|
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
Thí sinh có thể triển
khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, hệ thống
luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng hợp lí.
Sau đây là một số gợi
ý:
* Giới thiệu tác giả
và tác phẩm; Nêu nội dung khái quát cần phân
tích, đánh giá.
* Phân tích những
tâm sự của người cha trong bài thơ.
1. Khổ 1:
– Bài thơ bắt đầu bằng
một khoảnh khắc dữ dội, gay cấn: Cơn sốt thiêu con trên giàn
lửa miêu tả căn bệnh của người con. Các từ thiêu, giàn lửa,
tro đầy ám ảnh, cho thấy căn bệnh đang hủy hoại cơ thể đứa con và
cũng hủy diệt tinh thần của người cha.
– Những câu tiếp theo
mô tả hành động người cha cho con uống thuốc. Nhìn bề ngoài, đây có vẻ là
những hành động nghiệt ngã (giữ tay con, cha đổ), nhưng nhìn kĩ, nó
xuất phát từ nỗi lo lắng, từ tình yêu thương của người cha: chỉ có uống
thuốc, dù đắng, thì mới hết bệnh. Sau khi cho con uống thuốc, người cha cũng
ngậm ngùi, xót xa vì con phải uống thuốc đắng như vậy: Ngậm ngùi thả
lòng chén vơi.
2. Khổ 2:
Mở đầu là hô ngữ “con
ơi” nhưng thực ra đây lại là lời người cha tự nói với mình. Đó là những suy
tư về đời. Cuộc sống vốn không dễ dàng: Hạt sương dù nhỏ nhưng cũng phải nhọc
nhằn chắt chiu qua một đêm lạnh giá mới có; hoa muốn tỏa hương cũng phải nhờ
những chùm rễ cay.
3. Khổ 3: Khổ thơ này
tiếp tục là những suy niệm của người cha về cuộc đời:
– Hai câu đầu:
+ Mồ hôi – chai
tay: Mồ hôi là hình ảnh biểu tượng cho sự vất vả, khó
nhọc, chai tay là sự chịu đựng, quen với sự vất vả khó nhọc
ấy.
+ Mùa xuân và chén
đắng: mùa xuân là biểu tượng của sự sống, của cái bắt đầu,
của niềm hy vọng lúc này đang tràn vào lòng chén đắng, biểu tượng
cho nỗi khổ đau.
Qua hai câu thơ này,
người cha muốn nói với con rằng: mọi nỗi đau khổ sẽ rèn luyện sức chịu đựng
cho con người, và mọi nỗi đau khổ rồi cũng sẽ qua, hạnh phúc rồi sẽ đến. Ở
đây, người cha đang hy vọng người con sẽ có một cuộc sống tốt đẹp sau này.
– Hai câu tiếp: là suy
nghĩ của người cha về đời mình. Ở đây có thể hiểu rằng, cha hy vọng con sau
này sẽ có được sung sướng, hạnh phúc, còn cuộc đời cha bây giờ, dù đã trải
qua đau khổ nhưng vẫn chưa có được niềm vui. Nỗi đau vẫn còn đó, nhưng đó là
nỗi đau không thể thổ lộ, chỉ biết câm lặng nuối nước mắt vào trong.
Câu thơ sự
thật khóc òa vu vơ có thể hiểu là: cái sự thật cuộc đời mà người cha
đã nếm trải là vô cùng éo le, nó không như người cha nghĩ. Sự thường thì qua
đau khổ sẽ đến hạnh phúc, nhưng dường như điều đó không đúng đối với cuộc đời
người cha.
4. Khổ cuối: Khổ 4 vẫn
là những suy ngẫm của người cha.
– Con đang ăn
gì trong mơ: thế giới của mơ mộng, người con đang tận hưởng niềm hạnh
phúc trong thế giới mơ mộng đó, nhưng đó là một thế giới không có thật. Đó
cũng là cái nhìn màu hồng của trẻ thơ đối với cuộc đời, thấy cuộc đời cũng
nhẹ nhàng, đẹp đẽ như một giấc mơ.
– Đối lập với thế giới
mơ mộng đó của người con là thế giới hiện thực, với chiếc chén thuốc đắng vẫn
còn đó, ở trên cửa sổ. Khi con lớn lên, bằng tuổi cha, con sẽ thấy cuộc đời
không như mơ, và cuộc đời không chỉ có những gian nan nhỏ bé như chén thuốc
đắng kia, mà còn là bão tố, là bao nỗi đau khổ lớn lao mà con người bắt buộc
phải chịu đựng.
* Khẳng định khái quát những nét đặc sắc về chủ đề và nghệ thuật của bài
thơ; Nêu tác động của tác phẩm đối với bản thân hoặc cảm nghĩ sau khi đọc,
thưởng thức bài thơ
|