DAĞINIQ DÜŞÜNCƏLƏR USTASI

(Ön söz)

Afaq ŞIXLI AYB

Şöhrətilə öz ölkəsinin hü- dudlarını aşıb keçmiş çağ- daş Vyetnam şairi və nasiri May Vay Fan yaradıcılığı - na müraciət etmək mənim üçün, bir tərcüməçi kimi, çox maraqlı oldu.

Yalnız şair və nasir deyil, həm də fəal ictimai xadim olan May Van Fan hələ 44 günlük Vətən müharibəmiz zamanı bizi dəstəkləyənlər sırasında olması ilə diqqətimi çəkmişdi. Azər- baycan Prezidenti İlham Əliyevə müraciətlə yazılan məktubda onun da imzası vardı:

“...Biz – şairlər və yazıçılar müharibələrə qarşı olsaq da, sizin fərqli durumunuz hər birimizi düşünməyə va- dar edir. Siz kiminsə torpaqlarını zəbt etmirsiniz. Siz öz ölkənizdə, öz torpaq- larınızı azad etmək üçün döyüşürsünüz. Həqiqətsevər siyasətçilə- rin də dediyi kimi, Sizin başqa çıxış yolunuz yoxdur. Bilirik ki, Azərbaycanın və Azərbaycan xalqının gələ- cəyi naminə bu addımı atmalı idiniz.

Biz Sizi və Sizin xeyirxah xalqınızı ürəkdən dəstəklə- yirik”!

May Van Fan 1955-ci ildə Vyetnamın qüzey bölgəsin- də, Ninbin əyalətinin Kim- şon mahalında doğulub. O, Xanoyedəki Xarici dillər kollecinin məzunu olub, sonra isə təhsilini Belorusiyada (1983) Qorki adına Pedoqoji İnstitutda davam etdirib. Şair hazırda, Xayfon şəhərində yaşayıb yaradır. Onun şeirləri dünyanın 40-a yaxın dilinə (o cümlədən: rus, ingilis, fransız, belorus, italyan, ispan və s.) tərcümə edilib.

Varlıqda həqiqəti, adilik- də mənanı, sadədə gözəlliyi görmək, təbiətin və hadisə- lərin fitrətinə varmaq May Van Fan poeziyasının əsas özəlliklərindəndir.

Canlı təbiət rəsmlərinin li- rikası, sevgi, dostluq, həyat, ümid, nigaranlıq, günümüzün gerçəklikləri – bütün bunlar müəllifin şeirlərində sadə fəlsəfi fikirlər kimi təqdim olunub. Doğrudur, sadə və fəlsəfi kimi qav- ramlar, ilk baxışda bir-bi- rilə uzlaşmır, lakin May Van Fan xüsusi bir usta- lıqla buna da nail olub.

Onun şeirlərinin bir ço- xunda həm Vyetnam xalqı- na, həm də bütün insanlığa ünvanlanmış ismarıclar vardır. Uzaqlarda yaşasa da, xalqımızın yaxın dostların- dan olan May Van Fanın şeirlərini oxuduqca gözü- müzün önündə qəribə, ma- raqlı poetik surətlər canlanır. Onun düşüncə tərzində Kafkaya bənzərlik vardır.

Şairi yaradıcılığında dao- sizm, dzen-buddizm, eləcə də, ekzistensializm xətləri bir-birilə kəsişir. Bəzən in- sana elə gəlir ki, Van Fan Yeri bir quş uçuşu zirvəsin- dən seyr edir, çoxlarının görə bilmədiyini görür, du- ya bilmədiyini duyur...

“Qəflətən bəlli olur ki, bizim hamımızın qan qrupu birdir. Biz bu isti qırmızı çayın damarlarımızda ax- masına mane ola bilmirik. Mən elə həmin adamam, lakin bir qədər fərqli. Bir böcək və ya yırtıcı kimi müstəqil və azad... Sudakı balıq, göyüzündəki quş kimi xoşbəxt”...

Əzabkeş Vyetnam torpa- ğında belə bir fenomenin yetişməsi bir Tanrı lütfüdür desək, yanılmarıq.

Düşünürəm ki, artıq bir çox dillərə tərcümə oluna- raq sevilmiş May Van Fan şeirlərinə müraciət edən Azərbaycan oxucusu da bo- şuna vaxt itirmiş olmayacaq. Əksinə, mənən daha da zənginləşəcəkdir.

Bu şeirlərin əsl dəyəri bəl- kə bu gün, bəlkə də qə- rinələr sonra veriləcək, bil- mirəm; amma onu bilirəm ki, bir şair haqqında geniş təsəvvürə malik olmaq üçün ilk növbədə, onu oxu- maq gərəkdir.

Gəlin birlikdə oxuyaq və tanıyaq! İnanıram ki, tanıdıqca sevəcək, sevdikcə da- ha yaxından tanıyacaqsınız.

Afaq ŞIXLI AYB Moskva bölməsinin katibi, şair-tərcüməçi

AFAQ ŞIXLI

AFAQ ŞIXLI (Şıxlinskaya) – həkim, şair, publisist, tərcüməçi.

Azərbaycan, Rusiya və Avrasiya Yazarlar birliklərinin üzvü, Azərbaycan Jurnalistlər birliyinin üzvü, Beynəlxalq Yazıçılar və Publisistlər Assosiasiyasının üzvü, Rusiya Poeziya Akademiyasının müxbir üzvü, “Nicat” – Azərbaycan irsinin dirçəlişi cəmiyyətinin təsisçisi və həmsədri, AYB-nin Moskva bölməsinin məsul katibi.

VOİCEPRESS djb.az-a istinadən xəbər verir ki, o,1969-cu il 25 iyunda Bakı şəhərində ziyalı ailəsində dünyaya gəlib. Bakıda Azərbaycan Dövlət tibb institutunu bitirib. Moskva şəhərində Qorki adına Ədəbiyyat institutunun nəzdindəki Ali Ədəbiyyat kurslarına daxil olub.

Hazırda Rusiya Federasiyasının Moskva şəhərində yaşayır. Ailəlidir, iki övlad anasıdır. Çoxsaylı şeirlərin, hekayə və publisistik yazıların, eləcə də, rus, türk və tatar müasir və klassik ədəbiyyatından bədii tərcümələrin müəllifidir. Səkkiz kitabı nəşr olunub.

Əsərləri Türkiyə türkcəsinə, rus, ingilis, fransız, özbək və tatar dillərinə tərcümə olunub; Azərbaycan, Rusiya, Türkiyə, Almaniya, Yaponiya, Latviya, Özbəkistan, Tacikstan kimi ölkələrin mətbuatında yayımlanmaqdadır.

Mikayıl Muşfiq adına mükafata, Şahmar Əkbərzadə adına Beynəlxalq mükafata layiq görülüb. Dədə Qorqud fondunun “Mehriban Ana” ordeni ilə təltif olunub.