tay, gậy batoong,
Đĩa
bánh, một tách trà, ông uống như đang đợi.
Chà,
Bohemia à, những ngọn núi cách xa thế giới,
Chiếc
xe cứu thương đang lao vào thành phố Viên.
Không
chiến tranh, không pháo kích và chết chóc.
Quán
xá phủ màu xanh đen, buồn tẻ hắt hiu.
Rèm
hoa hồng đỏ, chân đèn sáp nến dập dìu
Phủi
sạch tiếng Đức, Praha hát bằng tiếng Séc,
Lemberg* quốc huy của đại bàng bản
ngã lẫm liệt,
Ngọn núi Bukovina nằm dưới gót chân Rumani
Nhưng tai họa chưa đến gần, thứ tai
họa chết tiệt...
Đế chế Áo. Và
Viên sẽ sớm thôi,
thưa các quý ông!
*
Lemberg - là tên tiếng Đức của Lviv.
HÃY
CHÚC CHO TÔI...
Cảm
hứng, tương lai, hạnh phúc lớn nhất,
Quả
mận, mơ, anh đào có khuôn đúc bên trong
Mặt
trời, làn mây trắng, tiếng chim và ngọn lửa
Thế
giới ấy từ xa xưa, lòng kiên trì tựa như đá lũa,
Sương
rơi, cỏ hát, hóa tro tàn bởi bàn tay sấm chớp,
Nhận
được dáng hình, như thể biết và ghi nhớ chúng
Vậy
đâu là kết thúc, đâu điểm dừng, đâu là mấu chốt.
Họ
nói rằng nhà thơ là thợ rèn để có một dòng thơ.
Mỗi
dòng thơ tựa dao găm thép xoắn Damascus,
Như
Thượng Đế trui rèn, thần Thi ca bay ngang qua!
Nào
hãy chúc cho tôi - để thơ ngây và xa biền biệt!
Để
cuộc sống dễ chịu với tôi, giống như đất sét,
Để ngọn lửa chuyển hóa dần
dưới những ngón tay
Trong những câu thơ khẽ chạm sẽ bay lên tức khắc,
Như linh hồn bướm, thiên thần, như một nàng tiên!
Và bạn đứng đó, không thở, không lời nào dám thốt.
RƯỢU VANG TOKAJI
Tôi sống cho bản thân và yêu bản thân
Và
cuộc đời tôi như một làn gió nhẹ
Như
mật ong của vùng Tokaj Hungary
Cùng
rượu vang ở những nơi buồn tẻ.
Đường
đến với ta ở ngay ngưỡng cửa
Và
chúng gọi từ xa, khi ta trốn tìm,
Và
tôi thấy số phận khác lặng im,
Tôi
là vị thần của chính mình vẫn gọi.
Và
đừng đi theo lối mòn đã định,
Và
đừng nghe bằng tai nghe đã lạnh,
Và
đừng viết theo thói quen nhiều người,
Chỉ
cần biết rằng nó sẽ đến như chơi
Cỏ
sẽ vươn cao và chim sẽ sải cánh,
Sẽ không thể khác - chỉ như vậy thôi!
MỌI
THỨ ĐÃ QUA, BIẾN MẤT…
Mọi
thứ đã qua, biến mất, còn mùa hè ngải cứu
Mùa
hè Ấn Độ, mọi người quen gọi mùa thu,
Tập
thơ mỏng tang ta bất chợt mua ở đâu đó,
Một
tâm hồn bé mọn - vệt nắng thoáng nhìn...
Thượng
Đế sống giữa hoang mạc ánh sao liệu có thành công,
Ngày
trong suốt được Người khích lệ, vừa vang lên thoáng rõ!
Chúng
con lắng nghe tiếng chuông hôm nay trong từng hơi thở
Suy
nghĩ của Người đang chạy từ trái tim đến đỉnh thinh không.
Thật tuyệt
diệu! Cây cối đã mọc lên từ hạt giống
Những
hạt giống được người dân cẩn thận thu gom.
Sẽ
có niềm vui trong nhà, có đàn chim di trú,
Bất
chấp cả những ánh sao của bầu trời đêm.
(Rút từ tập thơ "Tiếng sáo ống
sậy")
Mikhail Rakhunov
Mikhail Rakhunov sinh năm
1953, tại Kiev. Ông là nhà thơ, dịch giả, đồng thời là đại kiện tướng cờ vua quốc
tế (vận động viên thể thao Liên Xô cũ). Năm 2008, ông xuất bản tại Chicago, Hoa
Kỳ tập thơ "На локоть от земли" (tạm dịch: Nâng khuỷu tay khỏi mặt đất). Từ năm 2009, ông đã dịch
thơ từ tiếng Anh sang tiếng Nga của các tác giả: Sarah Tisdale, Robert Lewis
Stevenson, William Butler Yeats, Rudyard Kipling. Năm 2012, nhà xuất bản "Водолей" (Mátxcơva) đã xuất bản tập thơ của ông “Голос дудочки тростниковой" (tạm dịch: Tiếng sáo ống sậy). Năm 2016, tập thơ "Бабочка в руке" (tạm dịch: Con bướm trong lòng tay" được xuất bản tại
Chicago, Hoa Kỳ. Năm 2018, nhà xuất bản "Aletheia" St. Petersburg đã
xuất bản tập thơ tuyển chọn của ông "И каплет время..." (tạm dịch: Và thời gian đang rơi...). Ông từng đoạt huy chương
bạc cuộc thi của các nhà thơ - dịch giả tại Liên hoan Thế giới lần thứ VI, mang
tên "Эмигрантская лира - 2014" (tạm dịch: Cây đàn Lia di cư - 2014).
Михаил Рахунов
ПОЭЗИЯ
Где быт, суета
и короста
Привычек
оставили след,
В сетях своего
благородства
Живет, задыхаясь,
поэт.
В помятом
камзоле, при шпаге
Сидит за
столом, одинок,
И мысли его на
бумаге
Острей, чем у
шпаги клинок.
Пусть мимо
грохочет эпоха,
Варганя делишки
свои,
И с некою долей
подвоха
Молчат за окном
соловьи,
Но там, в
несгорающей выси
Другой на
события взгляд —
Там звезды
рождаются мыслью
И буквами в
небе горят.
Беззвучно в
мерцающей бездне,
Послушны игре
волшебства,
Сплетаются
звезды в созвездья —
За буквою буква
— в слова.
И стих,
бесконечный и тонкий,
Бежит за
строкою строка,
Как будто бы
острой иголкой
Незримая пишет
рука.
Так вот почему
ты такая,
Поэзия! Вот
почему
Мы долго
глядим, не мигая,
В бескрайнюю
звездную тьму!
И, бредя
заведомым раем,
Мы знаем уже
навсегда
Какую мы книгу
читаем,
Где каждая
буква — звезда.
ПАМЯТИ АВСТРИЙСКОЙ ИМПЕРИИ
Говорящий
безупречно по-немецки господин
Коротает
поздний вечер, он несчастен, он один,
Его усики, как
спицы или стрелки у часов,
У него глаза
лисицы, в сердце — дверка на засов.
Нет, ему не
улыбнуться: трость, перчатки, котелок,
Чашка чая, торт
на блюдце, очень медленный глоток.
Ах, Богемия,
ах, горы, далеко до Мировой,
В город Вену
мчит нас скорый, бьет на стыках чардаш свой.
Нет войны еще в
помине, нет обстрелов и смертей.
В ресторане
сумрак синий, скука, несколько гостей.
В красных розах
занавески, в канделябрах свечек воск…
Будет Прага
петь по-чешски, отряхнув немецкий лоск,
Будет Лемберг*
герб орлиный крыть с холопской прямотой,
Будут горы
Буковины под румынскою пятой.
Но еще беда не
близко, далеко еще беда…
Ночь империи
Австрийской. Скоро Вена, господа!
*
Лемберг
— немецкое название Львова.
ПОЖЕЛАЙТЕ
МНЕ...
Вдохновений,
перспектив, счастья самого большого,
Абрикосов,
вишен, слив, где внутри найденыш — слово!
Солнца, белых
облаков, крика птицы, розы пламень…
Испокон наш мир
таков, где упорство точит камень,
Каплет каплей,
прёт травой, пепелит руками молний,
Добывает образ
свой, будто знает все и помнит
Как должно
быть, где конец, остановка где, — где точка.
Говорят, поэт —
кузнец, посему пусть будет строчка
Каждая, — как
тот кинжал из витой дамасской стали,
Будто бог ее
ковал, будто музы пролетали! —
Вот что
пожелайте мне, — пусть наивно, пусть старинно! —
И да будет
бытие мне податливо, как глина,
Чтоб под
пальцами огонь превращался постепенно
В те стихи, что
только тронь — и взлетят они мгновенно,
Будто
бабочка-душа, будто ангел, будто фея!
И стоишь ты, не
дыша, слово вымолвить не смея.
ТОКАЙ
Живу себе, себе
же потакая,
И жизнь моя,
как легкий ветерок,
Который мед
венгерского Токая
Смешал с вином
нехоженых дорог.
Дороги к нам
приходят на порог
И вдаль зовут,
туда же убегая,
А мне судьба
мерещится другая,
Я сам себе, как
говорится, бог.
И не идти
проторенной тропою,
И не звучать
простуженной трубою,
И не писать по
замыслу зевак,
Но просто
знать, что все еще случится,
Взойдет трава,
расправит крылья птица,
И будет не
иначе — только так!
ВСЕ ИСЧЕЗЛО,
ПРОШЛО…
Все исчезло,
прошло, лишь осталось полынное лето —
Бабье лето,
которое осенью люди зовут,
Тонкий томик
стихов, по наитию купленный где-то,
И немного души
— еле видимый солнца лоскут...
Как же ты
преуспел, Бог, живущий в межзвездной пустыне,
День
прозрачный, тобой окрыленный, чуть слышно звенит!
И мы слушаем
звон, приносящий дыханье поныне
Твоей мысли,
Создатель, бегущей от сердца в зенит.
Как же здесь
хорошо! От плодов повзрослели деревья,
Те плоды не
спеша собирает в корзины народ.
Будет радость в
дому, будет птиц перелетных кочевья,
И всем бедам
назло в ярких звездах ночной небосвод.
Михаил
Рахунов
Михаил
Рахунов (род. 1953, Киев) — советский спортсмен (русские шашки), международный гроссмейстер,
гроссмейстер СССР, поэт и переводчик. В 2008 г. опубликовал в Чикаго сборник
стихотворений «На локоть от земли». С 2009 года занимается переводами
англоязычной поэзии: Сара Тисдейл, Роберт Льюис Стивенсон, Уильям Батлер Йейтс,
Редьярд Киплинг. В 2012 году издательство Водолей (Москва) выпустило книгу
стихотворений поэта «Голос дудочки тростниковой». В 2016 году в Чикаго, США
вышла книга стихотворений «Бабочка в руке». В 2018 году издательство "Aletheia"
Санкт-Петербург издало книгу избранных стихотворений "И каплет
время..." Является серебряным призёром конкурса поэтов-переводчиков
Шестого Всемирного фестиваля «Эмигрантская лира — 2014»