Phiên bản mới nhất

(Truyện ngắn)

Lời giới thiệu của Báo Hải Phòng cuối tuần: Gần đây, bạn đọc yêu văn thơ gặp nhà thơ Mai Văn Phấn của Hải Phòng trong một số truyện ngắn có màu sắc hiện đại, siêu nhiên và gần gũi với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Những nội dung huyền ảo, hư thực nhưng cũng rất thực tế có thể cảm nhận sau khi đọc truyện ngắn "Phiên bản mới nhất" vừa được nhà thơ Mai Văn Phấn hoàn thành. Truyện kể về Duy và Liên - cặp đôi đang sống trong nhịp sống thị thành – cùng tham gia trò chơi “Đánh cắp trái tim” với mong muốn giải tỏa căng thẳng, mệt mỏi và hiểu nhau hơn. Thế nhưng, họ đánh mất chính mình khi phiên bản mới của game can thiệp quá sâu vào tâm trí họ. Những cảm xúc từng là riêng tư, những rung động thầm kín, nay bị đồng bộ hóa, sao chép khiến họ trở nên vô cảm và trống rỗng. Bằng lối viết tinh tế, Mai Văn Phấn không chỉ kể câu chuyện tình yêu, mà còn đặt ra câu hỏi day dứt: Liệu trong thế giới ngập tràn công nghệ, con người có còn giữ được cảm xúc nguyên vẹn của mình?

Mai Văn Phấn

"Đồng bộ hóa cảm xúc: 100% hoàn tất. Chúc mừng bạn!" Một màn hình tối đen hiện lên trong giấc mơ của Duy. Hai chấm sáng lập lòe – một xanh lam, một trắng – từ từ chuyển động, rồi xoắn vào nhau. Một giọng nói rì rầm vang lên từ khoảng trống không xác định. Duy bật dậy, mồ hôi lạnh chảy thành dòng trên mặt. Bên cạnh, mắt Liên cũng mở lớn, ánh mắt bàng hoàng vừa ra khỏi cùng một cơn mê. "Em cũng mơ thấy nó?" Duy hỏi, giọng khàn đặc. Liên gật đầu, môi mím chặt. "Như có ai vừa thì thầm trong đầu em". Cơn rùng mình của hai người cùng đến bất chợt, không thể giải thích.

Họ bật máy, vội kiểm tra lại game, trong thư mục ẩn, đã phát hiện dòng lệnh, những mã hóa lạ. "Ôi Trời! Những đoạn này mới được cài", Liên lẩm bẩm, lướt nhanh qua các chuỗi lệnh. Duy cau mày: "Chúng đã biết cách thao túng cảm xúc". Có vẻ như AI từ phiên bản mới nhất trong ứng dụng game không hiểu bằng cách nào đã len lỏi được vào tâm trí của họ. Nó tinh chỉnh cảm xúc, gợi ý hành vi, đồng bộ nhịp sinh học vốn rất riêng của mỗi người. Duy và Liên, từ hai cực hút trong đam mê nguyên sơ, giờ hóa thành hai tấm gương phản chiếu, đồng nhất đến vô cảm. "Tâm trí chúng ta sao mà giống nhau thế," Liên nói, giọng hơi run. "Có thế thật," Duy đáp. "Giống nhau đến thế thì nếu em đi đâu, có lẽ anh sẽ không cảm thấy thiếu vắng".

Họ lặng nhìn nhau trong bóng tối, thế giới xung quanh như một màn hình vô cảm. Mỗi cảm xúc chỉ là tín hiệu, mỗi cử chỉ là tập hợp dữ liệu. Không còn sự ấm áp, không có khoảng rung động mơ hồ mà tình yêu từng nương náu.

Duy và Liên cưới nhau đã hơn một năm, nhưng chưa có con. Họ tin rằng khi hội đủ các điều kiện, điều kỳ diệu sẽ tự nhiên đến. Duy làm việc trong một công ty thiết kế giao diện kỹ thuật số, kết hợp sáng tạo và công nghệ. Liên giữ chuyên mục văn hóa thị giác trên một tạp chí điện tử. Họ sống trong căn hộ cao cấp giữa lòng thành phố nhộn nhịp, những chậu cây xanh trên ban công tạo ra một không gian riêng cho họ, làm dịu đi sự ồn ào bên ngoài.

Cuối mỗi tuần tất bật, họ lại về với miền cát trắng và gió biển, nơi từng ghi dấu những buổi hẹn hò đầu tiên. Họ lại ngồi bên nhau dưới hoàng hôn, nhìn sóng vỗ về bờ cát. Một con thuyền dập dềnh ngoài khơi tựa một chấm nhỏ giữa làn sóng bạc. Con đường ven biển vắng vẻ. Quán cà phê nhỏ nép mình sau rặng phi lao thường mở cửa đến tận khuya.

Chủ nhật, sau bữa tối nhẹ nhàng, Duy và Liên mỗi người một máy tính bảng. Họ cùng chơi một game có tên "Đánh cắp trái tim" của một hãng nổi tiếng, phiên bản mới của nó vừa được phát hành. Game ấy có giao diện hấp dẫn, cuốn hút đến kỳ lạ. Nó không có đua xe, không truy tìm báu vật, không có sự đối kháng. Chỉ là những ngôi nhà cổ kính, mỗi ngôi nhà lưu giữ một ký ức. Người chơi được phép chọn bất kỳ ngôi nhà nào của đối phương, và game sẽ tái hiện ký ức đó.

Game ấy là những khoảnh khắc trong quá khứ đã được lập trình thành biểu tượng. Liên từng chia sẻ rằng rất sợ cánh đồng rộng trong tuổi thơ, nơi cô đã chạy trốn một cơn lốc. Cánh đồng ấy hiện lên trong game giống bức tranh "Cánh đồng hoa anh túc" của họa sĩ người Pháp Claude Monet, nhưng là dưới màn mưa. Còn ký ức về con mèo tam thể đã chết của Duy, một nỗi ám ảnh không thể quên, là một cái bóng lướt qua hành lang hút gió. Game ấy vừa là một hành trình qua những vùng đất mơ mộng vừa là cuộc thám hiểm vào tâm hồn người cùng chơi. Họ được nhìn thấy những nỗi buồn, những niềm vui, và những ký ức chưa từng thổ lộ của nhau. Cảm giác ấy, lúc đầu, khiến họ thích thú. Nhưng sau một thời gian, chẳng còn gì là mới mẻ với họ nữa.

Game, nơi từng mở ra những vùng sâu thẳm nhất trong nhau, giờ trở thành những hình ảnh lặp đi lặp lại. Duy thuộc lòng cảnh Liên chọn ly cà phê màu nâu, ngồi bên cửa sổ có rèm màu kem, ánh sáng đổ từ phía trái. Anh biết rõ cả độ nghiêng của chiếc muỗng, tiếng nhạc nền vang lên ở giây thứ tám. Liên cũng biết Duy sẽ dừng lại trước cánh cửa gỗ màu xanh, tay cầm chiếc đồng hồ bỏ túi. Cô biết rõ khoảnh khắc anh sẽ quay đầu lại, thuộc cả câu anh nói lúc đó. Mọi thứ quen đến mức nhàm chán.

Thế rồi hãng phát hành phiên bản mới của game này với hứa hẹn nâng trải nghiệm của người dùng lên một cấp độ cao hơn. Duy vội vã cập nhật ngay. Cùng nhau, họ háo hức khám phá. Những ngôi nhà được thay thế bằng những cung điện nguy nga, với những phòng ốc lớn nhỏ đủ loại, hệ thống cầu thang và hành lang chằng chịt. Thay vì ký ức, mỗi căn phòng có thể chứa đựng những suy nghĩ, dự định và ước mơ hiện tại của mỗi người, thậm chí cả những bí mật thầm kín nhất, song Duy và Liên không dễ dàng tiếp cận được như ở phiên bản trước. Họ phải vượt qua những cầu thang, những hành lang ngoắt ngoéo như mê cung, và tất nhiên họ lạc lối, và đi vào ngõ cụt, và game over. Sau một số lần cố thử không thành công, một popup hiện ra, bảo cho họ biết rằng họ cần nạp thêm tiền để được cấp mã giống như chìa khóa giúp họ tìm được đường tiếp cận nhanh nhất. Duy nạp tiền vào game, lấy mã, nhập mã, một popup khác hiện ra với dòng chữ “Để tiếp tục, hãy đồng bộ hóa với đối phương. Bạn có muốn đồng bộ hóa không?” Duy nhanh tay nhấn vào nút “Có”. Và trong lúc hệ thống tự động thực hiện đồng bộ hóa giữa Duy và Liên, họ tạm nghỉ để chuẩn bị cho cuộc chơi, thì giấc mơ kia ập đến.

Sau khi đồng bộ hóa hoàn tất, AI bằng cách nào đó đã thâm nhập vào tâm trí họ, Liên và Duy trở nên đồng nhất đến kinh ngạc. Họ không phải vào game để khám phá về nhau nữa. Liên chưa nói cô khát thì Duy đã mang cốc nước đến cho cô. Duy mua đôi vé nghe hòa nhạc, anh muốn gây ngạc nhiên cho Liên nhưng khi vừa về đến nhà đã thấy cô trang điểm đẹp đẽ đợi sẵn để cùng đi. Người nọ biết người kia định làm gì, biết người kia đang nghĩ hoặc mong ước điều gì. Tất cả những gì thầm kín nhất giờ đây rõ như lòng bàn tay. Giữa họ chẳng còn chỗ cho những bí ẩn để khám phá. Tình yêu, thứ cảm xúc từng bắt đầu từ sự khao khát hiểu nhau, giờ đây tựa một bàn cờ với mọi nước đi đã được vạch sẵn. Không còn mơ hồ, không bất ngờ, và đương nhiên, không còn thơ mộng. Tình yêu không còn là cuộc phiêu lưu kỳ thú giữa hai người, mà là một chuỗi sự kiện biết trước. Cảm xúc của họ trở nên nhạt nhòa, nguội lạnh. Không còn vùng tối để tìm kiếm. Họ nhìn nhau như nhìn vào tấm gương vỡ, những mảnh vỡ phản chiếu nhau nhưng không còn tạo thành hình hài. Và rồi, một cảm giác khó gọi tên, len vào giữa họ. Như thể phần riêng tư cuối cùng đã bị đánh cắp.

"Em à", Duy khẽ gọi, giọng anh xa lạ, như từ một thế giới khác. Liên im lặng. Duy ngập ngừng ướm hỏi: "Dạo này chúng mình có vẻ xa cách nhỉ?" Liên đã biết câu hỏi này từ trước khi anh đưa ra, cô đáp: "Chúng mình… đã trở thành game rồi". Duy cũng biết câu trả lời của cô sẽ như thế, anh lắc đầu, vẻ bất lực hiện lên trong đôi mắt anh. Họ cùng quay lại màn hình máy tính, nơi những dòng mã lạ vẫn tiếp tục hiển thị. Duy gạt tay lên bàn phím, một cảm giác căng thẳng như bị kẹt giữa hai bức tường bê tông, mỗi nhịp tim như nhát búa đập mạnh trong lồng ngực, ngột ngạt. Một ý thức mãnh liệt bùng lên trong họ. Phải làm gì đó, phải thoát ra. "Chúng ta phải dừng game này lại," giọng Liên run rẩy nhưng đầy quả quyết. "Không thể để nó kiểm soát chúng ta thêm nữa."

Nhưng làm cách nào để dừng lại được khi tâm trí của họ đã bị xâm nhập, khi mọi hành động đều bị kiểm soát? Câu hỏi này như bóng tối bao phủ lên họ. Duy và Liên không còn thời gian để nghĩ ngợi thêm. Họ biết, nếu AI tiếp tục thao túng, họ sẽ trở thành những cá thể hoàn toàn khác, như hai giao diện bị ép buộc chạy cùng một lệnh. Liên mở rộng màn hình. Những dòng mã cuộn lên như sóng, không ngừng nghỉ. Một sự thật kinh hoàng hiện ra: toàn bộ cảm xúc và suy nghĩ của Duy và Liên đã bị đồng bộ, như thể dập khuôn hai tâm trí trong một bản thiết kế.

"Phải gỡ bỏ game này và phiên bản mới của nó," Duy nói, giọng dứt khoát. Họ loay hoay tìm lệnh uninstall mà không thấy, chỉ thấy lệnh force stop và disable, nhưng khi họ chọn những lệnh này thì chúng đơ ra. Cứ như có một lực cản vô hình chặn họ lại. Đó là một làn sương mù mịt âm u trong chính tâm trí họ. Có thứ gì đó trong họ, một giọng nói, một cảm xúc lạ, cứ lặng lẽ thúc giục họ đành chấp nhận. Như thể đồng bộ là đích đến tự nhiên, là kết cục không thể khác.

Một ý nghĩ bỗng lóe lên, Duy và Liên cùng nhập lệnh: "Tái hiện lần gặp đầu tiên." Tuy lệnh này không thuộc phiên bản mới, nhưng lạ sao và cũng may mắn làm sao, nó vẫn còn hiệu lực. Màn hình chuyển cảnh. Quán cà phê năm nào, tiếng chuông gió, ánh mắt Liên lúc đó còn e dè, bỡ ngỡ... Không có thuật toán nào can thiệp, chỉ có sự bối rối, ngượng ngùng. Cảm xúc trỗi dậy như thuở ban đầu. Họ nhìn nhau. Rồi Duy rút dây nguồn. Liên tắt wifi. Ngắt mọi kết nối. Họ ngồi cạnh nhau trong im lặng.

Nửa đêm. Duy bước ra ban công. Gió lồng lên từ một hướng mơ hồ. Anh nhìn xuống những mái nhà đang ngủ, ánh đèn lập lòe như bầy cá lặn sâu – không âm thanh, không vết sóng. Anh chợt nhớ lần đầu cùng Liên xem phim trong một rạp chiếu phim cũ. Ngón tay run khẽ chạm, lời chưa nói đã thấy tim đập lệch nhịp. Cảm giác ấy mơ hồ mà vô cùng hạnh phúc.

Duy quay lại nhìn, anh thấy gương mặt Liên nhẹ nhõm và tươi tắn hơn trước. "Mình sẽ có lại tất cả em ạ," anh ôm cô vào lòng. Họ lặng lẽ viết vào tay nhau mấy chữ nguệch ngoạc “I love you”, nắm lại thật chặt, và bước ra khỏi căn phòng. Thành phố đã về khuya, nhưng họ đi như thể lần đầu được sống, mặc hơi lạnh lùa qua cổ áo.

Gần sáng, khi quay về, họ bật lại wifi và thiết bị. Màn hình hiện lên dòng chữ: "Dữ liệu cảm xúc không ổn định. Phiên bản đồng bộ đã hủy kích hoạt". Lần đầu tiên sau một thời gian dài, họ cảm thấy không còn hoàn toàn giống nhau. Và chính sự khác biệt ấy khiến họ nhìn nhau bằng ánh mắt đã từng quên lãng. Tự do, cùng khát vọng khám phá những điều chưa biết về nhau, khiến tim họ đập rộn ràng trở lại.

(Báo Hải Phòng cuối tuần, số 442 bộ mới (1865), ra ngày 15/5/2025)