Sazhidin Saidgasanov (Cộng hòa Đaghextan)

Tô Trung Anh và Mai Văn Phấn dịch từ tiếng Nga

 

 

Nhà thơ Sazhidin Saidgasanov

 

 

 

SAO HÔM QUA BẠN KHÔNG ĐẾN?

 

Tôi tôn trọng bạn, tôi làm bạn hài lòng,

Chẳng tiếc gì, tôi cũng không ấm ức.

Tôi đã đợi bạn hai ngày trong vô vọng,

Sao hôm qua bạn không đến cùng tôi?

 

Nước nóng đây, rượu nóng cũng đây,

Cả vùng Aul hân hoan từ vạng vạng.

Ôi, tôi vui mừng xiết bao vì bạn,

nhưng có điều chẳng hề đơn giản

Sao hôm qua bạn không đến cùng tôi?

 

Chúng tôi nhớ bạn và uống suốt đêm

Với thịt, trứng cá muối và pho mát.

Bạn có thể sẽ ăn trong chốc lát.

Sao hôm qua bạn không đến cùng tôi?

 

Những chàng trai lao đi trên lưng ngựa,

Và ngọn núi cũng đang rung chuyển dưới chân.

Tôi mở cổng, mong bạn thân lao tới ...

Sao hôm qua bạn không đến cùng tôi?

 

Gia đình tôi hôm nay chẳng được vui

Cây đàn ác-cooc-đê-ông nằm im như chết.

Hãy để tôi ôm bạn thật chặt,

Sao hôm qua bạn không đến cùng tôi?

 

Tôi không thể ngủ vì giận bạn suốt đêm

Chỉ chút nữa thôi bác sĩ phải cấp cứu.

Bánh Khinkal chẳng còn thơm dìu dịu...

Sao hôm qua bạn không đến cùng tôi?

 

Tất nhiên, bạn đã vô tình xúc phạm

Và tôi đã không đuổi bạn ra khỏi nhà.

Hãy nói và trả lời đi! Tại sao im lặng?

Sao hôm qua bạn không đến cùng tôi?

 

Tôi chẳng có chi tặng cho bạn lúc này...

Bạn có đi không? Sẽ là lúc cao điểm!

Tạm biệt bạn của tôi, và lần sau

Hãy đến nhé, bạn thân yêu hãy đến!

 

Bagaudina Uzunaeva dịch từ tiếng Lezgin sang tiếng Nga

 

 

 

KUNAC TỐT BỤNG

 

Chàng Kunac ở cạnh nhà người khác

nhìn hàng xóm dùng roi quất con ngựa hom hem.

Không giấu nổi ngạc nhiên, Kunac thốt lên:

- Sao anh lại hành hạ con vật như vậy?

 

Nghiến răng tức giận, người hàng xóm trả lời:

- Anh thấy đấy, con ngựa đã làm tôi nổi nóng.

Ngày hôm qua tôi ninh nửa con bò,

Thịt cừu với pho mát, nguồn cấp da và rượu;

 

Hũ mật ngọt thơm hiện đã đựng đầy,

Và nhiều rượu ăm ắp trong thùng gỗ,

Nào, từ thói quen chẳng hay ho gì,

Chúng tôi sẽ cưỡi ngựa cùng bạn!

 

- Đừng đá! Sẽ không có gì hoạt động.

Trên trí óc con ngựa ngu si của bạn.

Bởi con vật mang tính khí khùng điên,

Nó sẽ rời khỏi đây trên lưng trống rỗng!

 

Sergei Revzin dịch từ tiếng Lezgin sang tiếng Nga

 

 

 

CÔ DÂU LƯỜI

 

Cô con dâu nằm ườn trên giường -

Đây là cách lười biếng khá nổi tiếng.

Cô ấy hầu như không muốn đi lại,

Không lau chùi bụi bẩn trên sàn.

 

Bà mẹ chồng vốn cay nghiệt, sắc sảo

Nhưng bố chồng kiên nhẫn dạy dỗ thêm

Làm thế nào để con dâu hiểu hơn

Đúng hơn để chữa bệnh lười biếng.

 

Đừng dùng lời trách móc dày vò,

Mới sáng sớm cần gì phải đóng kịch -

Đừng để kẻ lười biếng phải cãi vã:

Vậy hôm nay đến lượt ai dọn đây!?

 

Chỉ có bình minh ban mai bừng sáng,

Cô con dâu tỉnh dậy sau giấc ngủ vùi.

Bố chồng hét: - vợ ơi, để anh dọn dẹp!

- Để em! - mẹ chồng cũng hét lên.

 

Như không nắm được bản chất sự việc,

Cô con dâu nói: - Con sẽ giảng hòa:

Hôm nay hãy để bố dọn dẹp cửa nhà,

Và ngày mai, sẽ đến lượt mẹ dọn.

 

Sergei Revzin dịch từ tiếng Lezgin sang tiếng Nga

 

 

 

BÀI HÁT NGƯỜI LEZGIN

 

Thời gian chữa lành bao nhiêu phiền muộn

Giống như cái nêm gõ lại ra cái nêm

Khoảng không phía trước tha thứ tất cả,

Vinh danh bài hát dân tộc Lezgin!

 

Vậy hãy hít thở tự do mãi mãi

Những chiến binh, người lính, vị vua

Như một lá cờ của tâm hồn nổi loạn

Bài hát lẫy lừng của dân tộc Lezgin.

 

Bạn là lời kêu gọi tiên tri của Sharvili,

Bay vào khoảng không biển cả Caspi.

Chỉ ca ngợi Thiên Chúa về sự may mắn,

Vinh quang thay bài hát Lezgin!

 

Tổ quốc tôi luôn rạng rỡ bình minh

Tự do và hòa bình không thể phá hủy

Bạn là ngọn cờ của những người chiến thắng

Vinh quang thay bài hát Lezgin!

 

Hãy để bạn bè quây quần bên bạn

Và khuôn mặt không còn nếp nhăn

Tràn lồng ngực tôi một làn gió sớm

Vinh quang thay bài hát Lezgin!

 

Alexey Sobolev dịch từ tiếng Lezgin sang tiếng Nga

 

 

 

QUAY LẠI

 

Ôm nhau, kẽo kẹt, cuộc sống tựa guồng quay,

Sau tất cả khó khăn của nghịch cảnh,

Tôi đứng đây với cái nhìn mờ mịt,

Nơi tôi đi tắt những con đường quen.

 

Mọi thứ đảo lộn trong trái tim điên cuồng

Nơi đam mê tình yêu thay thế

Anh mở lòng mình với phụ nữ ngã vào anh,

Máu lạnh trong người sôi lên cuồn cuộn.

 

Mọi thứ đều vô nghĩa ở đó, phía sau.

Tôi quên mất lòng thủy chung và tình yêu ai đó,

Tôi bỏ lại những đứa con thân yêu trên đường,

Bỏ tất cả chỉ vì người phụ nữ bất hạnh.

 

Để lại đống đổ nát và mù mịt ở phía trước

Đắn đo chần chừ mạnh mẽ trong một bước,

Đã đi đến hư không, nơi lạnh buốt giá băng,

Tôi đã quên đi lúc cần nhìn lại.

 

Đâu là cuộc sống mới và một gia đình khác

Chỉ có kẻ yêu mới thực sự cuồng điên

Ước gì trên bầu trời bắt được một con sếu,

Xin hãy buông tha cho người bản xứ.

 

Tiếng rên rỉ và la hét của nó, như gã đàn ông,

Bị mù và điếc, họ bỏ đi, nghiến răng nghiến lợi,

Tôi đã cho tất cả mọi thứ vì ừa dối,

Quên đôi môi âu yếm dịu dàng.

 

Vậy là muôn giấc mộng đã tan hoang.

Hòa trong một đám mây mù trong suốt

Chỉ bây giờ Sazhidin, sẽ nhìn lại,

Nơi nước mắt làm mờ con đường trắng xóa như mưa.

 

Alexey Sobolev dịch từ tiếng Lezgin sang tiếng Nga

 

 

 

XIN LỖI...

 

Nếu bầu trời giận dữ, sấm sét rền vang,

Trên mặt đất, mưa rơi đẫm lệ.

Từ lời nói của em, tâm hồn tôi đau xé,

Vẫn phòng khi xui xẻo, giã từ.

Hãy tha thứ cho tôi, nếu có sức mạnh để tha thứ,

Suy cho cùng, chúng ta không thể sống thiếu nhau.

 

Người đố kỵ đã mong ước thật rõ

Để ngăn cách chúng ta - như mặt trời và mặt trăng.

Bây giờ họ hầu như không lo lắng

Để hòa giải chúng ta bằng cách thừa nhận lỗi lầm;

Nhưng hãy tha thứ cho tôi, nếu có sức mạnh để tha thứ,

Suy cho cùng, chúng ta không thể sống thiếu nhau.

 

Trước đây chúng ta không thể tách rời,

Bây giờ chúng ta đã nhìn thấy nhau từ nơi xa vắng...

Chúng ta đã bỏ lỡ thanh xuân của mình vô tư lự

Và mùa đông hơi thở lạnh lại về...

Hãy tha thứ cho tôi, nếu có sức mạnh để tha thứ,

Suy cho cùng, chúng ta không thể sống thiếu nhau.

 

Em có thể tha thứ và không tha thứ

Nhưng lúc chia tay hãy chọn niềm vui...

Nhưng hãy nhớ rằng: sẽ không bao giờ mùa hạ,

Nếu chúng ta không cứu vãn lúc thanh xuân.

Và em tha thứ, nếu có sức mạnh để tha thứ,

Suy cho cùng, chúng ta không thể sống thiếu nhau.

 

Besti Niftieva dịch từ tiếng Lezgin sang tiếng Nga

 

 

 

SUY NGHĨ LƯỜI BIẾNG

 

Người lười biếng:

Vào mùa xuân, cây tầm ma mọc dưới hàng rào,

Kẻ lười biếng sẽ không gom nó.

Để nấu chín bánh Khinkal,

Một miếng thịt và kem chua cũng không nguy hại.

Điệp khúc:

Để vợ trở thành đầu bếp

Và tôi cảm thấy mình giống như một người thợ nướng bánh mì.

Tiếng zurna vang lên bên tai,

Và tôi đấy đã từng say rượu.

 

Và mật ong nho với bơ,

Và một chiếc bánh mì nóng với nước khoáng,

Và một chai vodka cũng không hại gì

Cô ấy liên tục đứng trên bàn tiệc.

 

Cơm thập cẩm chiên với thịt,

Và gia vị của quả hồng không nguy hại gì đâu.

Từ bắp cải cuộn thịt cừu được chọn lựa kỹ lưỡng,

Ăn mười miếng cũng không nguy hại gì đâu.

 

Tôi vẫn biết rất nhiều thức ăn khoái khẩu,

Lyulya kebab với giấm sẽ chẳng hại tôi,

Và tôi biết bánh bao rất tuyệt,

Một vài đĩa nhẹ nhàng cho một bữa ăn.

Người vợ nói:

Anh biết thức ăn ngon và bổ

Không có giới hạn cho kiến thức của anh,

Anh sẽ ăn gì ở trong nhà chúng ta,

khi từ lâu đã không còn bột và không có gì đầy đủ?

 

Anh biết rất nhiều thức ăn ngon

Nhưng ở nhà đã lâu không được nhào bột.

Không có giới hạn cho kiến thức của anh,

Nhưng em không nhìn thấy bất kỳ thực phẩm nào trong bếp.

Tác giả:

Những dòng được viết bởi Sazhidin

Đối với nhiều câu tục ngữ hữu ích.

Và lắng nghe cuộc săn tìm, và một thân thể phù hợp

Chúng thực sự đã hình thành trong mỗi câu thơ.

 

Besti Niftieva dịch từ tiếng Lezgin sang tiếng Nga

 

 

 

MÓN NỢ CỦA BẠN

 

Khi một vị khách bất ngờ đến với bạn,

Không món quà, cũng không được bạn mời đến,

Nhiệm vụ của bạn là gặp anh ta trang trọng đàng hoàng,

Như một người thân quen để chào hỏi.

 

Hỏi anh ấy sao mà tệ thế

Và dọn bàn cho vị khách thân yêu.

Anh ấy ăn mặc rách rưới hoặc quần áo cũ,

Bạn có tử tế không, chẳng sao, đừng kém xã giao.

 

Chúng tôi nói rằng sứ giả của Allah là một vị khách,

Gặp anh ta là con trai của padishah.

Cho dù hoàng tử là khách của bạn hay nô lệ bất hạnh,

Với cả hai, hãy lịch sự và vô tư.

 

Cha tôi đã để lại cho tôi những giao ước ấy.

Và tôi đã là khách quen trong cuộc đời này.

Trong mọi thời đại, không phải kim cương hay tiền bạc

Thứ đắt nhất là vị khách ở Caucasus!

 

Người cha bản xứ, tuân theo giới luật,

Có phải chính tôi đã để lại chúng cho các con tôi?

Những truyền thống của người dân vô cùng thân thuộc,

Và cầu mong con cháu của mọi thế hệ tôn vinh!

 

Besti Niftieva dịch từ tiếng Lezgin sang tiếng Nga

 

 

 

MỘT ĐIỀU ƯỚC...

 

Mặt trời trên bầu trời, rồi mặt trăng

Đó không phải là hạnh phúc khi nhìn thấy trong thực tế?

Để biết được vẻ đẹp của vũ trụ,

Tôi muốn mình có một nhãn quan!

 

Làm điều tốt và không trách móc,

Biết yêu thương và nhường nhịn nhau

Và đừng đánh mất tâm hồn cuồng nhiệt,

Nếu bạn muốn có được hương thơm!

 

Bạn không thể rời mắt khỏi thế gian,

Bạn không thể lấp biển bằng sông,

Đừng làm gián đoạn bài hát vui vẻ

Nếu bạn muốn có một tình yêu.

 

Chúng ta đến thế giới này một lần

Hãy yêu Trái đất mà không cần tô điểm.

Vì hạnh phúc đó chúng ta sở hữu,

Chúng tôi muốn có lễ ăn mừng!

 

Ôi, thế giới đẹp tươi, hãy nhìn kỹ lại

Nơi những vì sao thắp sáng bầu trời

Sẽ lên trời ở cùng Thiên Chúa,

Nếu bạn muốn có một sự vĩnh hằng!

 

Vậy hãy làm cho mọi người hạnh phúc

Mau mang theo cây bút nhé bạn tôi.

Ở bên mọi người trong những ngày tàn tạ,

Sazhidin từng mong ước mọi điều...

 

Mặt trời trên bầu trời, rồi mặt trăng

Đó không phải là hạnh phúc khi nhìn thấy trong thực tế?

Để biết hết vẻ đẹp của vũ trụ,

Tôi muốn mình có một nhãn quan!

 

Besti Niftieva dịch từ tiếng Lezgin sang tiếng Nga

 

 

 

LÀM GÌ ĐÂY, HỠI EM YÊU?

 

Ngày nào cũng lén lút quan sát

Trái tim tan vỡ, khổ đau,

Rằng chúng ta không nên ở bên nhau

Nhận ra nguyên nhân này hỡi em yêu dấu?

 

Để bảo vệ khỏi tin đồn khắp nẻo

Những giấc mơ sáng tươi không là chuyện tầm phào

Sẵn sàng đốt thành tro trong ngọn lửa tình yêu

Em yêu ơi, anh sẵn sàng hy sinh tất cả.

 

Bạn giống như một ngôi sao chỉ lối

Luôn ở trong suy nghĩ và tâm trí của tôi.

Và dù trong một thời gian dài là vợ của người khác,

Tất cả đều như nhau, em yêu à, em rất đỗi ngọt ngào.

 

Những giấc mơ chết trong giam cầm truyền thống

Họ cháy hết mình như những con thiêu thân,

Ai bị thu hút bởi ánh đèn trong đêm tối.

Chỉ một đống tàn tro từ họ, em yêu!

 

Tôi bị mất mát, trong nỗi buồn Sazhidin.

Một mình giữa đám đông nhân loại.

Dù Chúa không ban cho tôi hạnh phúc... đỉnh cao,

Em yêu ơi, nhưng tôi không hận Chúa.

 

Guzel Hasanova dịch từ tiếng Lezgin sang tiếng Nga

 

 

 

TIỂU SỬ NHÀ THƠ SAIDGASANOV SAIDZHAMALOVICH

 

Nhà thơ Saidgasanov Sazhidin Saidzhamalovich sinh ngày 2/5/1931 tại làng Ashaga-Stal (Kasumkent) quận Suleiman-Stal, thuộc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết tự trị Dagestan. Năm 1952 - 1955 ông phục vụ trong quân đội Liên Xô (cũ). Từ 1968 đến 1974 ông tốt nghiệp Đại học Bang Dagestan, Khoa tiếng Nga-Dagestan. Từ năm 1974 đến năm 2000, ông là giáo viên tại trường trung học Ashagastal. Từ năm 2009, ông là nhà báo tại Đài truyền hình KTV Kasumkent.

Sách và các loại hình đã xuất bản gồm: “Sao hôm qua bạn không đến” (1976, bằng tiếng Lezgin), “Kolobok”  (1976, bằng tiếng Lezgin), “Phép màu” (1983, bằng tiếng Lezgin), “Theo âm thanh của zurna” (1997, bằng tiếng Lezgin), “Sợi dây chuyền huyền thoại” (2003, bằng tiếng Lezgin), “Ngọn lửa thơ” (2003, bằng tiếng Lezgin), “Suleiman Stalsky của tôi” (2004, bằng tiếng Lezgin), “Ai sẽ cho tôi câu trả lời?” (2005, bằng tiếng Lezgin), “Vương miện bài hát ru” (2010, bằng tiếng Lezgin), “Này cô- chim sẻ” (2011, bằng tiếng Lezgin), “Bạn của Tamada” (2011, bằng tiếng Lezgin), “Dành cho các bạn” (2012 , bằng tiếng Lezgin), “Ashug Uzden từ Yarag” (2012 , bằng tiếng Lezgin), bản dịch “Bí ẩn của hành tinh thứ ba” của Kir Bulychev (2013), bản dịch “Củ cải diệu kỳ” (2013), “Alphabet- bạn của tôi” (2014), “Sự ràng buộc của tình bạn” (2014, bằng tiếng Nga), “Lezgins - những người thừa kế của Sharvili” (2015), “Đồng hương của Đại thi hào” (2015), “Stal-Name” (2016, bằng tiếng Nga), “Những câu chuyện hài hước” (2017, bằng tiếng Nga). Trong năm 2017 ông xuất bản tuyển tập "Vòng tuần hoàn những bài thơ của tôi", “Nghiên cứu Alphabet” (2017), “Những số phận khác nhau” (2017, bằng tiếng Lezgin), “Cuộc nổi dậy của 1877-78” (2018), “Những tác phẩm được chọn” (2019, bằng tiếng Lezgin), “Tại sao hôm qua bạn không đến?” (2019, bằng tiếng Lezgin), “Tại sao hôm qua bạn không đến?” (2019, bằng tiếng Lezgin), “Melek và Melik” (2021), “Di tích văn tự Lezgin” (2021).

Ngoài ra, nhà thơ Saidgasanov Saidzhamalovich còn là tác giả của hơn 30 bài hát nổi tiếng, lãng mạn bằng tiếng Nga.

 

 

 

 

 

 

Сажидин Саидгасанов

 

 

 

ПОЧЕМУ ТЫ ПРИШЕЛ НЕ ВЧЕРА? 

 

Я тебя почитал, я тебе угождал,

Ни тепла не жалел, ни добра.

Двое суток тебя понапрасну прождал,

Почему ты пришел не вчера?

 

Здесь кипели котлы, здесь шипело вино,

Весь аул веселился с утра.

Ах, как я тебе рад, но обидно одно-

Почему ты пришел не вчера?

 

Мы тебя вспоминали и пили всю ночь,

Было мясо и сыр, и икра.

Ты, наверно, сейчас и покушать не прочь.

Почему ты пришел не вчера?

 

Гарцевали юнцы на лихих скакунах,

И дрожала под ними гора.

Я ворота раскрыл, ждал - прискачет кунак…

Почему ты пришел не вчера?

 

А сегодня мой дом не сговорчив и нем,

И гармошки затихла игра.

Дай покрепче тебя обниму, но зачем,

Ах, зачем ты пришел не вчера?

 

От обиды всю ночь я глаз не смыкал-

Еле – еле спасли доктора.

Испарился давно ароматный хинкал…

Почему ты пришел не вчера?!

 

Ты, конечно, обидел меня невзначай

И не гнать же тебя со двора.

Отчего ты молчишь? Говори, отвечай –

Почему ты пришел не вчера?!

 

Мне тебя угостить просто нечем сейчас…

Ты уходишь? Давно бы пора!

До свидания, друг мой, а в будущий раз

Заходи непременно…вчера.     

 

Пер. Багаудина Узунаева

 

 

 

ДОБРЫЕ КУНАКИ

 

Один кунак, возле дома другого

Начал плеткой хлестать коня чуть живого.

Не скрыв удивленья, вскликнул кунак:

-За что ты животного мучает так?

 

Стиснув зубы от злости, гость ему отвечал:

-Понимаешь, он норов мне свой показал.

Приготовил вчера пол туши быка,

С сыром славным овечьим два припас бурдюка;

 

Крынка меда душистого была полна,

А в бочонке плескалось немало вина,

Давай, от этой привычки дурной,

Избавим лошадку мы вместе с тобой!

 

-Не бей!  Не подействует уж ничего.

На ослиный рассудок коня твоего.

Раз у этой скотины, норов страшный такой,

Она и отсюда уедет пустой!

 

Пер. Сергея Ревзина

 

 

 

ЛЕНИВАЯ НЕВЕСТА

 

Невестка долго нежится в постели-

Таков отъявленной лентяйки стиль.

Она по дому ходит еле- еле,

А пол не вымыт, и повсюду пыль.

 

Сметливая свекровь тогда в отместку

В сердцах решила свекра научить.

Как повлиять сильнее на невестку

И как верней от лени излечить.

 

Не прибегать к упрекам и укорам,

И ранним утром сцену разыграть –

Спать не давать лентяйке громким спором:

Чья очередь сегодня убирать!?

 

Лишь загорелась утренняя зорька,

Невестка пробудилась ото сна.

Старик кричит: - жена, моя уборка!

-Моя! - в ответ кричит ему жена.

 

Не вникнув в суть предметного урока,

Невестка молвит: - помирю вас я:

Сегодня дом пусть убирает свекор,

А завтра, бабка, очередь твоя.

 

Пер. Сергея Ревзина 

 

 

 

ПЕСНЯ ЛЕЗГИН

 

Время лечит любую печаль,

Как клин вышибает клин,

Впереди все прощает даль,

Но, славься песня лезгин!

 

Так, вечной свободой дыши

Воин, солдат, господин,

Словно флаг восставшей души,

Славится песня лезгин.

 

Ты – вещий зов Шарвили,

Вдаль Каспийского моря летит.

За удачу лишь бога хвали,

Так, славься песня лезгин!

 

Отечества яркий рассвет,

Чья свобода и мир нерушим

Ты – знамя великих побед,

Так, славься песня лезгин!

 

Пусть друзья тебя окружают,

А лица не знают морщин,

Свежим ветром грудь наполняет

Славная песня лезгин.

 

Пер. Алексея Соболева

 

 

 

ОБЕРНИСЬ  

 

Юзом, скрипя, жизнь вошла в колею,
Позади все лишения невзгоды,
С затуманенным взглядом перепутий стою,
Где свернул я с привычной дороги.
 
Все верх дном в обезумевшем сердце,
Где страсть заменила любовь,
Падшей женщине в нем открыл сердце,
Забурлила остывшая кровь.
 
Все бессмысленно там, позади.
Я забыл чью-то верность и ласки,
Любимых детишек оставил в пути,
Все оставил в угоду несчастной.
 
Оставляя руины, и слепо вперед,
Мерная поступь в порывистый шаг,
Брел в никуда, там, где холод и лед,
Я забыл оглянуться назад.

Где новая жизнь и другая семья,
Лишь безумец способен влюбиться 
Журавля пожелав поймать в небесах,
Отпусти родную синицу.
 
Ее стоны и крики, как будто азан,
Слеп и глух, уходили, стиснув зубы,
Все отдал за ложь, за обман,
Забыл сладкие нежные губы.
 
Так корыто разбито, разбита мечта,
Растворилась прозрачною дымкой,
Лишь теперь Сажидин, оглянется назад,
Где слезы размыли дорогу, как ливни. 

 

Пер. Алексея Соболева

 

 

 

ПРОСТИ...

 

Если сердито небо, гром гремит,
На землю дождь слезами проливая.
От слов твоих душа моя болит,
В преддверии несчастья замирая.
Но ты прости, коль сила есть простить,
Ведь мы не сможем друг без друга жить.

Завистники так видно пожелали 
Нас разлучить - как солнце и луну.
Теперь обеспокоятся едва ли,
Нас примирить, свою признав вину.;
Но ты прости, коль сила есть простить,
Ведь мы не сможем друг без друга жить.

С тобой мы раньше неразлучны были,
Теперь же видимся издалека... 
Свою весну бездумно упустили,
И холодом дохнула вновь зима...
Но ты прости, коль сила есть простить,
Ведь мы не сможем друг без друга жить.

Ты можешь и простить, и не простить
Разлуку или радость выбирая...
Но помни: лету никогда не быть,
Если весну любви не сберегаем.
И ты прости, коль сила есть простить,
Ведь мы не сможем друг без друга жить.

             

Пер. Бести Нифтиевой

 

 

 

ДУМЫ ЛЕНТЯЯ

 

Лентяй:

Весной под забором крапива растёт,

Ленивый её только не соберёт.

К приготовленному хинкалу,

Кусочка мяса, и сметана не помешало.

Припев: 

Чтобы жена стала поварихой,

И я себя чувствовал бы тамадой.

В ушах, чтоб звенела зурна,

Напился б вином допьяна.

 

И мёд виноградный со сливочным маслом, 

И тёплый чурек с водой минеральной,

И водки бутылка бы не помешала,

Она на столе б постоянно стояла.

 

Над пловом, жаренного с мясом,

И приправы хурмы не мешало.

Из ухоженного барашка голубцов,

Штук десять кушать не мешало.

 

Хорошей еды ещё знаю немало,

Люля-кебаба бы с уксусом мне не мешало,

Пельмени я знаю, хорошего вкуса,

Тарелочек несколько для перекуса.

Жена:

Хороших и вкусных пищу ты знаешь,

Нет предела твоему знанию, но

Что ты будешь кушать из нашего дома,

которого давно нет ни мука и не сыто.?

 

Хорошей еды ты знаешь немало,

Но в доме давно уж муки не бывало.

Тут знаньям твоим нет предела,

Но в доме продуктов я не углядела.

 Автор:

Строки, написанные Сажидином,

Для многих пословиц бы пригодились.

И слушать охота, и телу сгодилось

Правдиво они стихами сложились.

 

Пер. Бести Нифтиевой

 

 

 

ТВОЙ ДОЛГ

Когда к тебе нагрянет гость нежданный, 
Пусть без подарка, пусть тобой незваный,- 
Твой долг святой его достойно встретить, 
Как родственника близкого приветить. 

Спроси как поживает, что худого
И стол накрой для гостя дорогого.
В лохмотьях он иль в старенькой одежде, 
Неважно, будь с ним добр, не будь невежей. 

Гласят у нас - гость посланник Аллаха, 
Встречай его, как сына падишаха. 
Принц ли твой гость или же раб несчастный, 
С тем и с другим учтив будь беспристрастно. 

Отец оставил мне эти заветы. 
И я был частым гостем в жизни этой. 
Во все века ни деньги, ни алмазы- 
Всего дороже - гость был на Кавказе! 

Отца родного следуя заветам, 
Оставил ли я сам их своим детям? 
Мне дороги традиции народа, 
И пусть их чтут потомки во все роды!

Пер. Бести Нифтиевой

 

 

 

ЖЕЛАНИЕ...

То солнце в небе, то луну, 
Не счастье ль видеть наяву? 
Познать вселенной красоту,
Глаза иметь хотелось бы! 

Творя добро, не упрекать, 
Любить, друг другу уступать 
И жар души не растерять, 
Раз аромат хотелось бы! 

От мира взгляд не оторвать,
Рекою море не набрать, 
Счастливой песни не прервать, 
Поля любви хотелось бы. 

Мы в этот мир приходим раз,   
Полюбим Землю без прикрас.   
Чтоб счастье вселилось в нас,   
Нам торжества хотелось бы! 

Ах, как прекрасен мир, вглядись,
Где звёзды освещают высь. 
Чтоб к Богу в небо вознестись,
Нить прочную хотелось бы! 

Так будем радовать людей, 
Неси, мой друг, перо скорей. 
С народом быть на склоне дней, 
Сажидину хотелось бы... 

То солнце в небе, то луну, 
Не счастье ль видеть наяву? 
Познать вселенной красоту, 
Глаза иметь хотелось бы! 

 

Пер. Бести Нифтиевой

 

 

 

ЧТО ДЕЛАТЬ, ЛЮБИМАЯ?

 

Каждый день, украдкой наблюдая,
Рвется сердце на части, страдая,
Что нам вместе не быть, понимая,
К чему, любимая, мне жизнь такая?

Чтобы уберечь от людской молвы
И сплетен наши светлые мечты,
Готов сгореть дотла в огне любви
Пожертвовать готов я всем, любимая.

Ты, словно путеводная звезда,
В мыслях моих и раздумьях всегда.
И хотя давно - чужая жена,
Все равно, любимая, ты мне мила.

В плену традиций погибли мечты,
Сгорели они, словно мотыльки,
Которых манят огоньки в ночи.
Лишь пепел один от них, любимая.

Я растерян, в печали Сажидин.
Среди людской толпы совсем один.
Хотя бог не дал мне счастья....вершин,
Я не ропщу на него, любимая.

 

Пер. Гюзеля Гасановой

 

 

 

КОРОТКО О СЕБЕ

 

Саидгасанов Сажидин Саиджамалович родился 2-го мая 1931 году, в с. Ашага-Стал (Касумкентского) Сулейман-Стальского района. 

В 1931 – году родился в селе Ашага-Стал в бывшем Касумкентском С. Стальском рай.ДАССР

В 1941 – году поступил учится в неполную среднюю школу села Ашага-Стал.

В 1947 году поступил в Касумкентскую среднюю школу.

В 1952 – 1955 годы служил в рядах советской армии.

С 1959 – 1961 годы – в туркменский ССР СМК Каракумский канал. Работал экскаваторщиком.

С 1961 года по 1964 год работал мотористом и завхозом при Касумкентской КПСС.

С 1964 года по 1966 года работал в МРО «Сельхозтехнике» в селе Касумкент.

С 1966 по 1969 гг. работал старшим электромехаником в ИПС селе Касумкент.

С 1969 по 1972 гг. работал Председателем ДОСААФ с. Касумкентсой КПСС.

С 1972 по 1979 гг. работал литературным работником рай газета «Весна коммунизма».

В 1964 году заочно окончил Буйнакский с/х техникум – техник-механик. Г. Буйнакск.

С 1968 по 1974 гг. окончил Дагестанский Государственный университет. Русско-даг факультет.

С 1974 по 2000 работал учителем в Ашагастальской средней школе.

В 1990 году, с помощью благотворительного фонда, реставрировал пятничный мечет в родном селе. 

С 2000 года по 2009 год - заместителем отдела культуры при Сулейман-Стальском районе.

С 2009 года журналистом «Касумкентской телевидении КТВ».

 

КНИГИ И СПЕКТАКЛЫ, ОТКРЫТЫЕ

В 1976 году – «Почему ты пришел не вчера»- на лезгин. языке

В 1979 году – «Колобок» - на лезгин. языке

В 1983 году – «Чудеса» - на лезгин. языке

В 1997 году – «Под звуки зурны» - на лезгин. языке

В 2003 году - «Ожерелье преданий». - на лезгин. языке

В 2003 году - «Пламя поэзии». - на лезгин. языке

В 2004 году - «Мой Сулейман Стальский» - на лезгин. языке

В 2005 году – «Кто даст мне ответы?». - на лезгин. языке

В 2010 году - «Венец колыбельный». - на лезгин. языке

В 2011 году - «Тетушка - воробьиха» - на лезгин. языке

В 2011 году - «Друг Тамада».  - на лезгин. языке

В 2012 году - «Для вас, ребята». на лезгин. языке

В 2012 году – «Ашуг Узден из Ярага».

В 2013 году перевод - «Тайна третьей планеты» Кир Булычева.

В 2013 году перевод - «Чудесная репа».

В 2014 году - «Алфавит – мой друг».

В 2014 году - «Узы дружбы». – на русском языке

В 2015 году - «Лезгины – наследники Шарвили».

В 2015 году - «Земляк великого поэта».

В 2016 году - «Стал-наме». – на русском языке

В 2017 году - «Юмористические рассказы». – на русском языке

В 2017 году - АНТОЛОГИЯ - цикл моих стихов.

В 2017 году – «В гостях Алфавита».

В 2017 году - «Разные судьбы».  На лезг. яз.

В 2018 году - «Бунтари 1877-78 годов».

В 2019 году - «Избранные произведения» на лез яз

В 2019 году – «Почему ты пришел не вчера?» -на лезгин. языке

В 2019 году - «Почему ты пришел не вчера?» - на русском языке.

В 2021 году – «Мелек и Мелик».

В 2021 году - «Памятники Лезгинской письменности».

Автор более 30 популярных песен, романсы на русском языке, видеозаписи, клипы.

 

 

 

 

Ngôi làng cổ Gamsutl ở Đaghextan