ویتنام
کا خواب گر شاعر
ڈاکٹر
جواز جعفری
Dr. Jawaz Jaffri
دی سوشلسٹ ریپبلک آف ویتنام کا شمار جنوبی ایشیائی ممالک
میں ہوتا ہے۔اس کے ہمسائے میں چین، تھائی لینڈ، کمبوڈیا اور لاؤس جیسے ملک آباد
ہیں۔ چین، شمالی کوریا، اور کیوبا کی طرح یہ ایک نظریاتی ریاست ہے اور اپنے
اسی نظریاتی تشخص کے لیے اس ملک اور اس کے عوام نے ہمیشہ بھاری قیمت چکائی ہے۔
ویتنام ان خطوں میں سے ایک ہے جہاں بیس ہزار سالوں سے انسان آباد چلے آ رہے ہیں۔
یہی وجہ ہے کہ یہاں بہت سی تہذیبوں کے آثار پائے جاتے ہیں ان تہذیبوں کے معمار
زمین پر پائے جانے والے ابتدائی کسان تھے۔
قدرتی وسائل سے مالامال ہونے کے باعث یہ ملک
ہمیشہ بیرونی مداخلتوں کا گڑھ بنا رہا۔چینیوں سے لے کر جاپانیوں، فرانسیسیوں،
کوریئنز، امریکیوں اور روسیوں نے یہاں خون کی ندیاں بہائیں۔ ویتنام کے عوام نے
عالمی طاقتوں کی ریشہ دوانیوں کے باعث اپنے دلوں پر اپنی سرزمین کی تقسیم کے زخم
بھی سہے اور وطن کی آزادی کے لیے عوام نے ایک شاندار مزاحمت کی تاریخ بھی رقم
کی۔اس خونی جدوجہد کے دوران اڑتیس لاکھ (واشنگٹن یونیورسٹی کی ریسرچ کے مطابق)
انسان مارے گئے۔ اس سارے عرصے کے دوران Phạm Tiến
Duật, Nguyễn Duy, Hoàng Nhuận
Cầm, Bằng Việt, Hữu Thỉnh,
Phạm Ngọc Cảnh, Nguyễn Đức Mậu, Mai Văn Phấn جیسے شاعروں نے ویتنام کی نمائندگی کا حق ادا کیا۔ وہ نہ صرف اس خونی منظرنامہ
کے چشم دید گواہ تھے بلکہ انہوں نے اس منظر نامے کی زندگی سے بھر پور تصویریں بھی
تخلیق کیں۔
ان شاعروں میں بطور خاص مائی وان فان کی
شاعری وہ دریچہ ہے جہاں سے ہم ماضی اور حال کی ویتنامی زندگی کا نظارہ کر سکتے
ہیں۔ ٹی ایس ایلیٹ نے کہا تھا کہ ادب وہ راستہ ہے جہاں سے آپ ویزہ لیے بغیر کسی
سرزمین میں داخل ہو سکتے ہیں۔اگر آپ واقعی ویزہ لیے بغیر ویتنام کی سیاحت کرنا
چاہتے ہیں تو میں آپ کو فان کی شاعری پڑھنے کا مشورہ دوں گا۔ اس کی شاعری ویتنام
کے ہنگامہ خیز ماضی اور اس کے عوام کی آزادی کے لیے سنہری حروف سے لکھی جانے والی
مزاحمت کا نگار خانہ ہے۔ ویتنام کے ماضی کو آپ فان کی شاعری کے ذریعے اور اس ملک
کے حال کو اس کی جگمگاتی آنکھوں سے دیکھ سکتے ہیں کہ آج فان ہی ویتنامیوں کی
آنکھیں، دل ، روح ، ضمیر اور زبان ہے۔
فان کی شاعری میں ویتنام کے موسم، روایات،
دریا، جنگل، پرندے، فصلیں، عوام کی خوشیاں، غم ، آرزوئیں ، روح عصر اورخواب سانس
لیتے ہیں۔ اس کی شاعری میں وہ دکھ اور زخم بھی تازہ ہیں جنہیں اس کے لوگ بھوگ چکے
ہیں گویا اس کی شاعری تاریخی اور عصری شعور کا آرکائیو ہے۔ وہ صرف زخموں کی
نوحہ گری ہی نہیں کرتا بلکہ اس کی شاعری میں لوگوں کے لیے امیدیں اور خواب بھی ہیں
اور نئی صبح کے طلوع ہونے کا یقین بھی۔
فان ایک جدید شاعر ہے اس کی شاعری میں امیجری کی بہار ہے۔
یہ امیجری، تصویر کاری کی عالمی تحریک کا تسلسل ہے جسے ایذرا پاؤنڈ کسیے بلند قامت
شاعر نے فروغ دیا تھا۔ فطرت سے قریبی تعلق نے اس کی شاعری کو عجیب تازگی اور
شگفتگی بخشی ہے۔ بارش، بجلی، شاخیں، پیڑ، پتے، جڑیں، نیند، خواب، صبح، رات، پھول،
شمعیں، لہریں، سمندر، راکھ ، کٹورا، بادل، خوشبو، آنسو، گھر، کھڑکی، طوفان، یادیں،
چائے، بازگشت، پانی، مٹی اور آسمان جیسی بنیادی علامتیں اس کی شاعری کا وہ
منظر نامہ تشکیل دیتی ہیں اور یہی وہ شاعرانہ ماحول ہے جو اس کی شاعری کو عالمی
زاویہ عطا کرتی ہے۔
فان ویتنام کا عالمی شہرت یافتہ شاعر، مترجم
اور نقاد ہے۔اس کے 16شعری مجموعے ملک کے اندر اور 27 کتابیں بیرونی دنیا میں
شائع ہو چکی ہیں۔ دنیا بھر سے چالیس کے قریب مترجمین نے اس کی شاعری کو عالمی
زبانوں کے پیرہن پہنائے ہیں۔ پچاس سے زاید عالمی سطح کے شعری انتخابات میں اس کی
شاعری کو جگہ دی گئی ہے۔ علاوہ ازیں منکسرالمزاج اور انسان دوست فان
دنیا کے کئی معتبر ایوارڈ اپنے نام کروا چکا ہے۔ آپ واقعی اسے آج کے ویتنام
کا عالمی شہرت یافتہ شاعر کہہ سکتے ہیں۔
اس وقت میں مائی وان فان کی پانچ نظمیں اردو قارئین کی نذر
کرنے جا رہا ہوں۔ امید ہے آپ کھلے بازوؤں سے فان کا استقبال کریں گے۔
Dr. Jawaz Jaffri
Dr. Jawaz Jaffri is a well known Poet, Critic playwright, columnist, Anchor and professor of Urdu language and literature. He is rendering his duties as HOD at a post graduate college in Lahore, Pakistan. At present he is from one of few poets from Pakistan who is recognized in International literary circle.He doen his Ph.D work titled "Urdu Literature in Europe and America"and through this research paper he made cultural and literary bridges between East and West.This is the first document that deals the development of Urdu language and literature in Europe and America. Dr. Jawaz Jaffri is the author of 25 books and most of them has been translated in several languages of the world. Through his poems he increased the Land of poetry with his modern sensibility and poetic skills. Resistance against the voilation of human freedom, Cosmological and scientific awareness, right of Natural Death, Cultural Identity, socio-political and emotional problems of life, association with home land, understanding of Nature, mystery of human physic, ancient Civilizations and World mythology, Global Wars and Atomic Weapons and honour of humanity are basic topics of his poetry. He has profound interest in Creative Writing, Criticism, Poetry, Comparative Study of Religions, Historical and Cultural Perspectives of Society, World Mythology, Relation between Sciences and Literature, International literature, Classical Music and Other Fine Arts ۔ At present Dr Jawaz Jaffri is the only Critic of Fine Arts in Urdu language. His book" Khak sey Uthney Wala Funn"consist of Dance, Music, Funn-e-Pahlwani, Painting, Art of Professy and Building etc. He owns a huge collection of classical music library. A sizeable books library is available in his study which is evident of his literary taste. Dr Jawaz Jaffri raised his Voice against Global Wars and Atomic Weapons from last Three decades .He is an honorable pacifist voice of this globe. A Peaceful, residencialable and Stable World is his Dream.He is the only poet in the present world who contributed two poetic anthologies against war. Dr Jawaz Jafrti is a great Activist of Human Rights. He did continue to insist on human right to survive until the last breath of his life.His Anti War Poetry has made him controversial poet and some influenced circles are Unhappy with him on regional and international level. Infact he is running an "Anti War Literary Movement" on The Regional and international level Alone.His books 'Mout Ka Haath Kalaie Per Hey (Wrist in the Clutches of Death) and 'Mutbadil Duniya ka khawab (Dreaming of an alternate World) has been translated by Muhammad Shanazar and Sara Ali Khan. The poems of these books are also being translated in English, Chinese , French, Italian, Crotian, Russian, Spanish, Hungarian, Ukrainian, Arabic, Serbian, Malaya, Philipinese, Krio, Japanese, Polish,Turkish and in also local languages like Punjabi, Pashto, Sindhi, Barahvi and Hindi). He has contributed another Anti-War poetry book in Punjabi titled “Main Laam di Janj da Lahda han”, which has been translated by Harpreet Kaur and published in India by 'Nawi Dunia Publishers, Punjab, Hindustan. He has been bestowed upon Pakistan’s prestigious Presidential Award (The National Human Rights Award, 2016).He is the recipient of 'Frang Bordhi Literary Award' ( Albania 2013)'Honoured Poet of Pakistan' (Ceychelles 2019)' World Poetic Star Award' (W.N.W.U 2019). Besides, Presidential Award (The National 'Human Rights Award, 2016) he s the recipient of 'Special Shield for Peace' by Ministry of Human Rights 2017 (Pakistan), Quid-e-Azam Gold Medal (2015), Asian Cultural Associaon Award"(2016) He is a member of Pakistan Writers Guild, Pakistan, Pakistan Academy of Letters, Islamabad. Member of WNWU (World Nations Writer,s Union). Member. World Literature Academy( London). Member Motivational Strips. Member' ANASAN. Halqa -e-Arbab-e-Zauq, Pakistan. Dr Jawaz Jaffri,s poetry is available in prominent literary magazines, Urdu & English Websites and international digital book stores like Amazon.
Tiến sĩ Jawaz Jaffri
Tiến sĩ Jawaz Jaffri là nhà thơ uy tín, đồng thời là nhà phê bình sân khấu, nhà báo Pakistan. Hiện ông là giáo sư, chủ nhiệm khoa Văn học và Ngôn ngữ Urdu của trường đại học Lahore, Pakistan. Jawaz Jaffri là một trong số ít các nhà thơ đến từ Pakistan được văn giới quốc tế công nhận. Ông từng làm luận án tiến sĩ với tựa đề: “Văn học Urdu ở châu Âu và châu Mỹ”. Tiến sĩ Jawaz Jaffri là tác giả của 25 cuốn sách và hầu hết đã được dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới. Thông qua tác phẩm thơ, ông đã nâng cao và làm thay đổi khả năng cảm thụ của bạn đọc bằng cách hiện đại hóa, đổi mới thơ mình. Thơ của ông chống lại sự xâm phạm tự do của con người, đem đến nhận thức mới về vũ trụ và khoa học, về quyền được tồn tại tự nhiên, về bản sắc văn hóa, các vấn đề chính trị xã hội và tình cảm của cuộc sống. Những chủ đề cơ bản trong thơ ông thường đề cập đến mối liên hệ với quê hương, sự hiểu biết về tự nhiên, bí ẩn về thể chất con người, về các nền văn minh cổ đại và thần thoại thế giới, về các cuộc chiến tranh toàn cầu và vũ khí nguyên tử, danh dự của nhân loại. Ông quan tâm sâu sắc đến sáng tác, phê bình, thơ ca, nghiên cứu so sánh về tôn giáo, quan điểm lịch sử và văn hóa của xã hội, thần thoại thế giới, mối quan hệ giữa Khoa học và Văn học, văn học quốc tế, âm nhạc cổ điển và các tác phẩm mỹ thuật khác. Tiến sĩ Jawaz Jaffri hiện là nhà phê bình nghệ thuật duy nhất bằng tiếng Urdu ở Pakistan. Cuốn sách "Khak sey Uthney Wala Funn" của ông bao gồm các lĩnh vực Múa, Âm nhạc, Hội họa, Nghệ thuật của tiên tri và Xây dựng, v.v... Ông sở hữu bộ sưu tập thư viện khổng lồ về âm nhạc cổ điển. Trong phòng nghiên cứu của ông có một thư viện sách khá lớn, điều này thể hiện rõ sở thích văn chương của ông. Tiến sĩ Jawaz Jaffri đã nêu cao tiếng nói chống lại các cuộc chiến tranh toàn cầu và vũ khí nguyên tử từ ba thập kỷ trước. Ông là nhà thơ duy nhất trên thế giới đã đóng góp hai tuyển tập thơ chống chiến tranh. Tiến sĩ Jawaz Jafrti đồng thời là nhà hoạt động nhân quyền uy tín. Ông vẫn tiếp tục kiên định bảo vệ quyền con người được tồn tại cho đến hơi thở cuối cùng. Thơ chống chiến tranh của ông đã khiến ông trở thành nhà thơ gây tranh cãi và một số giới có ảnh hưởng không hài lòng với ông trên bình diện khu vực và quốc tế. Trên thực tế, ông đang điều hành "Phong trào Văn học Phản đối Chiến tranh" ở cấp độ khu vực và quốc tế. Sách của ông “'Mout Ka Haath Kalaie Per Hey” (tạm dịch: Cổ tay trong sự siết chặt của Tử thần) và “'Mutbadil Duniya ka khawab” (tạm dịch: Ước mơ về một thế giới khác) được dịch bởi Muhammad Shanazar và Sara Ali Khan. Các bài thơ của ông đã được dịch sang tiếng Anh, Trung, Pháp, Ý, Croti, Nga, Tây Ban Nha, Hungary, Ukraina, Ả Rập, Serbia, Malaya, Philipinese, Krio, Nhật, Ba Lan, Thổ Nhĩ Kỳ và cả các ngôn ngữ địa phương như Punjabi, Pashto, Sindhi, Barahvi và Hindi. Ông đã đóng góp một tập thơ chống chiến tranh khác bằng tiếng Punjabi có tựa đề “Main Laam di Janj da Lahda han”, được dịch bởi Harpreet Kaur và được xuất bản tại Ấn Độ bởi NXB 'Nawi Dunia Publishers, Punjab, Hindustan. Ông đã được trao tặng Giải thưởng Tổng thống danh giá của Pakistan (Giải thưởng Nhân quyền Quốc gia, 2016), Giải thưởng Văn học Frang Bordhi (Albania 2013), Nhà thơ được vinh danh của Pakistan (Ceychelles 2019), Giải thưởng Ngôi sao Thơ ca Thế giới (WNWU 2019). Là người nhận được giải thưởng "Lá chắn đặc biệt vì Hòa bình" của Bộ Nhân quyền năm 2017 (Pakistan), Huy chương Vàng Quid-e-Azam (2015), Giải thưởng Hiệp hội Văn hóa Châu Á (2016). Ông là thành viên của Hiệp hội Thơ Pakistan, Pakistan, Pakistan Academy of Letters, Islamabad. Thành viên của WNWU (World Nations Writer, s Union). Thành viên của World Literature Academy (London). Thành viên Motivational Strips. Thành viên ANASAN Halqa -e-Arbab-e-Zauq, Pakistan. Thơ của Tiến sĩ Jawaz Jaffri được đăng trên các tạp chí văn học các nước, trên các website tiếng Urdu & tiếng Anh và trên hệ thống phát hành sách quốc tế Amazon.
Beautiful place in Lahore, Pakistan