Đề thi Đọc hiểu tự luận: "Mùa hoa mận" của Mai Văn Phấn
PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4,0
ĐIỂM):
Đọc văn
bản sau và thực hiện các yêu cầu:
MÙA HOA MẬN
– Mai Văn Phấn-
Rừng nụ
chờ em bước đến mới nở, điệp trùng hoa trắng lan nhanh.
Anh là
cây mận trắng trong mưa xuân se lạnh, càng
quay quắt nhớ hoa càng trắng muốt. Mắt nhìn, hơi thở rung rinh. Vầng hoa đang
rụng bớt những cánh mỏng.
Mùa hoa
lộng lẫy đến nghẹn thở. Em đi đừng e ngại làm đau mặt đất, dù những cánh hoa
mong manh sẽ rụng.
Đồi núi
úp lên nhau cho hoa nở. Hơi lạnh và gió nhẹ phủ đều. Anh hình dung con ngựa
bạch đến bên em hiền từ cúi xuống.
Cứ mùa
này đường đất mùa xuân, ta còn yêu nhau hoa còn nở.
(Nguồn: Vừa
sinh ra ở đó, NXB Hội nhà văn, 2013)
Câu 1. Xác
định thể thơ và đối tượng trữ tình trong bài thơ. (0,5 điểm)
Câu 2. Tìm 2 tính từ
miêu tả vẻ đẹp của hoa mận. (0,5 điểm)
Câu 3. Em hiểu như thế
nào về câu thơ “Mùa hoa lộng lẫy đến nghẹn thở. Em đi
đừng e ngại làm đau mặt đất, dù những cánh hoa mong manh sẽ rụng”.
(1,0 điểm)
Câu 4. Nhận xét tình
cảm của tác giả dành cho thiên nhiên, quê hương, đất nước. (1,0 điểm)
Câu 5. Phân
tích ngắn gọn cấu tứ của bài thơ. (1,0 điểm)
PHẦN II. VIẾT (6,0 ĐIỂM)
Câu 1 (2,0 điểm): Viết
đoạn văn khoảng 12 câu cảm nhận về vẻ đẹp của thiên nhiên đất trời
Tây Bắc khi bước vào mùa hoa mận trong bài thơ “Mùa hoa mận” của Mai
Văn Phấn.
Câu 2. (4,0 điểm): “Cứ
mùa này đường đất mùa xuân, ta còn yêu nhau hoa còn nở.” Tình yêu thật
kì diệu biết bao nhiêu, tình yêu đã làm cho những mùa hoa thêm đẹp
hơn, đất trời thêm ấm nồng hơn.
Có ba quan điểm sau:
- Vừa học vừa yêu.
- Yêu đã rồi học sau.
- Học trước yêu sau.
Hãy viết một bài luận trình bày quan điểm của
anh/chị về mối quan hệ giữa sự nghiệp học hành và tình yêu.
——-HẾT——-
GỢI Ý
TRẢ LỜI
PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4,0
ĐIỂM)
Câu 1.
– Thể
thơ: Tự do
– Đối
tượng trữ tình: Hoa mận/mùa hoa mận.
Câu 2.
– 2
tính từ miêu tả vẻ đẹp của hoa mận: trắng muốt, mong manh
Câu 3.
– Mùa
hoa lộng lẫy đến nghẹn thở: Ở câu thơ này HS cần căn cứ
vào từ ngữ để trình bày cách hiểu: mùa hoa lộng lẫy => hoa rất
đẹp, đẹp lộng lẫy => nó khiến cho thiên nhiên, núi rừng của quê
hương đẹp hơn sang hơn, quyến rũ hơn. Đến nghẹn thở: tại sao lộng lẫy
đến nghẹn thở => Cái đẹp quá lộng lẫy, người ta nhìn thấy bất
ngờ, thấy choáng ngợp trước vẻ đẹp đó => Kết hợp hai hình ảnh
để nhấn mạnh vẻ đẹp rất đặc biệt, rất quyến rũ của mùa hoa mận
=> thể hiện thái độ trân trọng, tình yêu thiên nhiên, yêu cái đẹp,
yêu quê hương của nhân vật trữ tình.
– Em đi đừng e ngại làm đau mặt đất, dù những
cánh hoa mong manh sẽ rụng: Ở câu thơ này ngữ điệu cầu khiến
“đừng”, phép nhân hóa “làm đau mặt đất” và mối quan hệ đối lập “dù”
để thấy được lời động viên của anh (nhân vật trữ tình dành cho em)
=> thấy được cái đẹp, thái được thái độ trân trọng.
=>
Cánh hoa mong manh sẽ rụng, sẽ phủ kín trên mặt đất, lúc này trên
trời, dưới đất, trên cây chỉ có một màu trắng duy nhất, cái chất thơ
mộng, trữ tình đã bao trùm, đã phủ kín thiên nhiên Tây Bắc, một vẻ
đẹp đến nao lòng. Trước vẻ đẹp đó, ai đành nỡ dẫm lên những cánh hoa
mỏng manh, tinh khôi như thế. Vậy mà anh động viên em đừng “e ngại” làm
đau mặt đất, làm đau những cánh hoa. Phải chăng em cũng đẹp, cũng nhẹ
nhàng, cũng mong manh, cũng đáng yêu như những cánh hoa mận mỏng manh
đang rơi rụng. Em sẽ không thể làm đau được mặt đất, làm đau những
cánh hoa kia. Bởi em nhẹ nhàng thế, em duyên dáng thế. => Câu thơ
thật trìu tượng, thật đẹp: cái đẹp của con người, hòa với cái đẹp
của thiên nhiên, của tình anh dành cho em. Chất thơ của thiên nhiên, núi
rừng; của tình anh dành cho em đã quyện hòa tạo nên một vẻ đẹp khó
cưỡng được.
Câu 4.
– Tình
cảm của tác giả: Tình yêu thiên nhiên tha thiết, niềm tự hào về vẻ
đẹp của quê hương đất nước.
– Tình
cảm này xuất phát từ trái tim chân thành của một con người có tình
yêu quê hương tha thiết, đắm say.
– Tình
cảm đó được thể hiện rất rõ qua từng hình ảnh, từ ngữ giàu chất
thơ, chất tạo hình; thể hiện đúng cái hồn của thiên nhiên Tây Bắc.
– Tình
cảm đó làm cho bài thơ hay hơn, ý nghĩa hơn; giúp cho người đọc nhận
ra được vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của thiên nhiên Tây Bắc, điều này
khiến bài thơ chạm đến trái tim của đọc giả yêu thơ.
Câu 5.
– Mùa
hoa mận thể hiện mối quan hệ giữa tình yêu lứa đôi trong vẻ đẹp của
thiên nhiên, quê hương, đất nước.
– Cấu
tứ của bài thơ được xây dựng theo phép đối xứng, sóng đôi: anh – là
hoa mận nhớ em quay quắt hoa càng thêm trắng muốt: Nếu cái rét làm
hoa đẹp đến nao lòng; thì nỗi nhớ của anh dành cho em cũng là thước
đo cho một tình yêu đẹp; cái đối xứng, sóng đôi còn được thể hiện
giữa em – với hoa mận: em và hoa đều đẹp, đều mỏng manh, nhẹ nhàng,
trong sáng. Đồi núi úp lên nhau – hoa nở; anh và em cùng yêu nhau, cùng
tạo nên những mùa hoa.
=>
Qua cấu tứ trùng điệp đó, tác giả không chỉ phác thảo lên bức tranh
thiên nhiên thơ mộng, rộng lớn, tinh khôi chỉ bằng vài nét vẽ mà còn
thể hiện sâu sắc tình yêu của anh dành cho em, chính tính yêu đó hoa
sẽ nở mãi, sẽ góp phần tạo nên những mùa xuân tươi đẹp => tô điểm
cho quê hương, đất nước.
– Cấu
tứ được tổ chức rất kín, tinh vi, sự kết nối giữa hoa và anh, hoa
và em, giữa tình yêu của anh và em với mùa hoa như một sợi chỉ trong
suốt.
PHẦN II. VIẾT (6,0 ĐIỂM)
Câu
1
* Về
hình thức: Đảm bảo cấu trúc của đoạn văn.
* Về
nội dung: Vẻ đẹp thiên nhiên khi đất trời Tây Bắc bước
vào xuân.
– Vẻ
đẹp thơ mộng, lãng man, giàu chất thơ: hoa mận trắng muốt, lan nhanh
trong tiết xuân se lạnh; cánh hoa mỏng manh rơi xuống đất => trên
trời, dưới đất, trên cây phủ một màu trắng.
– Cảnh
thiên nhiên hữu tình hơn khi xuất hiện con người; khi gắn liền tình yêu
của anh và em.
– Vẻ
đẹp này mang nét đặc trưng của núi rừng Tây Bắc khi đất trời vào
xuân.
– Thái
độ, tình cảm của tác giả đối với vẻ đẹp thiên nhiên đó.
– Nghệ
thuật: Thể thơ, giọng thơ, hình ảnh thơ, các biện pháp tư từ
=>
góp phần tạo nên một bức tranh thiên nhiên rất xuân tình, rạo rực và
tinh khôi đến nghẹn thở.
Câu 2.
– Học
sinh có thể chọn một trong 3 quan điểm được nêu trong đề bài.
– HS có
thể bày tỏ những ưu và hạn chế khi yêu ở tuổi học trò.
Mở bài:
Khẳng
định tình yêu là thứ tình cảm rất tự nhiên, chân thành và thiêng liêng của thế
giới loài người; tuy nhiên yêu ở tuổi nào và yêu như thế nào là một điều đáng
bàn với giới trẻ.
Thân bài:
1. Khái niệm tình yêu
là gì?
2. Những biểu hiện
phong phú của tình yêu.
3. Phân tích những lợi
và hại trong tình yêu tuổi học trò:
– Tác dụng:
+ Yêu làm
cho con người cảm thây vui vẻ, hạnh phúc có nhiều động lực hơn trong cuộc sống.
+ Khi
yêu các bạn trẻ sẽ chín chắn hơn, trưởng thành hơn.
+ Khi
yêu con người ta biết hi sinh, biết phấn đấu vì người khác.
+ Khi
yêu, trái tim trở nên phong phú và giàu có hơn.
+ Khi
yêu con người sạch sẽ hơn, biết hoàn thiện về vóc dáng, tâm hồn, tính cách để
xứng đáng với người mình yêu.
– Hạn chế khi yêu ở tuổi học trò:
+
Thường mất thời gian nhớ nhung, giận hờn nên sẽ chiếm khá lớn thời gian học
tập.
+ Nếu
giận hờn sẽ đờ đẫn, buồn chán không có thời gian để phát triển bản thân.
+ Tuổi
này chưa chín chắn trưởng thành dễ chia tay; dễ có những lời nói và hành động
làm tổn thương nhau.
+ Tuổi
học trò yêu bằng trái tim nhiều lúc si dại, mù quáng nên nếu bị tác động tiêu
cực dễ có hành động dại dột để lại những hậu quả nặng nề.
+ Ngày
nay, một số bạn không được trang bị kiến thức về sức khỏe sinh sản vị thành
niên nên có thể có những hành động đi quá giới hạn tình yêu tuổi học trò.
=>
Chính vì những lẽ trên, yêu là lợi bất cập hại; không nên yêu sớm; dành thời
gian để phát triển sự nghiệp; hoàn thiện nhân cách.
4. Bàn luận: Cách hướng tới vun đắp xây
dựng một tình yêu đẹp trong tương lai.
Kết
bài: Khẳng định lại quan điểm của cá nhân về tình yêu.
Tham khảo 1:
Mối
quan hệ giữa sự nghiệp học hành và tình yêu là một chủ đề đầy tranh cãi và đa
chiều. Mỗi quan điểm – vừa học vừa yêu, yêu đã rồi học sau, và học trước yêu
sau – đều có những ưu và nhược điểm riêng. Tuy nhiên, tôi tin rằng sự cân nhắc
và cân bằng giữa hai yếu tố này là chìa khóa để đạt được sự phát triển đầy đủ
trong cuộc sống.
Đầu
tiên, quan điểm về việc vừa học vừa yêu thể hiện sự linh hoạt và đa chiều trong
quản lý thời gian và ưu tiên. Điều này cho phép cá nhân không chỉ phát triển
năng lực học thuật mà còn rèn luyện kỹ năng quản lý mối quan hệ và tình cảm.
Tuy nhiên, cần phải chú ý đến việc đảm bảo rằng việc yêu đừng ảnh hưởng tiêu
cực đến quá trình học tập và phát triển cá nhân.
Quan
điểm yêu đã rồi học sau đề xuất việc ưu tiên tình yêu trước, rồi sau đó mới tập
trung vào học hành và sự nghiệp. Điều này có thể mang lại cho cá nhân một cơ
hội để trải nghiệm và hiểu rõ hơn về bản thân và người khác qua tình yêu. Tuy
nhiên, cần phải nhớ rằng việc trì hoãn học hành có thể gây ra những hậu quả
tiêu cực cho tương lai và cản trở sự phát triển sự nghiệp.
Cuối
cùng, quan điểm học trước yêu sau đề xuất việc tập trung hết sức vào sự nghiệp
và học hành trước khi bắt đầu mối quan hệ tình cảm. Điều này có thể giúp cá
nhân xây dựng một nền tảng vững chắc cho tương lai, đảm bảo sự ổn định về mặt
tài chính và sự nghiệp trước khi bước vào mối quan hệ. Tuy nhiên, cần phải nhớ
rằng việc trì hoãn yêu có thể làm mất đi những cơ hội và trải nghiệm quý báu
trong cuộc sống.
Tóm
lại, mỗi quan điểm về mối quan hệ giữa học hành và tình yêu đều có ý nghĩa và
giá trị riêng. Tuy nhiên, sự cân nhắc và cân bằng giữa hai yếu tố này là chìa
khóa để đạt được sự phát triển đầy đủ trong cuộc sống. Quan trọng nhất là hãy
luôn tự nhận thức về bản thân và hiểu rõ những ước mơ và mục tiêu của mình, từ
đó đưa ra quyết định phù hợp nhất cho bản thân và tương lai của mình.
Tham khảo 2:
Tình yêu và học hành, hai khía cạnh quan
trọng của cuộc sống, thường được coi là một đối địch tương phản. Tuy nhiên, khi
nhìn sâu vào, chúng ta sẽ nhận thấy rằng mối quan hệ giữa hai yếu tố này không
chỉ là một câu chuyện về sự đối địch, mà còn là một hành trình của sự hòa
quyện, sự cân nhắc và cân bằng để đạt được sự phát triển toàn diện trong cuộc
sống.
Quan
điểm “vừa học vừa yêu” mang trong mình một sự linh hoạt và sự đa chiều trong
quản lý thời gian và ưu tiên. Nó khuyến khích cá nhân không chỉ phát triển năng
lực học thuật mà còn rèn luyện kỹ năng quản lý mối quan hệ và tình cảm. Việc
kết hợp giữa học hành và tình yêu có thể là một cơ hội để học hỏi và trưởng
thành từ những trải nghiệm thực tế, giúp làm phong phú thêm kiến thức và kỹ
năng của mỗi cá nhân. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải biết cân nhắc và đảm
bảo rằng việc yêu đừng ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình học tập và phát triển
cá nhân.
Trong
khi đó, quan điểm “yêu đã rồi học sau” đưa ra một góc nhìn khác về việc quản lý
sự ưu tiên giữa tình yêu và học hành. Nó cho phép cá nhân dành thời gian và
năng lượng cho mối quan hệ tình cảm một cách chân thành và chân thật trước khi
tập trung vào sự phát triển cá nhân và sự nghiệp. Việc này có thể mang lại cho
người tham gia một cơ hội để trải nghiệm và hiểu rõ hơn về bản thân và người
khác qua tình yêu. Tuy nhiên, cần phải nhớ rằng việc trì hoãn học hành có thể
gây ra những hậu quả tiêu cực cho tương lai và cản trở sự phát triển sự nghiệp.
Cuối
cùng, quan điểm “học trước yêu sau” đề xuất việc tập trung hết sức vào sự
nghiệp và học hành trước khi bắt đầu mối quan hệ tình cảm. Điều này có thể giúp
cá nhân xây dựng một nền tảng vững chắc cho tương lai, đảm bảo sự ổn định về
mặt tài chính và sự nghiệp trước khi bước vào mối quan hệ. Việc này có thể giúp
tránh được những lo ngại về tài chính và thời gian mà mối quan hệ có thể mang
lại, từ đó tập trung hết mình vào việc học hành và phát triển cá nhân. Tuy
nhiên, cần phải nhớ rằng việc trì hoãn yêu có thể làm mất đi những cơ hội và
trải nghiệm quý báu trong cuộc sống.
Trong
tất cả các quan điểm trên, điểm chung là sự cân nhắc và cân bằng giữa hai yếu
tố là chìa khóa để đạt được sự phát triển đầy đủ trong cuộc sống. Quan trọng
nhất là hãy luôn tự nhận thức về bản thân và hiểu rõ những ước mơ và mục tiêu
của mình, từ đó đưa ra quyết định phù hợp nhất cho bản thân và tương lai của
mình. Hãy nhớ rằng, dù nhỏ nhặt đến đâu, mỗi hành động và quyết định đều có ý
nghĩa và giá trị đích thực trong sự phát triển của xã hội và con người.
(Nguồn: lediem.net)