Tập thơ VÁCH NƯỚC - Mai Văn Phấn


Thiết kế bìa sách: Mai Thanh Tùng




NHÀ XUẤT BẢN HẢI PHÒNG – 2003








Tiếng kẹt cửa


Vọng trong cơn mơ thành tiếng sét 
trên giường cũ 
mặt đất rộng lại về
mùi ruộng ải dâng mưa mù mịt
quyện vào mồ hôi chiếu chăn 
phận cò
chìm trong màn trũng
thoai thoải sá cày vừa gối
phù sa bồi ngập lỗ tai
lòng tay lao xao tôm cá
người đi sạt đất lở bờ
cố trấn tĩnh và nhớ trong mê sảng
trước tiếng sét là tiếng cuốc
trước nữa là cây bén xuống vực sâu
tiếng sét đi không còn vọng 
thông với vực sâu lối hẹp
tiếng kẹt cửa réo vang 
mở con đường.







Mùa hạ rất gần


Những lối đi ngạo nghễ
Cả bức tượng phong kín mùi trầm bỗng chốc mất tăm
Mưa phùn hít thở


Che miệng anh, em nói:
- Đừng hát nữa lời ca thành thán khí!
Mất hứng
Buông theo lưỡi cày đang trôi trong sương


Từng chiếc sừng trâu nhô từ hốc tối
     Đội đất lên cho cỏ mọc
     Thổi hơi ẩm vào nơi mục rã
     Những vong linh vật vã đòi tái sinh
     Đuôi chó phất cờ ngõ nhỏ
     Ngôi nhà nằm mơ được khoác lên mình một ngôi nhà khác
     Chim chóc nghe lách cách giữa thân cây tiếng viên đạn lên nòng, nấp vào 
đám mây bị quay vàng trong hoàng hôn chảo lửa
      Con hà sặc khói hun mở miệng luận bàn về sự bất tử của nước và thoáng 
chốc con thuyền
     Con gấu ôm trọn tổ ong buông mình từ đỉnh cây xuống nơi giăng bẫy
     ... ... ...
 
 
Những con trâu gồng mình ngập đất
Dây chão thời gian kéo căng
Nổ tung nền đất cứng


Lửa bốc cao từ những đám mây
Vong linh được hoả thiêu lần cuối


Ai đang dang tay
Nói mãi không thành tiếng







Hát từ đất


Đám mây ấm nóng
hay em bay
che lên căn phòng
và hàng cây
ôm con đường về lại.


Từ miệng bóng râm
vươn lên 
hương quyến rũ.


Đu cành cao
Chạm ngực em trái chín
Thân bỏng rát
Anh sấm rền gót chân.


Trái chín bay chậm buông thõng
hút lên sạch bụi rì rào
Anh nhai lá khô ngấu nghiến
lưng tròn khép lại vòng tay
thảng thốt nỗi sợ 
lỡ hy sinh bởi đốm lửa tàn.


Mọi góc tối đều linh thiêng
Lời xưng tụng biết bao giờ đầy
Tiếng ai lạ dễ thành ma qủy.


Bay qua. Bay qua
Tóc cuốn cành khô
Thân em nhẹ làm bật tung cội rễ.







Bông hoa


chợt nở trong trí nhớ
nơi kỷ niệm chật cứng
bông hoa không bứt nổi thân cành


hương thơm gọi hồn đồ vật
đồng hóa trên hình vẽ tượng trưng
quấn quýt bao điều tốt đẹp
ân hận thương tiếc
ngón mềm đan với tay xưa
đan mãi 
xoay mãi mà không khít


quyến rũ quá 
sao mà chịu được
bồng em lên 
và xiết chặt hơn
tới vỉa quặng khai phá ký ức
xa vời 
rợn ngợp chông gai


tưởng tượng em hiểu anh
được yêu
hình hài đã tặng







Làng


Nước lùa bóng ao lên chót vót
ngập cuống nhau rã phận hoa bìm
lối về thấp thỏm
 
 
Cội rễ giữ đất
Con đường bầu vú vương thơm
nối khuôn mặt với bao nhiêu hộp sọ
trên tay chuyền một chuyền hai


Lại con đường
 dấu chân liềm hái
 dấu chân mã tấu
 nước mắt loang nhàu đám cỏ gà
 đau buốt quá một đời kim chỉ
 be chắn khỏi vỡ


Tiếng gọi vỡ không gian bình vôi
        nhàu nát cánh cò dính nhựa
        thổi căng áo mồng tơi trống mõ
        bay đi cờ phướn mở


Vỡ từng huyệt mộ
nghiêm cẩn nhặt lên từng tiếng tổ tiên
Làng ơi!
run tay sắp đặt lại xương cốt
trước khi trời rạng.







Bài hát mùa màng


Lan nhanh, choáng ngợp đất hoang vừa mở
Em đổ từng trận lũ dại cuồng
Cuốn xiết anh khỏi ngôi nhà có khu vườn bé nhỏ


Con chim cắt không gian rộng để lại đường bay bất tận


Cội rễ anh vươn mắt em nhìn tươi tốt
Từng đọt mầm phun hơi ấm lòng đất ướt
từ hơi thở làm bầu trời đổi khác
từ khoảng không được quyền kiến tạo đám mây


Mắt rạ rơm đốt thiêu mùa cũ
Đổi thay cách nhìn và khoảng trống chân trời
đất nhận cả những gì còn cháy dở
mùa mới về tự tin, nghiền nát và xóa hết 
Nụ hôn nín thinh, tỏa nhiệt, khoan vào lòng đất
chạm những mạch ngầm ứ căng huyền bí thuở xưa
Đất mỡ màu quyện rạng đông dâng lên khuôn mặt 
dâng lên cỏ cây phồn thực bời bời


Những mùa tái sinh trổ đòng chín rục 
Sấm nổ vang trong lòng tay mầm hạt
Vòng phù sa tươi ròng ấp ôm thớ đất
Em cúi xuống và dòng sông ùa đến bất ngờ.







Đất mở


Cuộn chảy
trong tiếng gào những dải phù du
đáy sông quặn thắt chưa hết sáng
hoàng hôn ngậm chặt ánh ngày
lửa co giật
sụ̣c sôi mầm nụ
đỉnh cây ngùn ngụt bốc cao


Căng ngang trời cánh chim
cho ngữ nghĩa trị vì mặt đất 
nơi mặt gió gặp đỉnh đồi cúi gục
hang tối phà bí ẩn với sương mai 
ao chuôm tìm hướng lên trời
dòng sông vừa chảy 
vừa sinh nở


Vòng tay sóng khỏa rộng 
nô đùa bồng bột trẻ thơ
mặt nước bỗng thành phế tích
Em dựng lại mặt trời đã vỡ


Trôi ...


Trôi qua vô cớ lặng câm
ngọn bấc cạn
muội dầu trăng trối
thoảng nghe thang thuốc phân trần...


Bông hoa mở
bùng vỡ những khoảng đất rộng.







Sen


Những vạt bùn lặng im không lóe sáng
Nén không gian rạn căng đồng tử
Hình dung người đứng trên đài sen truyền ngôn


Nước vẫn ríu vào nhau
Chờ vươn dậy từng ngó sen trái vụ
Lấy đích một đám mây bay 
bí hiểm tựa văn bản mập mờ ký tự


Lòng hồ không còn lửa
Lũ cỏ hoang lạnh ngắt lâu rồi
Cánh bướm đen chập chờn tơi tả
bắn ra từ tiếng nổ rễ cây


Nước ríu vào nhau hoài niệm
mùi hương hôm qua
bóng dáng hôm qua
rồi minh mẫn trong lá rơi giọng nói


Giọng nói mơ hồ càng thảng thốt...


Chưa khiếp sợ bằng ngón tay tỉa sen
đang teo lại trong áo khăn trong suốt.







Nhịp điệu vẽ lối đi


Khuấy động trí nhớ
Nơi bóng râm chôn chặt bóng râm
Và mục nát khát cơn hỏa hoạn
Bước mộng du các vì sao
Còn đó sương thưa bập bõm.


Lá đắng trườn qua than bỏng
Trong hơi thở lá thông khâm liệm quả thông
Ai đang cất hành trang khăn gói.


Bóng đen nép vào cổ vật
Còn run sợ lúc gọi tên
Nước mắt nhòe mờ niên đại.


Trong vận động phi lý của đất
Sấp mình nâng đỡ con đê
Làn khói trắng cuộn lên
Thác đổ từ tầng lá rụng.


Huyệt sâu mở trong ngực
Hiện lên đại lộ vòng quanh
Bê bết dính bao mái nhà lộn ngược
Vết ố tường vôi mạng nhện giăng
Âm ỉ bên trong tiếng gõ
Hối thúc chạy về cánh cửa.







Linh hồn đã bay...


...
Võng nhện sương tan xé rách
Lưỡi cỏ mềm tự do.


Mây trôi đi lấp vội
Chân trời vừa mai táng bóng đêm.


Trong đất máu đã phục sinh 
Hóa nhựa non rưng rưng lá rụng.


Bóng râm nhẫn nại lầm lì 
Tiếng chích chòe phun chùm pháo hoa.


Vách ngăn nụ mầm vừa nhú
Lạch nguồn huyết quản khai thông.


Lưỡi thủy tinh vỡ ra tiếng nói 
Biện minh từng bức ảnh ố màu.


Chữ trong sổ tay vừa mơ thấy lửa
Sắp thành tro lại chợt hoàn hồn.


Dọn nhà thủy táng cả chân nhang
Sao hương khói vẫn còn quanh quẩn...







Im trôi


Trong hốc lặng
tôi
im trôi với bao người.


Áp tai vào đường viền sáng
Lén nghe cũng chẳng được gì
những cử động co giật run rẩy
qua ánh mắt khóe miệng
đoán ra sám hối
hay tuyên ngôn.


Ký ức câm đặc chậm chạp
dựng dậy vách đen sừng sững
sương mù tràn bờ
đứt những động mạch
hình nhân sáp nến
mắt rụi lửa đen.


Bức tường cách âm đã cũ
và cả sự ù đặc hôm nay
dẫu có nhìn xuyên thấu
càng gọi lại càng xa.


Nhìn nhau 
Em và tôi 
vùn vụt trôi 
lay đập khoảng không trước mặt.







Nơi trời rộng


Em thổi mùa ấm nóng
cây thiếu nước rũ xuống không xa dòng sông căng mình lộng lẫy
con cá nghiền nát lưỡi câu đảo lộn trật tự thời gian
anh thu mình bay vào vô tận
ngọn tháp dâng cao giác quan nhiều chiều 


Kết tóc em rực rỡ vòng cườm trời rộng
đứng dậy hạt mầm thời vụ râm ran
tự tin làm sấm chớp, hanh khô và gió lốc
và da thịt em rười rượi lưng trăng
và quả ngọt, thóc vàng rười rượi lưng trăng
thoáng bóng ông bà trong khói cơm thơm làm ta bật khóc


Đã thẩm thấu, phủ ngập và hé lộ bất ngờ
đan quyện chân mây thở từng vòng hy vọng
làm kích nổ hạt mưa phùn trong ngực 
và mẩu thức ăn để dành giấu nơi ký ức


Sự thật làm con chữ nhảy ra không thể thu về
càng tự tin tỉnh dậy nhìn biểu tượng ngập trong miệng lửa







Được quyền nghĩ những điều đã ước


Những quả chuông bay lên
hóa thân và hiện hữu
đỉnh núi che con đường co duỗi
không nhận ra em hôm qua


ngựa thở dốc
bời ngợp cảm giác cỏ
chùm lưỡi dìu nhau đứt cuống
xuyên qua tim lăn vào đất tơi
nở những bàn tay sau lưng tươi tốt


anh dũng mãnh lún sâu
chờ sinh lại trong tóc mềm
phủ nồng mắt dại
đi ra lững thững
ngạo nghễ tượng đài
chợt bôi xoá những điều đã biết


đã biết
vùi trong mặt trời mù, dưa chua, nước chấm
bôi xóa thân căng mọng
ngón ngón mài xiết
rên rỉ mây bay
kéo căng tiếng dế
nước bỗng reo qua miệng cống đen
cây lay giật thúc vòm lá rối
men lao đao dốc ngược đáy bình


chảy qua miệng anh
mềm mại em
sữa thơm hay cỏ non vừa mọc


được quyền nghĩ những điều đã ước







Đợi mùa


Tặng Nhà thơ Trần Tiến Dũng!



Đất đồng dựng
cuộn đáy ký ức
trong sương giá đông cứng
trong ngùi nắng đang mong.


Bờ bên này ấp sang bên kia
Lưỡi cày va nhau chập nổ mồ hôi nóng
dòng sông dâng cay khói mịt mùng
Tan rã quá tiếng hò gấp khúc
Tiếng thì thầm gấp khúc
thành mũi tên xuyên qua lũ sẻ
qua đàn trâu ốm yếu gày còm
đang chờ chết trong hốc mắt bùn nhão
Chỉ vòng lưng người mót lúa
vẫn trôi theo hình ống vật vờ
chốc lại nhô lên thành những đỉnh núi
Từ đỉnh núi
định hướng u mê...


Nỗi u mê xõa tóc
tiếng trẻ con bén vào răng lược
chân tay chúng chạm nhau đánh lửa
Từ miệng đất đai hơi ấm phà lên.


Dưới chân ngọn khói tượng đài
Mặc niệm những giống cây tuyệt chủng.







Đối thoại với thời gian
     

Cùng hai nhà thơ Thi Hoàng và Nguyễn Quang Thiều



Ba vệt thẫm kéo dài con đường
Đầu gút cột vào mù tít
Níu chúng tôi lại phía sau


Cốc chạm 
Âm thanh ngược vọng
Cánh chim chao mất đà 
Thoát từ hướng mở cơn lốc
Ngược vọng nỗi thương cảm thô ráp
Miệng cốc khò khè


Những giọt rượu vẽ lại hạt giống
Dấu giày nở
Mảnh trăng mòn vẹt
Cổ ngấn tròn lăn trong sức ép...
Vẽ hình người chết dính
Quanh mẩu xương ta vừa nhằn ra
Quanh hạt cơm vô tình vương vãi
Mang lỗi lầm hình trái chín


Không gọi được ai, lạc vào ai
Rượu hút cạn
Ngón tay rỗng buốt
Nín thở nghe nước xiết
Phơi khô ươn ái sông dài
Chảy qua thân
Nặng trĩu bờ vai rậm rịch
Bước chân hốc mắt đi tìm
Oan khiên con đò tự vẫn
Dâng ngang ngực
Nước mắt lửa kéo cày
Hoàng hôn chất ngất hạt giống
Sương giăng dài cơn mơ


Sáng đâm chồi từng vệt
Tối đâm chồi từng vệt


Non tơ ngọn tóc 
Hút cằn khổ đau
Đèn vụt lóe cắt không gian thành thửa
Ánh sáng chảy thông bổn phận.







Mộng du


Tặng Nhà văn Bùi Ngọc Tấn!



Cụng ly
Cười hằn mặt đá
Pha lê run trên tay.


Cạn tiếng chim
Rơi dấu chân thối rữa ủ thềm đá lạnh
Lao xao gối chăn nỗi kiếp côn trùng
Thở nhau 
Thở cơn mưa lạ.


Miệng chén hoằm sâu bầu vú khoét thủng
Men lợn chuồng phóng lên lợn gỗ
May mà sống qua cơn
Mắt người thân hàn gắn các đồ vật.


Chăn trên đồng trắng
Chữ nghĩa làm đất mang thai
Qua thác loạn...


Bấu vào mảng tường đêm
Đứng lên ai biết
Ai rót vào bước mộng du


Thêm ly nữa
Ly nữa...







Ước phục sinh


Biển nội giới rực lên
hát trong trơ trụi, thất lạc, bung rã
cây đông nhựa
thân xác không kháng thể
yên lặng chết


Tất cả không sợ chết


Phấn hoa rối tung trộn xác bướm ong
Tròng mắt nổ bên ngoài mắt kính
Lưỡi thiếu nữ ngủ trong hàm răng giả
Nụ hôn quay về truy nã khoảng không
Miệng khô đắng tiếng cười sặc nước


Khởi đầu xúc động
Khởi đầu quên
Quay vái lạy chiếc áo vừa treo lên giá


Tĩnh tại sao những miền chìm ngập


Có ai đặt tay lên trán ta
trong nước mát 


Như lỡ buông rơi
hay cố tình đoạn tuyệt.







Ngày đẹp trời


Nỗi niềm trong suốt
đánh sập cây cầu dẫn về ký ức


Nụ hôn treo trong đêm
Sợi mưa buông thõng
Miếng vá đỉnh trời
Ánh trăng suông 
Soi tấm vải liệm 
Chiếc nón rách nghiêng về phía người cầm
Khuôn mặt ai nở bung như hạt thóc ủ vào tro nóng


Mọi vật bên kia chuyển động rất nhanh
 Nối dài cây gậy
 Trải thêm tấm áo
 Buộc chặt dây giày 
 Mở trang sách khác
 Đóng đinh leo thang
 Kê lại bàn tủ
 Đổ dầu vào đèn ...
Đều vô nghĩa


Các vong hồn ra đi trong  nắng ngợp
Những tia sáng thẳng căng, minh bạch
Ở đâu diệp lục phản quang


Hóa ra chẳng hề có cây cầu
Thầm nghĩ thế 
Nghe sao chua xót thế


Trồng khóm hoa nơi gốc cây đã mục
Hương thơm rình nấp phía chân trời


Sông rất sáng
Một ngày dài rất đẹp.






Mười bài tập mùa xuân


1.

... bức tượng trong vườn ngỡ bị trương lên bởi hơi ẩm mưa dầm quánh đặc tràn lỗ tai con chữ chết dính vào trang sách không rõ ràng cảm xúc văng vẳng cơn mơ tiếng cười lả câu đùa nửa thực nửa hư trong bóng râm mơ hồ muội ám gốc cây nhòa mái đình ngõ nhỏ người đi bóng dán xuống hai vệ cỏ liêu xiêu gợi nhớ bà nội đầu năm châm lửa thắp hương thoảng mùi diêm sinh bay từ chăn chiếu từ nhụy hoa đầy dấu chân ong...

 

2.

 

... vết bùn vách liếp phiên chợ Tết cổ xưa gom hình ảnh đất ông bà từ sàn sân rêu lầy lội con đường cổ lỗ chôn nông khuôn mặt hạn hán bới nhẹ ra đã bốn mươi năm ký ức tối sẫm hút dài có vết bùn làm chiếc đó đơm ở miệng cống trôi qua thời gian làm con tôm con cá lẫy vào biển chiều kinh động...

 

3.

 

... con cò bay khỏi đầm lầy cánh bắt nhịp tiếng quẫy ký ức bức tranh thủy mạc nhìn vào sắc cây phù sa lố nhố mặt người khuất khít bên nhau cho đất tươi non diệp lục tràn chân trời khung tranh hồn vía người chết tức tưởi hiện về trầm hương bù vào chỗ không đủ thân xác hiện hữu cách mấy tầng diệp lục phù sa mà xa lạ quá chừng mời người xưa ngồi vào bàn cơm nóng đãi ma đói ma khát tiếng chén đũa hụt hẫng ước lượng khoảng cách từ mặt đầm tới điểm chạm cánh cò chừng vài chục mét và âm thanh tiếng quẫy kia không quá mấy đề-si-ben...

 

4.

 

... cánh bướm nặng nhọc nâng mặt đất trầm mặc sũng ướt lên cao mặt nước phẳng lặng giãn nở muôn vẻ hạt mưa rồi tự tin vung lưỡi rìu sóng nước quăn cùn bổ vào sườn đất hạc khô hoá thạch vọng lên mặt cỏ rân rân tiếng mùa xuân nơi nơi mù khói nứt nẻ dưới gót giày trẻ con mở viện bảo tàng khổng lồ soi ánh mắt ngây thơ vào khuôn mặt méo lệch đọng nước mắt rắn đanh hình dạng nham nhở màu máu thớ đất nhểu dài lời người lớn phân bua mơ hồ xa tít bông hoa gần nhất khiến bàn tay rền vang cùng tiếng bi bô tràn âm thanh dội ngược làm vũng nước nín thở rùng mình nghe hút nẻo tháng ngày tiếng sấm nổ gọi mùa hoa gạo...

 

5.

 

... băng giá tan trên đỉnh cây vệt sáng rải mờ mở con đường chênh vênh trẻ thơ ướt tóc đuổi theo lũ chuột đồng rét mướt đàn châu chấu rách cánh thoảng hơi áo bông cố choàng lộng lẫy xuống đáy ao làng gió thổi người xiêu rúm ró tia chớp dạt bông hoa mềm dắt bụi dứa dại chới với vươn về phía bàn tay khô ngỡ mọc ra từ chiếc gai nâng kèn lá rúc cứa vào môi làm máu nóng tung tăng nhiều móc chiếc khăn quàng không mang được ánh mắt bên kia bờ giậu lá tơ non càng nghẽn thở lô xô tô đậm con đường vắt qua đáy mưa bụi thèm vãi cốm pháo bông càng trằn trọc ngậm ngùi linh hồn càng lủi thủi lần về trong hun hút...

 

6.

 

... hít hà ngực em hiện lên trảng cỏ con ngựa hoang tôi đứng yên bởi giây cương thon mềm ngón nhỏ vó rền đằng lưng bật tung thân cỏ gió cỏ bụng em run mặt đồng rộng xa mọi không gian nghe tiếng nhau chỉ cần reo vẫy nước tự do xung quanh con cá rô đồng anh vùng dậy thổi tắt đèn gió mùa đông bắc rút vào em lớp tường vôi mùi nồng nã đưa ta đi mãi...

 

7.

 

... hạt mầm vú ủ trong chăn ấm nâng bờ hai con đê thoai thoải sương tan cửa sông hơi thở sóng triều lên trải rộng góc bờ xa khẩy nhẹ cỏ cây lay không gian ngực ai mở lớn vòi vọi cánh chim hút gió chuyển mùa đất ải vụn tơi cửa miệng vầng trán râm ran nhịp côn trùng trở dậy đồng nghiêng lật úp đất cằn vùi sâu áo lá mủn bục bao giấc mơ xưa vô tình lôi lên con giun đất bò giữa lòng tay toen hoẻn chập chờn ngón chân ánh sáng ma trơi nhào nhuyễn đất mỡ màu trong tiếng mê sảng nâng bát cơm đầu mùa dẻo thơm nghi ngút khói...

 

8.

 

... đọt mầm vươn trong vòm họng tốt tươi dịch vị cỏ mật đắng rôn rốt trái non đàn dế mở tiếng hoan hỉ thoát nạn mùa đông mặt hồ đang khai sinh ra nước rơm rạ tự nguyện hiến thân trong tro trấu nguội tàn mọi nghiêm cẩn bỡn cợt đều nhầm lẫn bởi muôn đời chim chóc về chao lượn bầu trời không hình nhân nón rách trên đồng không sợ hãi mọi người đi trong tự tin ướt át không lời răn hay van vái ý nghĩ ước phục sinh của vòm diệp lục đang thở mùi chăn ấm gọi da thịt em trong trái chín mắt cắt gọt từng lớp vỏ nhói ngực cuồng si từ đỉnh đầu chảy xuống thắt lưng em sinh thành anh hạt nước to mọng rơi xuống đám kiến vừa từ chối phô diễn bản năng đằng đẵng xếp hàng trong sương khói phủ mờ quan niệm mất đà mọi quán tính anh ước trong sự không rõ ràng được thả hết mọi hoang tưởng mà hy vọng nhiều điều...

 

9.

 

... đó là thời khắc rất khó phân định rạch ròi giao mùa trên vai người lái đò tự đẩy mùa xuân quay lại phía sau mà không biết bởi hơi ẩm vẫn phủ ngập trong khăn áo ủ thói quen cũ rích và rất lâu sau đó sẽ có ai bình tĩnh lấy điểm mốc chính xác lúc ngọn đèn vô tình tự vẫn trước bản tin dự báo thời tiết...

 

10.

 

... máy vi tính nhảy lỗi trùng lặp không chủ định câu què cụt vô nghĩa nhắc lại nhiều lần thành tiêu đề xưng tụng ngôn từ mặc khải chân không hư không bầu ra những mũi tên từ khớp chân tay bật dây cung bay vọt lên óc nước tràn cốc ánh sáng thanh bạch chạy vào đường ống tối đen gào sập đổ vách ngăn củi lửa dâng khói dẫn vào cánh đồng mùa xuân tiếng nói...







Anh anh em em...

 

Buổi sáng vào bàn làm việc. Mở sổ ghi những việc cần làm. Có bàn tay em từ phía sau trang giấy cầm lấy bút của anh tì mạnh. Một con đường vừa được vẽ run run.

 

Lượn lờ như cá, em bảo:

Phòng anh quá chật.

- ...

        - Chật mà ấm áp.

Dán ngực mình lên tất cả những đồ vật hình cầu. Bắt đầu từ chao đèn, vật chặn giấy, ấm chén, phích nước, TV, đến đồng hồ treo tường, quạt thông gió... Và em dạy anh cách thở: hãy hít sâu vào lồng ngực, nén tất cả mọi đồ vật xuống chân! Em đã cho anh một nhận thức khác.

 

Con đường là chân tay anh

Một lần lá trôi về lá

Ánh trăng không động

Con đường dính chặt

Nhấc lên cùng vó ngựa.

 

Làm vòm cây tái tạo nên anh

Tóc em bóng râm cội rễ

Thân cây cao vút thẳng đứng

muốn bứt lên

trong chênh lệch những miền áp thấp

trong lay giật

muốn bứt lên trong hơi nóng cơ thể

đẩy từ lòng đất

từ cốt tủy ngủ sâu tụ khí

phù trợ những sinh linh

Gạn từ em

được chiết từ em

anh hiện hữu

và không hiện hữu.

 

Điên cuồng đỉnh thác buông

Tiếng thác hay tiếng hú, tiếng rên, tiếng nói...

Những bọt nước tung lên và chạy ra xa

hắt vào nhau ánh cầu vồng ngũ sắc.

 

Ra biển một mình

Nỗi nhớ buộc vào chân tóc

Cơ thể em trước đại dương phần phật.

 

Lồng vào nhau từng khuôn mặt. Lời vô nghĩa mở ra tưởng tượng. Đặt em nơi khoảng trống, thổi vào những ngón chân làm cơ thể vụt căng xâm lấn không gian. Hơi thở bắt đầu những chuyển động. Bàn chân em dính chặt vai anh. Giọt mồ hôi sáng trong họng tối. Mặc lưỡi mềm vừa treo ta lên...

 

Miệng anh còn thơm trái cây và hương trà em uống. Chiếc bánh ngọt pha kem lẫn với quế chi. Anh còn nhớ. Chiếc ghế rộng lắm. Khi bờ vai trổ những bông hoa, môi anh thắp ngọn đèn linh thiêng góc tối. Bông hoa chỉ nói được phần nhỏ nhoi lòng đất rộng. Lòng đất rung chuyển khi bông hoa đứng yên.

 

Ánh sáng đã rách. Nếu một sớm. Thật phản cảm khi thấy nhau giống những con cá mắt lồi. Em hắt về anh nhiều dị ảnh bông hoa. Dễ loạn trí nếu phải sống trong một thế giới loạn thị. Không, ta vẫn còn giọng nói. Mỗi âm tiết lúc ấy hiện lên một sự thật. Sự thật hiển nhiên đảo lộn mọi quy ước phổ thông.

 

Ra ngoại ô tìm khoảng không thư giãn. Nhìn xoáy vào một điểm trên nền xanh. Ví mình tựa gợn mây, vừa bay vừa tụ lại. Hơi thở em bỗng dâng từ chân cỏ. Đêm qua ở đây mưa to. Cả gió xoáy, chớp không tiếng động... Em đã đợi anh từ trước.

 

Yêu nhau. Là những nghi thức dâng tụng trời đất. Bây giờ là mùa xuân. Anh mệnh Kim và em mệnh Hỏa. Từ lửa làm ra Thổ, ra Mộc, ra Thủy. Đất rùng mình. Sông chảy. Ngàn vạn lá mầm từ thân thể nở bung.

 






Bến cuối

 

Cánh cửa bật mở. Người người gắn chặt vào tổ tiên trong những tảng băng trong suốt. Mọi chuyển động dừng lại tại thời điểm khởi hành. Quá khứ bắt đầu gầm rít quanh đời sống đã chết. Tất cả bị ướp đông trong hơi lạnh nhân tạo. Ướp đông tiếng nói vụng trộm. Ướp đông căn bệnh mãn tính. Ướp đông giọt mực gắn chặt ngòi bút vào trang giấy, chén rượu đưa lên vĩnh viễn cách môi. Nắm đất ném lên trời không bao giờ trở lại. Mặc người nói lắp đã không qua nổi chữ “”...

 

Bóc dần từng mảng thời gian. Quá khứ nhập vào đến đâu, những thân xác nóng lên đến đó. Và kiêu hãnh từ từ.

 

 

 

 



Biến tấu con quạ

 

Tử khí kéo ngọn bấc tới đỉnh trời

Con quạ rực sáng.

 

*

 

Khai sinh

Sau tiếng quạ kêu

Ra đi không cưỡng lại

Gói bọc được mở ra

Sự băng hoại không thể cất giấu

Thày lang đốt sách cuối vườn

Tân dược trong kho đều quá hạn sử dụng

Những phù thủy chịu hình phạt

Miệng bị đóng bởi những móc sắt

 

Khai sinh

Khi quả chuông rơi xuống bất ngờ

Chụp lên đầu người bõ già

Con cá nhảy vào đám mây tự vẫn

Buông ngang trời ngàn vạn lưỡi câu

 

Khai sinh

Mực đổ dưới chân và máu

vón cục ở yết hầu, phế quản

Viết một nét lên trang đầu

thấm suốt cả ngàn trang sách.

 

*

 

Bổ nhào từ đỉnh cao

Bằng đôi cánh sắc

Lấy tâm điểm xác chết

Chém toác bầu không

Gió hấp tấp không kịp băng bó.

 

*

 

Móc từ hốc mắt

những nhãn quan

Di ảnh là vật chứng

Mổ vào lưỡi

và kéo dài

Phơi dưới trời bài học khẩu ngữ

Bóc từng mảng thịt

Tháo rời tứ chi

Sổ tung lục phủ ngũ tạng

 

Hộp sọ vừa được dựng lên

Rêu đã phủ đầy

Không viết nổi những dòng bi ký.

 

*

 

Con quạ mơ

Mọi cái chết đều được sắp đặt

 

Sau tiếng quạ kêu

Ai đã tự nguyện nằm xuống.

 

*

 

Con quạ bay vào phòng

Một ngón tay giơ lên yếu ớt

Ý nói:

            Đây là họng súng

            Là lưỡi mác

            Thậm chí cuốc thuổng

            Thậm chí chính ngón tay rất cứng

Đúng hơn là đông cứng

Rồi băng đá

Rồi rữa tan.

 

*

 

Đừng đến gần bóng râm

Chúng là con quạ

Xõa cánh lúc hoàng hôn, rạng đông

 

Nanh vuốt bám gió

Xay nghiền lá khô

Bẻ những cành vượt

 

Nhà thơ trú trong bóng râm

Từng con chữ bị khoét mất mắt.

 

*

 

Trông

Sự vật

Trừng trừng

Bởi chớp mắt

Bóng quạ

Ập tới.

 

Bóng mình

Không cất tiếng

Sợ biến thành gà con.

 

*

 

Một số người trỗi dậy từ đám đông, khoác áo đen, mang mặt nạ đen. Vừa chạy, họ vừa đập cánh tay vào hai bên sườn. Đầu cố ngước lên. Bóng đen bay là là mặt đất.

 

*

 

Đậu trên chạc cây trong trạng thái bội thực và ngủ gật, con quạ mơ mỗi mẩu thức ăn đang nén chặt trong diều biến thành quả trứng. Đàn quạ con lũ lượt chui khỏi ngũ quan, lập tức sà xuống săn mồi theo bản năng của loài ăn thịt.

 

*

 

Những đau khổ tột cùng ngoái nhìn đời sống tưởng chừng đã chết. Áo khoác kêu thất thanh khi đi qua bàn tủ. Máy điện thoại im lìm ngủ. Chiếc kẹp ghim mở miệng cố giấu đi móng vuốt. Cán chổi móc vào tay người lao công, kéo chị ta về bên hố rác. Vành mũ trên đầu kêu thảng thốt, rồi cúi xuống rỉa hết mặt nhân viên bảo vệ. Không ai mở cổng. Nhiều người vẫn tìm được lối đi vào.

 

*

 

Những linh hồn thoát xác tìm cách quay về chiến đấu với loài quạ dữ. Sau những loạt đạn không gây sát thương, khói hương căng thành bảng, viết con chữ đầu tiên của bài học mới.

 

*

 

Đây là dòng cuối cùng trong một bản di chúc:

“Bắt đầu lễ Thiên táng lúc xuất hiện bóng quạ”.

 

*

 

Bóng đêm chui dần vào bụng quạ.

 

Cả chúng ta nữa, đang cồn cào cùng dòng sông đói khát. Những giọt nước đục tìm cách lọt qua khe vải. Mặt nước khổng lồ ghìm nén xao động, mong giữ lại bóng người. Bật que diêm rồi, vẫn nhớ ngọn bấc còn rất xa. Vung tay lên, nói to một mình trong bóng tối.

 

Con quạ khật khừ xuyên đêm

Thảng thốt kêu

 

Lần đầu tiên tiếng động ra đi không vọng lại.







Dừng lại để suy nghĩ

 

... tại thời khắc mất lái

giữa những chiếc xe quá hạn sử dụng

võng mạc đột mở khâm liệm cái chết

 

sẵn sàng

 

nơi ranh giới tiếp diễn và kết thúc

lạc quan và bi đát

lóe sáng tinh thần tôi vụt thoát

cánh chim loang loáng như gươm tung lên

như bụi...

 

bét nhất là thân xác phải biến thành

kim cương hoặc chất dẻo

 

 

 

 



Di chứng

 

Hái vài đốm nắng, nhấm nháp theo văn hóa ẩm thực cộng đồng. Bù lại những ngày đói khát. Cố trấn tĩnh và từ tốn trước bình minh. Tất cả là của bạn, khái niệm ấy vang lên mơ hồ trong mỗi cử động xương hàm. Thấm nhuần tinh thần tận gót chân, cuống họng truyền ngay mật khẩu xuống dạ dày, chờ đầu gối run lên nhắc lại. Những mắt cá chân mở to, e ngại bàn chân giẫm phải chiều tàn.

 

Sau giấc ngủ dài mới hay cả quá khứ bị đánh cắp. Trên cỏ xanh kia, những đỉnh núi đã bị san phẳng, hàng rào được đan bện cẩn thận đang co lên lơ lửng trên đầu. Mắt ngọn đèn soi trong đêm lầy lội cùng vẻ mặt quan trọng của người hàng xóm giờ mủn bục. Trên cỏ xanh kia ta được sinh ra và ủ ấm bằng nhiều quan niệm. Từng xả thân, từng lắt léo, từng kính trọng, từng bợ đỡ, từng hãnh hỗ, từng nịnh nọt, từng mạo nhận, từng thủ dâm, từng thánh thiện, từng vu oan, từng thiêng liêng... Cỏ lừng lững dựng lên trước ta uy hiếp.

 

Ánh sáng đã tắt. Đám đông lầm lũi lần về thành phố. Chậm rãi và chính xác. Tiến lên một nghìn mét gặp quảng trường, rẽ phải ba trăm mét là đại lộ, rồi sang một trường học, tiếp đến hiệu sách, vài ba quán nước... Vừa đi, họ vừa âm thầm trò chuyện với những bức tường đen, cột điện đen, tấm pa-nô đen, cọng rác đen... bằng những ngôn ngữ đen. Họ nối tiếp nhau dưới mặt trời đen lún sâu vào dĩ vãng. Thật kỳ lạ là qua một khoảng trống, không ai trong số họ nhớ nổi nơi đây đã xảy ra điều gì.

 

Cầm cuốn sách bơi ra phía biển. Cắm con dao xuống đất rồi tưới nước. Trùm chăn đi vào đám cưới. Một mình trèo lên đồi cao giơ tay phát biểu ý kiến. Thổi điệu kèn đưa ma con nhện. Giơ tay vẫy ao hồ, vẫy con lạch nhỏ. Viết tên mình kín những trang giấy, chỗ gạch chân, chỗ không gạch chân. Nắm tay vào hai cực của bóng đèn chờ phát sáng. Quét vôi lên những mảng tường không đón được ánh trăng. Ghi lại sê-ri các loại tiền hiện có trong túi, phân loại và đánh số theo thứ tự. Treo một chiếc giày lên và cầm chiếc kia gõ nhịp. Giương bàn chải đánh răng và bình tĩnh bóp cò.

 

Những con kiến chữ khổng lồ bu lấy tôi, ngang nhiên đi lại qua những lỗ hổng cơ thể. Rối loạn, chồng chất, đè nặng... khiến tôi nhận thức loài kiến cũng là lũ giết người. Phải tìm cách đuổi chúng đi hay xếp thành hàng lối. Giờ chỉ còn ngữ nghĩa mới điều khiển được, nhưng mọi khái niệm đã bị lu mờ. Tôi thử phát âm từ “đen” để gọi lũ kiến đen. Lập tức các loài kiến đủ sắc màu tụ lại, làm nên nghĩa của từ “bu đen”.

 

Người ta nói, dòng sông kia đã được tiệt trùng. Tôi thận trọng tắm rửa bằng những hương liệu quý. Lội xuống, nước đến đâu cơ thể tôi bầm đen đến đó, rồi mọc ra những sợi lông vũ. Thế là nửa người trong nước hóa thành chim. Nhưng tiếng hót phải thoát qua vòm họng và lưỡi. Từ đấy, miệng tôi luôn chống lại quán tính của phần bầm đen trong nước đã ngập chìm.







Không quán tính

 

Đẹp hơn tưởng tượng

nơi đỉnh đầu thế giới

tiếng nổ gọn

bắt đầu vết nứt

ló rạng những tượng đài

câm lặng

đâu đó vang lên từng ý nghĩ

 

Đặt tay để bước vào

mở vòm ngực rộng

máu phun trào thành ngọn tóc

 

Trong nhà cùng cơm nóng, chè thơm

trái đã bổ

nước ngọt ròng ròng

trên lưỡi sắc

 

Đặt tay mở những bờ mùa

Con đỉa lội gồng mình sáng lóe

Hơi thở lo âu phun xuống sương mù

Tiếng chuyện trò làm đất đai vạm vỡ

Ánh sáng khúc xạ

Ý nghĩ đổ vào những khối lập phương

Cửa phá bung

Không gian sâu hút

Những phôi thai thành hình trong nhiệt độ cao

 

Đặt tay nơi vẫn quay

không thắng nổi sức ì

Một vài đồ vật văng khỏi quán tính

Không sáng lóe

Không phun trào

Không khúc xạ

Không tiếng nổ

.........................

 

 

 

 




Đến trong ý nghĩ

 

1.

 

Đôi mắt tấm liếp khoét thủng, cánh tay buồm chão, những bàn chân lá khô cong vênh lê trên mặt đất. Và miệng hắn, sâu hoắm, mở rộng, vỡ ra từng mảng để nung vôi.

 

Hắn thường đến với tôi trong ý nghĩ.

 

Bảo tôi sợ hắn, không phải. Muốn thu nạp hắn, không. Hay lãnh đạm, trốn tránh, nể trọng... cũng không. Thế mà hắn đan lẫn vào tôi từng hơi thở. Vợ tôi giải thích: Trong âm có dương, trong dương có âm.

 

Hết tranh luận.

 

2.

 

Tôi đi xe hết ga hết số. Răng nghiến chặt. Tay bóp cổ hắn. Kéo hắn lướt trên mặt đất. Những hàng cây, bức tường mới cũ, cùng những bóng người trôi vụt lại sau. Đích đến là buổi lấy phiếu tín nhiệm đề bạt, trả lời phỏng vấn, chuẩn bị phong bao một đám hiếu, cuộc gặp gỡ một nhân vật quan trọng... Hắn kéo căng mọi giác quan tôi, ninh nhừ ý nghĩ, đóng đinh dây thần kinh giữa hai đầu phố.

Thoáng khuôn mặt vợ con trong khoảng lặng những quảng cáo thương hiệu.

 

3.

Hắn mặc cả từng việc. Một cành gãy còn treo trên cây nhờ đám lá, đầu kia chĩa ngọn giáo xuống lối đi. Ai tự nguyện đến làm chim, làm gió?

 

Nhiều hình nhân cử động trong ký ức không rõ mặt, hắn cho tôi tuỳ nhận, không cần bốc thăm.

 

4.

 

Tôi bị sụt cân, mất ngủ triền miên. Hắn đem đến mấy bài thuốc. Không bao giờ tôi sử dụng. Như, bất ngờ đập chết một con vật nuôi trong nhà lúc nó mải chơi với những con vật khác. Và đêm đêm lại chuyện trò với bộ lông ấy đã nhồi rơm. Hoặc, hối lộ nhân viên phòng mổ chui vào đội lốt. Lúc bác sỹ hô kéo thì đưa kim chỉ, hô Thuốc mê thì tiêm doping.







Vòng cung thời gian

 

Níu thời gian cong. Bốn mùa đổ từng khoảnh khắc. Sóng nước dâng cao nơi vàng rực hoa quỳ. Lãng đãng con thuyền ngõ vắng. Tiếng gọi mơ hồ dâng ngọn tháp vút cao. Vài gương mặt trôi đi làm nhầm lẫn cảm quan, ý nghĩ, nhầm lẫn thứ tự trang sách, rối tung tàn tro và đám cỏ gai. Những điều vô tình bất ngờ hé lộ.

 

Bất ngờ dưới vòng cung thời gian, em và anh gồng mình chống đỡ, những mũi tên độc bị chặn lại trong vòm trời rách toạc. Tâm bão cách chúng ta chỉ một tầm nhìn. Áp tai vào vách lũ bình yên.

 

Từ một điểm bất kỳ tới chỗ con mèo chơi với miếng giẻ lau là đường chân trời. Mặt đất đang dần co lại. Vòm thời gian cong quá sẽ vỡ. Hơi thở thác nước dựng em chất ngất, mát khôn nguôi.

 

Chạm âm thanh em, môi anh vỡ trăm ngàn quả chuông khác nữa. Không gian mở ra những nếp gấp rộng thênh.

 

Con chim xoải cánh trong mưa, không ảo giác lao đầu xuống nước.

Nơi mũi tên rơi, mặt đất rung lên đẩy ta tới một đích khác.

 

 

 

 



Những ý nghĩ không sắp đặt

 

Gió cuồng nộ xé nát thân tàu, giật tung mọi toan tính tưởng chừng đến đích. Những chiếc lưỡi khô giòn trong tư thế bủa dập, rối tung lên, kéo lê xao xác mặt đường. Những chao lắc giả tạo, bập bênh giả tạo đổi nhịp bất ngờ bởi những đốm sáng hôn mê vụt trong ký ức... Có con quay nằm trong túi vẫn còn quay tít... Có mái chèo khỏa liên hồi khi con thuyền nằm trên cát khô. Gió thổi thông từ người sang người để ngỏ mọi ý tứ. Biết ai vừa nảy ra ý định xếp tất cả những suy tư kia thành đồ chơi. Xếp bức tượng cổ lên chiếc bàn mới đóng, không, phải đặt cạnh ngọn đèn. Đôi giày cũ để trước gương, không, dưới gốc cây cổ thụ. Bàn tay trẻ con cố gỡ những ngón tay đã khô dính trên từng trang sách. Con cá khô trên móc sắt quẫy mình lao vào hồ nước. Xoay đủ mọi chiều cho vật này ngắm tới vật kia, thấy có lý mà hình như vô lý.

 

 

 

 



Niệm khúc số 18

 

Gió bơi sải ôm cánh bướm chập chờn tiếng chim đang rơi đông cứng không gian soi thấu làn hương vần điệu bất động ướp vành môi bần bật máu khô hình nhân cùng bóng hình nhân hóa thạch.

 

Đáy tim sâu hút tử thi nhau thai lấp mãi chẳng đầy không gian không biển chỉ dẫn xoay chiều bàn thờ treo tổ ong ám khói chân hương phun nước độc nhòa bóng thánh nhân gặm nát đáy bê tông góc loạn nhịp đèn chưa kịp tắt mờ soi chùm dấu chân phủ phục chờ quả thối rụng vào ân hận.

 

Quanh quẩn ngõ tối bao gương mặt quảng trường đúc từ khuôn xương quai hàm luôn tư thế hô hoán dao động con lắc đơn bối cảnh hẹp va đập tiếng động tự tắt không rõ nguyên nhân truy tìm tận cùng sự kinh hoàng và ngoái lại thương xót con đường chỉ biết rạch tia chớp vu vơ không khả năng chập cháy.

 

Không gian đặc tiếng sấm câm mọi chuyển động bây giờ vô nghĩa sự sống khác bắt đầu nhú khỏi bề mặt cứng vô cảm.

 

Bóng vật ngược vào thân ăn trọn giãi bày mở phút giây tưởng niệm mắt tỏa mềm góc quét chợt hiện bầu trời từ cách nhìn kim đồng hồ lên cơn sài giật dù kêu gào hay im bặt không cách gì chạm được nhựa trái non.

 

(Mùa xuân năm 2000 - Trích từ Những Khúc Niệm)

 

 

 

 



Dấu vết

 

Bức tường và cánh cửa vẫn đóng. Làn hương lao về phía tôi tìm cửa thoát hiểm cuối cùng. Đập vỡ khuôn mặt thủy tinh hương thơm đào thoát vào trong, qua những khoảng tối nhốt đầy kỷ niệm... Từng quả trứng nở bung dị ảnh, thoáng bóng cô hồn vào ăn cỗ cưới, ai thắp đèn đuổi ma trong cây, tiếng khóc dạ đề huơ trên đống lửa... Tôi trong quầng sáng khó phân định, dính chặt vào loa phóng thanh đầu xóm mùa lũ. Bàn tay nước giờ đã khô còn mắc kẹt trong khe cửa. Không xa là hàng rào thưa. Không xa là đàn rêu đến kỳ sinh nở. Những làn hương thanh tao bầm dập cùng đổ về trong cơn lốc phân định lẽ phải cuối cùng. Nhưng tiêu chí chúng đặt ra quá đỗi mơ hồ nên chẳng bao giờ tìm được chân lý, tốt hơn hết chỉ còn cách đào thoát. Dù đào thoát về hướng nào, bằng cách nào cũng không giấu nổi dấu vết. Trong sổ tay những đoàn khảo sát chúng sẽ được gọi đích danh bằng thuật ngữ La-tinh.

M.V.P

 

 

 















 

 

 

 




































Thiết kế bởi VNPT | Quản trị