ANLARIN AURASI

May Van Fan

Şair Əkbər Qoşalının özünəxas gözəl şeirləri, ovsunlayıcı, işıltılı və gözlənilməz məqamlardan ibarətdir.

Bir şair, bilgisi və təcrübəsi zəngin olunca vəcdə gələ bilir, duyğuları o qədər güclü ve qarşısıalınmaz hala gəlir ki, şeir hasil olur. Ancaq Əkbər Qoşalının şeirləri məndə fərqli bir təsir də yaradır və bu təsir hər an, hər yerdə qarşımıza çıxır. Bu, bir şairin çevrəsini gözləmlədikdən və ya ruhunu dinlədikdən sonra "şeir gözləri”nin anidən açılıb parladığını fərq etməmi təmin etdi.

Əkbər Qoşalının şeirlərində yer alan obrazlar, təsvirlər olduqca məsum və səmimi olaraq oxucurların qarşısına sıx-sıx çıxır. Bu, bir at, bir beşik, bir xalı, bir qaya, bir məzar, bir çadır, bir ulduz, bir baxış, bir insan səsi, bir udum su da ola bilər... Görünən və görünməyən bütün bu şeylərin birər mahiyyəti - öz həyatı və iç canlılığı vardır. - Əl düzəni yoxmuş kimi var olurlar amma var kimi görünürlər, gerçək həyatın düzəninə qarışmırlar; gerçək həyatı təqlid etməzlər ancaq bəlli bir qanuna, yəni şair Əkbər Qoşalının ruhunun qanununa görə var olurlar…

“Qadınlar kişilərin çiynində gedir,

Kişilər qadınların göz yaşlarında…"

(“Qadınlar da ölür, kişilər də…”).

Onun hər misrasında aura canlanır, canlandıqca da, müxtəlif irili-xırdalı dalğa halqaları əmələ gətirir. Bu dalğa halqaları tez-tez rezonans yaradır və necə deyərlər, müdaxilə edir, bu da oxucunun hər işığın konkret olaraq harada yayıldığını söyləməsini çətinləşdirir, lakin onlar güclü və daim hərəkət edən işıq axınına qarışır…

Nəticə etibarı ilə Əkbər Qoşalının şeirlərini oxuyanda tez-tez konkret bir misranın üstündə dayanmaq istəmirəm, amma həmişə o güclü işığa heyran oluram və həmin işıq məni özünə çəkir. Beləliklə, demək olar ki, onun poeziyasındakı aura onun hər bir şeirini oxucunu gözəl, dəyişən bir dünyaya aparan talisman kimi üzə çıxarır. Doğrudur, burada dünya sublimasiya olunub, “zərərsizləşdirilib”, ona görə də şair dünya həyatının xoşbəxtlik, qəzəb, məhəbbət, nifrət, kədər, sevinc, arzu kimi bütün səviyyələrini nura, səadət sevincinə, bu gözəl həyatın həzzinə çevirir…

“Üzüsuluykən ölsəydim…

Şeirimin sucan ömrü olsun”

(“Suyun şərhi”).

Bu misra Əkbər Qoşalının poetik dünyasının mövcudluğunun həm açıqlaması, həm də xəbərçisi kimi diqqətimi çəkdi. Bu, Azərbaycanın fərqli və çoxşaxəli ənənəvi mədəniyyətinə əsaslanan poetik dünyadır.

Vyetnamlı oxucular Əkbər Qoşalının vyetnam dilinə tərcümə olunmuş şeirlərinə rəğbət göstərir. Onun poeziyası ilə Azərbaycan ruhunun gözəlliyinə heyran oluruq. O, xeyirxahlıq və səxavəti, səmimiyyət və qonaqpərvərliyi, cəsarət və dözümlülüyü göstərir. Azərbaycanlı şair dostum Əkbər Qoşalının poeziyası bu gün olduğu kimi gələcəkdə də Vyetnam oxucularının mənəvi həyatını zənginləşdirəcəkdir.

Hai Phong, 25 mart 2023-cü il

M.V.F

AURA OF MOMENTS

Mai Văn Phấn

The poet Akber Goshali’s distinctive and beautiful poems are made up of enchanting, shimmering, and unforeseen moments.

A poet may be ecstatic when his knowledge and experience are rich, his emotions become so strong and overwhelming that his poem appears. However, Akber Goshali’s poems have a different effect on me and such effect can appear at any time and in any place. That made me realize that once a poet has observed his surroundings or listened to his soul, his “poetic eyes” will suddenly open wide and shine.

The images in Akber Goshali's poems frequently come across to readers as being quite innocent and genuine. It may be a horse, a cradle, a carpet, a rock, a grave, a tent, a star, or a look, a human voice, a sip of water... All of those things, visible and invisible, have their own life and inner vitality. They exist as if there is no hand arranged, but they create the appearance that there is, but they do not mix with the order of real life, nor do they simulate real life, but they exist according to a certain law, that is the law of the poet Akber Goshali's soul.

"Women are taken on men's shoulders,

But men stay in women's tears when they die…"

(Women Give Birth to Babies)

In each of his verses, the aura radiates, forming various large and small wave rings. Those wave rings frequently resonate and interfere, making it difficult for the reader to tell where each light emits specific words, but they blend into a powerful and constantly moving light stream. As a result, when I read Akber Goshali's poetry, I frequently do not want to stop at a particular verse, but I am always fascinated and drawn to that strong light.

Thus, it can be said that the aura in his poetry has made each of his poems appear as a talisman leading the reader into a beautiful, changing world. It is true that the world here has been sublimated and neutralized. Therefore, the poet transforms all levels of earthly life, such as happiness, anger, love, hatred, sadness, joy, and desire, into light, the joy of happiness, and the enjoyment of this beautiful life.

"If I could leave this life quietly

My poems would exist as long as water."

(The Explanation of Water)

The preceding verse strikes me as both a declaration and a foreshadowing of the existence of Akber Goshali’s poetic world. It is a poetic world based on Azerbaijan’s distinct and diverse traditional culture.

Vietnamese readers adore Akber Goshali's Vietnamese-translated poems. We can admire the beauty of the Azerbaijani soul through his poetry. It exudes kindness and generosity, sincerity and hospitality, bravery and tolerance. Today and forever, Akber Goshali's poetry has enriched the spiritual lives of Vietnamese readers.

Hai Phong, March 25, 2023

M.V.P

HÀO QUANG CỦA NHỮNG KHOẢNH KHẮC

(Viết cho tuyển tập thơ của Akber Goshali, xuất bản tại Cộng hòa Azerbaijan)

Mai Văn Phấn

Đó là những khoảnh khắc diệu kỳ, đầy bất ngờ làm nên những bài thơ tuyệt đẹp, độc đáo của Akber Goshali - nhà thơ đến từ Cộng hòa Azerbaijan.

Các nhà thơ thường xuất thần khi vốn kiến thức được tích lũy và sự trải nghiệm phong phú, cùng với cảm xúc mạnh mẽ, tràn đầy, lúc ấy bài thơ của anh ta xuất hiện. Nhưng những bài thơ của Akber Goshali lại cho tôi cảm nhận theo chiều hướng khác, chúng có thể xuất hiện bất kể khi nào và ở bất kỳ đâu. Điều ấy cho thấy, một khi nhà thơ biết quan sát thế giới xung quanh, biết lắng nghe tâm hồn mình, thời khắc ấy "con mắt thơ" của ông bất ngờ mở lớn, tỏa sáng.

Những hình ảnh trong thơ Akber Goshali thường xuất hiện tự nhiên, hồn nhiên trước mắt bạn đọc. Nó có thể là chú ngựa, chiếc nôi, tấm thảm, tảng đá, nấm mộ, chiếc lều, ngôi sao... hoặc ánh nhìn, tiếng người, ngụm nước... Mọi vật hữu hình và vô hình ấy đều chuyển động bằng đời sống riêng với sức sống nội tại của riêng chúng. Chúng tồn tại như không có bàn tay nào sắp đặt, trình hiện một dáng vẻ như nó vốn có, không lẫn với trật tự của đời sống thực, cũng như không mô phỏng lại đời sống thực, mà phục hoạt theo một quy luật riêng, quy luật tâm hồn của Akber Goshali.

"Phụ nữ được đặt trên vai đàn ông,

Nhưng đàn ông ở trong nước mắt của phụ nữ khi họ chết…".

(Phụ nữ sinh ra những đứa trẻ. MVP dịch)

Ánh hào quang trong mỗi câu thơ của ông tỏa rạng, kết thành những vòng sóng lớn nhỏ. Những vòng sóng ấy thường cộng hưởng, giao thoa làm cho người đọc khó phân biệt đâu là tia sáng phát ra từng câu chữ cụ thể. Chúng hòa quyện thành một dòng ánh sáng mạnh mẽ, liên tục chuyển động. Do vậy, đọc thơ của Akber Goshali, tôi thường không muốn dừng lại ở câu thơ nào cụ thể, mà luôn cảm nhận như có dòng ánh sáng mê dụ với hấp lực lớn, lôi cuốn tôi đi. Có thể nói, những ánh hào quang đã tạo cho mỗi bài thơ của ông hiển hiện như một lá bùa dẫn người đọc vào một thế giới tuyệt đẹp, đầy biến hóa. Đó thực sự là một thế giới đã được hóa giải, thăng hoa. Đọc thơ ông ta thấy, mọi cung bậc của đời sống thế tục như Hỷ, Nộ, Ái Ố, Ai, Lạc, Dục đều được nhà thơ hóa giải thành ánh sáng, thành niềm vui của hạnh phúc và sự hân hưởng từ đời sống tuyệt đẹp.

"Nếu tôi có thể rời khỏi cuộc sống này một cách lặng lẽ

Những bài thơ của tôi sẽ tồn tại lâu như nước.".

(Sự giải thích của nước. MVP dịch)

Tôi coi câu thơ trên là tuyên ngôn và cũng là dự cảm về sự tồn tại của cõi thơ Akber Goshali. Đó là thế giới thơ được tạo dựng trên nền tảng văn hóa truyền thống Azerbaijan độc đáo và đa dạng.

Bạn đọc Việt Nam rất yêu thích những bài thơ của Akber Goshali đã được dịch sang tiếng Việt. Qua thơ của ông, chúng tôi được chiêm ngưỡng vẻ đẹp tâm hồn con người Azerbaijan. Tâm hồn ấy tỏa ánh hào quang của lòng nhân hậu và phóng khoáng, sự chân thành và mến khách, sự can đảm và lòng khoan dung. Thơ của Akber Goshali đã làm phong phú đời sống tinh thần của bạn đọc Việt Nam, hôm nay và mãi sau này.

Hải Phòng, 25/3/2023

M.V.P

Azərbaycan təbiəti şəkillər