May Van Fan - Май Ван Фан

Azərbaycan dilinə tərcümə edən: Təranə Turan Rəhimli

Перевод на азербайджанский Тарана Туран Рагимли

Tarana Turan Rahimli dịch từ tiếng Nga sang tiếng A-déc-bai-gian

Şair, tənqidçi Təranə Turan Rəhimli

EVİMİZDƏN

Hər şeyi mövsümünə görə dərib yığarsan,

Qreyfrut çiçəyini payızda,

Gavalını yazda.

Biz havanın nəbziyik,

Torpağın köksündə dərin sonsuzluq.

İsti yerlər seçərik mebel quraşdıranda,

Masa , kətillər üçün ən uyğun yer taparıq.

Qayğıları qoyub yemək masasında,

Uzaqdan da toplarıq

Tarladakı tərəvəzi çubuqla.

Gil qabdakı yemlə balıq tutarıq.

Sevərik ayaq izlərin

Düyü küləşi boyunca,

Dərin-dərin quyuları,

Çayları, çay qollarını,

Gölməçələri, gölləri.

Evdə çox oturma,

Dolaş çay sahilini, çölləri.

Yaşıl yarpaqların balıq tək

Qıvrıldığı  yerləri.

Təzə ananası ye dadına bax,

Ya da şirin portağalı.

Hərdən şirəsi də düşsün

Qoy qəhvəyi torpağa.

ИЗ НАШЕГО ДОМА

Вы подбираете вещи по сезонам,

букет цветов грейпфрута к осени

сливы к весне

Мы же, пульс воздуха, глубокая бездна на груди почвы

выбираем теплые места для установки мебели

скромные места для наших столов и стульев

Мы оставляем свои заботы за обеденным столом

палочками собираем овощи с поля когда вдали

рыба клюет на приманку внутри нашего глиняного горшка

Мы любим следы вдоль рисовой стерни

глубокие колодцы, ручьи и реки, пруды и лужи

Не сиди в комнате слишком долго

выйти в поле, на берег реки

где зеленые листья извиваются как рыбы

Попробуй живой ананас или сладкий апельсин

позволь соку упасть на коричневую почву.

(Перевод с английского на русский Дмитрия Бураго)

TỪ NHÀ MÌNH

Em gom mùa nào thức ấy

chùm hoa bưởi mùa thu

trái mận mùa xuân

Mình là mạch khí, vực sâu, ngực đất

chọn nơi ấm áp kê giường tủ

nơi thoáng đãng đặt bàn ghế

Cùng cố ý, vô tình đi lại

buông âu lo ngồi vào bàn ăn

gắp cọng rau từ cánh đồng xa tít

con cá cắn câu trong niêu đất kho nhừ

Thương lắm dấu chân gốc rạ

giếng sâu, sông ngòi, ao chuôm

Đừng ngồi trong phòng lâu quá

ra cánh đồng, ra bờ sông

nơi rau xanh, cá quẫy

Cắn miếng dứa thơm, múi cam ngọt

từng giọt rớt xuống đất nâu.

M.V.P

Dr. Təranə Turan Rəhimli

Şair, tənqidçi, ədəbiyyatşünas, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (1999), filologiya üzrə fəlsəfə doktoru (2004), dosent (2011).

Təranə Yusif qızı Rəhimli 1970-ci il fevralın 20-də Bakı şəhərində ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. Bakı şəhər 48 saylı orta məktəbində və Bərdə şəhər 1 saylı orta məktəbində orta təhsil almışdır (1976-1986). O, 1990-cü ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Filologiya fakültəsinə daxil olmuşdur. Universitetdə təhsil aldığı illərdə ADPU-nun mətbu orqanı "Gənc müəllim" qəzetində müxbir və ədəbi işçi kimi fəaliyyət göstərmişdir . 1995-ci ildə universiteti bitirdikdən sonra həmin qəzetin məsul katibi və baş redaktoru vəzifələrində çalışmışdır. O, 1997-ci ildən "Kamal Talıbzadənin yaradıcılığı" mövzusunda namizədlik dissertasiyası üzərində işləməyə başlamış, 2004-cü ildə dissertasiyasını bitirərək müdafiə etmiş və elmlər namizədi adını almışdır. Təranə Yusif qızı Rəhimli 1989-cu ildən Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində işləyir. O, burada əvvəlcə laborant, baş laborant, sonra universitetin "Gənc müəllim" qəzetində ədəbi işçi, məsul katib, baş redaktor, daha sonra müəllim, baş müəllim, dosent vəzifəsi tutmuşdur. İlk şeir və məqalələri 1987-ci ildən çap olunmağa başlamışdır. Təranə Yusif qızı Rəhimlinin yaradıcı fəaliyyəti elmi, bədii və publisistik istiqamətləri əhatə edir. Hələ tələbəlik illərində onun «Qar çiçəyi», «Addımlar» ədəbi birliklərinin yaradılmasında, «Addımlar» poeziya almanaxının nəşrində xüsusi rolu olmuşdur. Dövrü mətbuatda bədii, elmi, publisist yazıları ilə 1987-ci ildən çıxış etməyə başlayan T.Rəhimli Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin /poeziya şöbəsi üzrə/ (1992), Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin (1994), Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin (1998), Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (1999) üzvü kimi respublikanın mötəbər ədəbi, elmi tədbirlərində Azərbaycan gəncliyini ləyaqətlə təmsil etmişdir. O, 1997-ci ildə prezident iqamətgahında ölkə başçısı Heydər Əliyevin gənc yazıçılarla görüşünün iştirakçısı olmuş, Azərbaycan Yazıçılarının X Qurultayına, Azərbaycan Qadınlar Qurultayına nümayəndə seçilmiş, bu tədbirlərdə onun məruzə və çıxışları maraqla qarşılanmışdır. O, 10-dan artıq elmi, bədii və publisistik kitabın redaktoru, ön söz müəllifi və rəyçisi olmuşdur. T.Rəhimli görkəmli ədəbiyyatşünas, akademik Kamal Talıbzadənin elmi fəaliyyətinə həsr olunmuş «Böyük nəslin layiqli yadigarı» (2002) adlı monoqrafiyanın, «Dərdin pıçıltısı» adlı şeirlər kitabının (2007), «Ədəbiyyat və tənqidin yaradıcılıq problemləri» adlı dərs vəsaitinin (2008), “Sənə yazmadığım şeir” (Türkiyə/Ankara, 2013), “Sevgimdən tanıyacaqlar” (Türkiyə/İzmir, 2013) şeir kitablarının , "Azəbaycan nəsri və tənqid" (2017) monoqrafiyasının, 100-dən artıq elmi-nəzəri məqalənin, 200-dək oçerk, esse və publisist yazının müəllifidir. Mətbuat orqanlarında 1993-ci ildən əmək fəaliyyətinə başlayan T.Rəhimli «Gənc müəllim» qəzetinin məsul katibi, baş redaktoru (1993-2006), «Zaman» qəzetinin məsul katibi (1996-1997), «Azərbaycan mübarizləri» qəzetinin baş redaktoru (1999), «Təhsil problemləri» qəzetinin redaktoru (2007-2008) olmuşdur. Onun yaxın vaxtlarda yazıb tamamladığı «1960-1970-ci illər Azərbaycan nəsri ədəbi tənqiddə» mövzusunda doktorluq dissertasiyası uğurla müzakirə edilmişdir. Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi və nəzəriyyəsi, türk xalqları ədəbiyyatı, Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı və tənqidi, ədəbi əlaqələr sahələri üzrə tədqiqatları vardır.

T.Rəhimli ADPU-nun filologiya fakültəsinin magistratura və bakalavr pillələrində müxtəlif fənlərdən – Azərbaycan ədəbi tənqidinin tarixi, Qərb ölkələri ədəbiyyatı, Şərqi Slavyan xalqları ədəbiyyatı, Müasir Azərbaycan ədəbiyyatından mühazirələr aparır. O, tələbə-gənclərin elmi işə marağının artması yönümündə də təbliğati işlər görür, onların Tələbə Elmi Cəmiyyətinin xətti ilə elmi tədbirlərdə təmsil olunmasına köməklik göstərir, hazırladıqları məruzə və tezislərə elmi rəhbər qayğısını əsirgəmir.

T.Rəhimlinin elmi potensialı onun daha ciddi tədqiqatlar üzərində işləməsinə şərait yaradır. O, Batı Trakya türkləri ədəbiyyatının, Azərbaycan ədəbi tənqidinin və bədii nəsrinin müxtəlif problemlərinə dair tədqiqatlar üzərində səylə işləyir, həmin məsələləri işıqlandıran elmi məqalələrini müntəzəm olaraq dövrü mətbuat orqanlarında nəşr etdirir. T.Rəhimlinin ədəbi-elmi fəaliyyəti haqqında ədəbiyyatımızın bir sıra görkəmli nümayəndələri – akademik Kamal Talıbzadə, xalq şairi Hüseyn Arif, Nüsrət Kəsəmənli, Oqtay Rza, Akif Səməd, Cavad Cavadlı, professorlar Himalay Qasımov, Abbas Hacıyev, Əzizxan Tanrıverdi, Təyyar Salamoğlu, Fəyyaz Sağlam, ədəbiyyatşünas Vasif Novruzov və b. yüksək fikir və rəylərini bildirmiş, onun yaradıcılığına dair müxtəlif mətbuat orqanlarında məqalələr dərc etdirmişlər.

Tiến sĩ Tarana Turan Rahimli

Nhà thơ Tarana Turan Rahimli sinh ngày 20/02/1970 tại Baku trong một gia đình trí thức. Bà đồng thời là nhà văn, nhà báo, dịch giả, nhà phê bình văn học, phó giáo sư- tiến sĩ văn học người A-déc-bai-gian. Bà là thành viên của Đại diện tổ chức Văn học quốc tế tại Thổ Nhĩ Kỳ, A-déc-bai-gian, Philippine, Ca-dắc-xtan, Ý, Oman, Bỉ, Hoa Kỳ. Chủ tịch Hội Văn học thế giới của Đại học Sư phạm A-déc-bai-gian. Tác giả của 7 cuốn sách và hơn 400 bài báo. Bà là chủ biên của 20 cuốn sách chuyên khảo. Các tác phẩm của bà đã được xuất bản tại hơn 30 quốc gia. Thơ của Tarana Turan Rahimli đã được ấn hành tại A-déc-bai-gian, Anh, Ý, Tây Ban Nha, Mỹ, Đức, Bỉ, Chi-lê, Trung Quốc, Ô-man, Thổ Nhĩ Kỳ, Nga, Ru-ma-ni, Ấn Độ, Bồ Đào Nha, Ả Rập Saudi, Ukraina, Ca-dắc-xtan, Serbia, U-zơ-bê-ki-xtan, Cư-rơ-gư-dơ-xtan, Macedonia, Mexico, Morocco, Kosovo, Bosnia và Herzegovina, Nhật Bản, Vê-nê-du-ê-la và tại các quốc gia khác. Từ năm 1992, Tarana Turan Rahimli là thành viên Hiệp hội thơ Ashugs của A-déc-bai-gian, thành viên Hiệp hội các nhà văn A-déc-bai-gian (1994), thành viên của Hiệp hội các nhà văn trẻ Thổ Nhĩ Kỳ thế giới (1998), thành viên Hiệp hội các nhà văn A-déc-bai-gian (1999), thành viên của tổ chức văn học danh dự ở Thổ Nhĩ Kỳ Cyprus Balkans – thuộc tổ chức Văn học Thổ Nhĩ Kỳ Á-Âu (2007). Một số bài nghiên cứu văn học của bà đã được đăng tải trên các báo khoa học và văn học của A-déc-bai-gian, Thổ Nhĩ Kỳ, Nga, Hy Lạp, Đức, U-zơ-bê-ki-xtan. Bà có hai cuốn sách được xuất bản tại Thổ Nhĩ Kỳ: “They will recognize me from my love” (“Từ tình yêu họ sẽ nhận ra tôi” – NXB İzmir, 2013), “The poem that I didn’t write to you” (“Bài thơ tôi không viết cho anh” – NXB Ankara, 2013). Một số cuốn sách tiêu biểu của bà được bạn đọc yêu thích như, tập thơ “The Whisper of Grief” (“Lời thì thầm của nỗi buồn” – NXB ADPU, Baku, 2007), sách giáo khoa có tiêu đề  “The creative problems of literature and literary critic” (“Những vấn đề sáng tạo của văn học và phê bình văn học” - NXB “Châu Âu”, Baku, 2009), cuốn sách khoa học có tựa đề “From the literature to eternity” (“Từ văn học đến vĩnh hằng” – NXB YSEQ, Baku, 2015). Năm 2017, cuốn sách chuyên khảo “The Azerbaijani prose and criticism” (“Văn xuôi và phê bình văn học của A-déc-bai-gian” – NXB Khoa học và Giáo dục, Baku, 2017) của Tarana đã được trao bằng danh dự của Hiệp hội các nhà văn A-déc-bai-gian. Năm 2018, bà tiếp tục xuất bản cuốn sách “Purple Clouds - translations from world poetry” (“Mây tím - bản dịch thơ thế giới” - NXB ADPU, Baku, 2018).

(Lược dịch từ Wikipedia)

Vẻ đẹp  A-déc-bai-gian